Page 64 - โครงการ_Neat
P. 64
- 62 -
นิติกรรม
นิติกรรมจัดเป็นบ่อเกิดแห่งหนี้ลักษณะหนึ่งที่เกิดจากความสมัครใจ
ของบุคคล โดยความหมาย และลักษณะของนิติกรรมปรากฏในประมวล
กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพที่ 1
ควำมหมำยและลักษณะของนิติกรรม
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 149 บัญญัติว่า “นิติกรรม
หมายความว่า การใดๆ อันทําลงโดยชอบด้วยกฎหมายและด้วยใจสมัคร มุ่ง
โดยตรงต่อการผูกนิติสัมพันธ์ขึ้นระหว่างบุคคล เพื่อจะก่อ เปลี่ยนแปลง โอน
สงวนหรือระงับซึ่งสิทธิ” ดังนั้น หากเราพิจารณาคําจํากัดความตามมาตรา
149 แล้วจะพบว่า นิติกรรมมีองค์ประกอบอยู่ 5 ประการ คือ
1. การใดๆ หมายถึง การกระทําของบุคคล ซึ่งกฎหมายไม่ระบุว่ามีกี่คน
ดังนั้นคนเพียงคนเดียว ก็สามารถทํานิติกรรมได้ เช่น การทําพินัยกรรม หรือ
จะหลายคนก็ได้ เช่น การจัดตั้งบริษัท
2. กระทําลงโดยชอบด้วยกฎหมาย
3. กระทําด้วยความสมัครใจ คือไม่มีใครมาบังคับ ขู่เข็ญ หรือทําให้ลุ่ม
หลงมัวเมาขาดสติ
4. มุ่งโดยตรงต่อการผูกนิติสัมพันธ์คือการเคลื่อนไหวแห่งสิทธิจากการ
ทํานิติกรรมซึ่งต่างจาก สิทธิหน้าที่ในเรื่องละเมิด จัดการงานนอกสั่ง หรือ
ลาภมิควรได้ เพราะการเคลื่อนไหวแห่งสิทธิจากนิติกรรม เกิดขึ้นเพราะตัว
ผู้ทํานิติกรรมประสงค์จะให้เกิดขึ้นซึ่งต่างจากละเมิด จัดการงานนอกสั่ง และ
ลาภมิควรได้ ซึ่งเป็นสิทธิหรือหน้าที่ตามที่กฎหมายกําหนด
