Page 29 - สังคมสูงวัยกับความท้าทายของตลาดแรงงานไทย - ธนาคารแห่งประเทศไทย

ให้ผู้มีงานท าคนอื่นในบ้านสามารถท างานได้น้อยลง มีเพียงประชากรผู้หญิงในพื้นที่เขตเมืองที่สามารถท างานได้
มากกว่าหากมีผู้สูงอายุอาศัยร่วมกับลูกภายในบ้าน การแบ่งเบาภาระในการดูแลเด็กเล็กหรือสมาชิกคนอื่นใน

บ้านจึงนับเป็นนโยบายส าคัญในการส่งเสริมประชากรให้สามารถท างานได้มากขึ้น โดยเฉพาะประชากร
ผู้หญิง ดังตัวอย่างที่เกิดขึ้นในประเทศญี่ปุ่น ภายใต้นโยบาย Abenomics ได้ให้ความส าคัญต่อการสร้างแรงจูงใจ
แก่แรงงานผู้หญิงให้กลับเข้ามามีบทบาทต่อตลาดแรงงาน ด้วยการสร้างสถานพยาบาลเพิ่มเติม เพื่อน าผู้สูงอายุ
ไปฝากดูแลขณะที่ผู้หญิงออกไปท างาน

นอกจากนี้ ประชากรผู้หญิงตัดสินใจออกจากงาน ลดจ านวนชั่วโมงท างานลง หรือย้ายไปท างาน
นอกระบบมากขึ้นอย่างมีนัยส าคัญเนื่องจาก (1) การออกไปดูแลผู้สูงอายุในบ้าน และ (2) ภาระในการเลี้ยง

ดูเด็กเล็กในครอบครัว ซึ่งการตัดสินใจดังกล่าวมีผลลดลงเมื่ออายุเด็กเพิ่มขึ้น สะท้อนความต้องการเวลาและ
ความสะดวกของผู้หญิงวัยท างานในการเลี้ยงดูเด็ก ขณะที่ (3) บทบาทในการช่วยเหลือดูแลลูกหลานหรือภาระ
ในบ้านของสมาชิกผู้สูงวัยในภาพรวมนั้นยังไม่ชัดเจนนัก มีเพียงผู้มีงานท าผู้หญิงที่ท างานในเขตพื้นที่เมืองที่
ได้รับผลดีจากการมีสมาชิกผู้สูงวัยในบ้าน ดังนั้น การเพิ่มแรงจูงใจให้นายจ้างออกแบบงานให้มีความยืดหยุ่น

อาจช่วยดึงแรงงานนอกระบบกลับเข้าระบบได้บ้าง นายจ้างอาจพิจารณาออกแบบงานให้มีช่วงเวลาท างานหรือ
ลักษณะงานที่ยืดหยุ่นมากขึ้น ทั้งด้านเวลา เงื่อนไขสัญญา และสิ่งอ านวยความสะดวกในที่ท างานส าหรับผู้สูงอายุ
ที่เริ่มมีข้อจ ากัดทางด้านร่างกายและผู้หญิงที่อาจมีความจ าเป็นต้องดูแลสมาชิกในครอบครัว ที่ปัจจุบันมีมากถึง
5 และ 6.3 ล้านคนตามล าดับ ตัวอย่างเช่น ทางการของประเทศญี่ปุ่นและสิงคโปร์ที่ให้เงินสนับสนุนการสร้าง

สภาพแวดล้อมในที่ท างานให้เอื้อต่อผู้สูงอายุด้วย ขณะที่ภาคเอกชนในเกาหลีใต้และญี่ปุ่นก็มีส่วนช่วยพัฒนา
เทคโนโลยีเพื่อรองรับสังคมสูงวัย ด้วยการคิดค้นหุ่นยนต์ส าหรับดูแลผู้สูงอายุ ท าให้ผู้ดูแลที่เป็นผู้หญิงหรืออยู่ใน
วัยท างานสามารถกลับเข้าสู่ตลาดแรงงานได้อย่างหมดห่วงรวมทั้งมีการออกแบบสิ่งอ านวยความสะดวกต่างๆ

เพื่อให้ทุกวัยสามารถใช้ร่วมกันได้ (Universal design)

มาตรการเพื่อสนับสนุนให้แรงงานท างาน: “เรียนรู้ตลอดชีวิต เพิ่มความยืดหยุ่นของระบบการท างาน”

 เพิ่มทักษะให้แรงงานในทุกช่วงอายุ
 ขยายสิทธิประโยชน์ในการจ้างงานผู้สูงอายุเพื่อให้ครอบคลุมกลุ่มที่มีทักษะและยังสามารถท างานได้

 เพิ่มแรงจูงใจให้นายจ้างออกแบบงานให้มีความยืดหยุ่นเพื่อสนับสนุนการมีส่วนร่วมในตลาดแรงงานของผู้มี
งานท า โดยเฉพาะเพศหญิง ซึ่งต้องแบกรับภาระการดูแลลูกหลานหรือเด็กเล็กในบ้าน โดยการมีผู้สูงวัยใน
บ้านอาจมีส่วนช่วยแบ่งเบาภาระงานในครัวเรือนได้ระดับหนึ่ง

29