Page 109 - 41_LiryDram_2023

maksymę Człowiekiem jestem; nic co ludzkie nie jest mi obce6. Właśnie z powodu tej iden- tyfikacji z szeroko pojętym człowieczeństwem i jego dobrostanem, interesuje Alicję Patey- -Grabowską problematyka dotycząca obecno- ści zła (unde malum), którą w intrygujących odmianach ukazuje w utworach: Pytania, Oko zła, Kruk kracze, Cielesność, Modlitwa, Sen- -Jawa, Złowieszczy sen, W mętnej wodzie.
Obok tej kardynalnej tematyki, typowej dla poezji zaangażowanej społecznie, wspaniale prezentują się wiersze z uniwersalnymi ak- centami, skupione wokół problematyki prze- mijania. Na wiele oryginalnych sposobów mo- tyw ten eksplorowany jest w następujących lirykach: U kresu początek, Zaćmienie, O jed- no słowo, Im bliżej końca, Głuchy śmiech, Pytania do mózgu, Stare filmy dokumental- ne, Szamanka przed lustrem, Wir, Datta Om, Poeci odchodzą, Ballada o stokrotce, Śmierć poetki, Szepcze Gaja, Perpetum mobile, Mo- ment, Miłosierdzie lasu, Dęby pamięci, Dąb już przekwitł. Owo przemijanie nabiera escha- tologicznego znaczenia, gdy zostaje przesiąk- nięte toposami, archetypami i symboliką ze- spoloną z postrzeganiem świata przez pry- zmat jego końca i kataklizmów, zapisanych w wielu przepowiedniach, zakorzenionych w objawieniach religijnych. Katastroficzne ujęcie problematyki kryzysów współczesnej cywilizacji, szczególnie w aspekcie przyczyn i skutków, eksponowane jest w różnych wa- riantach w następujących wierszach: Szepcze Gaja, Perpetum mobile, Oczy, Przed, Punkt osobliwy, W oku cyklonu, Kroki, Dyktatorek, Kosmiczny karambol, Kosmos tu i kosmos tam.
Spośród całego spektrum twórczych zain- teresowań Poetki, zwieńczonych utworami
zamieszonymi w zbiorze Szept Gai, wyróż- nić można utwory nawiązujące do symboliki religijnej, do wiary katolickiej, do buddyzmu (nonteistycznego systemu filozoficznego i re- ligijnego). To liryka, która może powstawać pod wpływem silnego odczuwania zjawisk transcendentnych. To poezja, która powstaje w wyniku napięć twórczych ześrodkowanych wokół sfery sacrum. Systemy wartości, zasa- dy moralne i osobiste przeżycia autorki sta- ją się osią kompozycyjną w celu przekazania przesłania ideowego wprost (sformułowanego we frazie) lub pośrednio – za pomocą obrazu poetyckiego, jak w wierszach: Ktoś ponadto, Poszukiwanie, List od Niego, Im bliżej końca, Pożar Notre Dame, Tu i teraz, Chwila, Lote- ria, Pytania, Przyjdź..., Modlitwa, Skało ka- mienna. A ponieważ Alicja Patey-Grabowska nawet w sferze profanum odnajduje źródło twórczych inspiracji, przypisując np. drze- wom ważne role, więc i wymowa wierszy: Miłosierdzie lasu, Dęby pamięci, Co mówią drzewa, nabiera szczególnej mocy. Przycią- ga jej uwagę cisza, która pojawia się w takich wierszach, jak: W natchnieniu, Opowiedz ci- szę, Dopadła ją cisza.
W swojej najnowszej książce, kierując się tylko sobie znanymi motywami, Alicja Patey-Gra- bowska zamieściła także wiersze o poezji i po- etach: W natchnieniu, Wszędzie poezja, Datta Om, Oczy dziecka, Nieznanemu poecie, Być poetą, Poetom ku przestrodze, Słowa, Chro- powaci, Poeta pamięta. W ten sposób, może nawet wbrew swej woli, staje się kronikar- ką spraw wielkich i małych, bo pochylając się nad kondycją współczesnego człowieka w utworze Wspólny los z goryczą stwierdza, że między ciałem a myślą / głęboka rozpadli- na / która zasklepia się / krzyżem. A w poincie
październik–grudzień 2023 LiryDram 107