Page 499 - เอกสารฝนหลวง
P. 499
ประมวลและยืนยันผลสัมฤทธิ์ฯ เอกสารเฉลิมพระเกียรติฝนหลวง
ให้เบาบางลง แต่มิใช่ว่ามาตรการที่ดําเนินการตามข้อ 1.2.1 นี้จะไม่ได้ผลเสียทีเดียว [ละอองหรือ
อณูนํ้าที่มีขนาดใหญ่กว่าอนุภาคหมอกที่มีขนาด 10 ไมครอน (µ)] แต่มีผลเพียงแค่ทําให้ความหนาทึบ
ในบริเวณนั้นจางลงได้ชั่วขณะหนึ่ง เพราะอนุภาคของหมอกควันซึ่งขนาดเล็กกว่าขนาดของอณูนํ้า
จะถูกชักนําให้เข้าไปเกาะเจริญขึ้นเป็นหยดนํ้าที่ใหญ่ขึ้น อณูนํ้าเหล่านั้นจํานวนมหาศาลจะชักนํา
อนุภาคหมอกควันนับไม่ถ้วนจนเป็นหยดนํ้าขนาดใหญ่ขึ้น ดังนั้นอนุภาคหมอกควันจะถูกทําลาย
กลายเป็นหยดนํ้าขนาดที่ใหญ่ขึ้นและหนักพอที่จะร่วงหล่นลงสู่พื้นดิน ส่วนหยดนํ้าที่ยังไม่ใหญ่และ
หนักพอจะลอยขึ้นไปตามกระแสลมในแนวตั้ง (Updraft) และถูกกระแสลมแน่ทิศพัดพาพ้นไปทางใต้ลม
จึงทําให้ปริมาณหมอกควันเบาบางลง และลดความหนาทึบลงได้ชั่วขณะหนึ่ง แล้วหมอกควันหนาทึบ
ในบริเวณโดยรอบเคลื่อนตัวเข้าทดแทนจนกลับหนาทึบตามเดิม
1.2.2 สํานักฝนหลวงและการบินเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้จัดตั้ง
ศูนย์ปฏิบัติการฝนหลวงประจําภาคเหนือตอนบน ณ ฐานปฏิบัติการท่าอากาศยานจังหวัดเชียงใหม่
ตามแผนปฏิบัติการฝนหลวงประจําปี 2550 ในช่วงการเกิดไฟป่าและหมอกควันดังกล่าวในข้อ 1.1 อยู่แล้ว
โดยได้รับการสนับสนุนเครื่องบินคาซ่า – 200 เพียงสองเครื่อง แต่ละเครื่องมีสมรรถนะในการบรรทุก
สารฝนหลวงได้ประมาณ 1,200 กิโลกรัมต่อเที่ยวบิน การปฏิบัติการหวังผลตามขั้นตอนกรรมวิธี
เทคโนโลยีฝนหลวงให้เกิดฝน จึงกระทําได้ไม่ครบถ้วน ประกอบกับสภาพภูมิประเทศเป็นเทือกเขา
ภูมิอากาศของพื้นที่เป้าหมายปฏิบัติการอยู่ในช่วงต้นฤดูร้อน นอกจากอุณหภูมิอากาศจะอยู่ในเกณฑ์
สูงกว่าปกติตามฤดูกาลแล้ว ยังเนื่องจากอิทธิพลของไฟป่ าและหมอกควันหนาทึบปกคลุมอยู่
ความชื้นสัมพัทธ์อยู่ในเกณฑ์ตํ่ากว่าปกติ ปริมาณสารฝนหลวงที่บรรทุกขึ้นไปปฏิบัติการจึงน้อย และ
ปฏิบัติตามขั้นตอนกรรมวิธีเทคโนโลยีฝนหลวง และข้อแนะนําทางเทคนิคพระราชทานไม่ครบขั้นตอน
จึงไม่สัมฤทธิ์ผลเช่นเดียวกับข้อ 1.2.1 นักวิชาการยังขาดประสบการณ์ในการประยุกต์เทคโนโลยีฝนหลวง
และข้อแนะนําทางเทคนิคการดับไฟป่าและทําลายหมอกควัน
2. ประสบการณ์ที่เคยปฏิบัติการดับไฟป่ าและทําลายหมอกควัน
2.1) ความนํา
ไฟไหม้ป่าเป็นปรากฏการณ์ที่เคยเกิดมาแล้วแต่โบราณกาลก่อน ที่มีการก่อเกิด
โครงการฝนหลวง สาเหตุเนื่องมาจากการเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ หรือ การกระทําของมนุษย์
ด้วยขนาดความรุนแรงของสภาวะแห้งแล้งในช่วงฤดูแล้งของแต่ละปี
2.2) สถานการณ์ไฟป่ านับแต่เริ่มต้นก่อเกิดโครงการฝนหลวง
นับแต่มีการเริ่มต้นการปฏิบัติการค้นคว้าทดลองการทําฝนในท้องฟ้าเป็นครั้งแรก
ในปี พ.ศ. 2512 เป็นต้นมา ต่อเนื่องกันมาจนถึง พ.ศ. 2514 จากการที่โปรดเกล้าฯ ให้ไปปฏิบัติการ
ค้นคว้าทดลองควบคู่กับการปฏิบัติการหวังผลตามการทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาและการร้องเรียนของราษฎร
438
