Page 138 - 39_LiryDram_2023

interpretacji tak się przenikają, że nawet skutki i przyczyny jednego i drugiego zdają się trud- ne do oddzielenia. Jak sugeruje tytuł wiersza, będzie nietypowo. Na początku wiersza wyja- śnia się trochę owa oniryczność, gdy oczyma podmiotu lirycznego widzimy, że:
coraz częściej śnią mi się umarli
schody bez stopni
rzeki wpływające w ciemność.
W kolejnych strofoidach kreowane przez Po- etkę obrazy poetyckie są przyjaźniejsze albo mroczniejsze. W 2. strofoidzie pojawia się po- darunek – zaproszenie na przejażdżkę łódką, w 3. strofoidzie obraz sielski prawie, bo wszy- scy idą wiejską drogą na przystań, w 4. strofo- idzie przez pękatą wieżę w dolinie ufnie scho- dzą w dół, w 5. strofoidzie bezpowrotnie oddala się kryształowy żyrandol, zawieszony nad ru- mowiskiem ze schodów, w 6. strofoidzie płynie w oknie gęsta rzeka, w 7. strofoidzie pojawia się obraz kogoś informującego o przewoże- niu po jednej osobie, w 8. strofoidzie widzimy oczyma podmiotu lirycznego kogoś, kto się nie spieszy, pada pytanie, czy się boi, w 9. strofo- idzie pytanie pozostaje bez odpowiedzi, w 10. strofoidzie adresat pytania popija wodą lekar- stwo, w 11. strofoidzie pojawia się słoneczna pogoda z mknącymi w oddali motorówkami, w 12. strofoidzie najmłodszy syn nieśpieszącej się osoby, z którą rozmawia podmiot liryczny, płynie motorówką sam ze sternikiem. Zdecy- dowanie więcej jest obrazów poetyckich, doty- czących kreacji świata przyjaznego (2, 3, 4, 7, 8, 10, 11, 12 strofoida), bo mroczne i niepokojące
obrazy pojawiają się tylko cztery razy (1, 5, 6, 9 strofoida). Za to niosą mocne mityczne kono- tacje z przewoźnikiem Charonem, który prze- prawiał łodzią do Hadesu pojedyncze dusze zmarłych rzeką zapomnienia, zwaną Styksem, w najlepszym razie za dobre uczynki na jego najlepszą część – na Pola Elizejskie, w najgor- szym do Tartaru – najmroczniejszej i najniższej części krainy podziemia, w której przebywały dusze skazańców.
Symbolika senna jest w tych wizjach wręcz namacalna: schody bez stopni to gwałtowne pogrążanie się w głąb czeluści, rzeki kierujące swe ujścia w mrok to zamieranie życia, mar- twota, bo czarna woda nie ma czego ożywiać, jest przeciwieństwem wody życia5, a sugero- wana przez nie wiadomo kogo nagroda życia wiecznego po śmierci, dzięki formie zaprosze- nia na rekreacyjną wycieczkę, przybiera kuszącą postać. Niepokoi natomiast wieża, która symbo- lizuje wiele metafizycznych zjawisk z dolnego podziemnego świata, począwszy od mrocznych, takich jak kaźń, niewola, więzienie, po skrytość, zdradę, stracenie, słup, grób i śmierć. Może oznaczać także siły pozytywne, jak duchowe świetliste zjawiska, pochodzące wręcz z tran- scendentnych światów i symbolizować: ołtarz, bóstwo, piękno, dziewictwo, majestat, oczysz- czenie, wspaniałość, bezpieczeństwo, nadzieję, perspektywę, widok, ochronę, schronienie. Na dodatek dotyczy także wymiaru czasu, człowie- ka, medytacji, sumienia i przemiany, dlatego tylko w zależności od kontekstu można odczy- tać tę symbolikę właściwie. Przy jej interpre- tacji pomocny okazać się może kolejny symbol
5 woda żywa – środek magiczny przywracający życie, uzdrawiający lub przysparzający nadludzkiej siły; motyw znany z tradycji antycznej i biblijnej; działanie wody żywej wynika z zasad rządzących magią sympatyczną, wedle których kontakt z substancją magiczną powoduje przejęcie jej właściwości, woda żywa tworzy antynomiczną parę z wodą martwą (Kolberg 1962b (1881), s. 90).
136 LiryDram kwiecień-czerwiec 2023