Page 49 - 08_กฎหมายอาญา_Neat

๓๖

การที่จะพิจารณาวาบุคคลใดเปนเจาพนักงาน เจาพนักงาน หมายถึง
ñ. ºØ¤¤Å·ÕèÁÕ¡®ËÁÒ¡ Ó˹´ãËŒºØ¤¤Å¹Ñé¹à»š¹à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹โดยไมตองคํานึงวา

เปนขาราชการหรือไม เชน ตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ พ.ศ.๒๔๘๔ กําหนดให “เจาอาวาส” เปน
เจาพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญา ดังนั้น “เจาอาวาส” ก็เปน “เจาพนักงาน” หรือพระราชบัญญัติ
การรถไฟแหงประเทศไทย พ.ศ.๒๔๙๔ มาตรา ๑๘ บัญญัติใหพนักงานของการรถไฟแหงประเทศไทย

เปนเจาพนักงานตามความหมายแหงประมวลกฎหมายอาญา ดังนั้นพนักงานของการรถไฟ
แหงประเทศไทยจึงเปนเจาพนักงาน แมจะมิใชขาราชการโดยเปนพนักงานรัฐวิสาหกิจก็ตาม

®Õ¡Ò·Õè ñ÷ø÷/òõòô เจาพนักงานยอมหมายถึงบุคคลผูปฏิบัติหนาที่ราชการโดยไดรับ
แตงตั้งตามกฎหมาย กลาวคือ ในการแตงตั้งนั้นมีกฎหมายระบุถึงวิธีการแตงตั้งไว และไดมีการแตงตั้ง
ถูกตองตามกฎหมายที่ระบุไวนั้น จําเลยที่ ๑ เปนกํานัน จําเลยที่ ๒ เปนแพทยประจําตําบล จําเลยที่ ๓

เปนผูใหญบานโดยไดรับการแตงตั้งตามพระราชบัญญัติลักษณะปกครองทองที่ฯ จําเลยทั้งสามจึงมี
ฐานะเปนเจาพนักงาน เมื่อจําเลยทั้งสามเปนกรรมการสภาตําบลตามกฎหมายวาดวยการจัดระเบียบ

บริหารของตําบล และมีระเบียบของสํานักนายกวาดวยการปฏิบัติตามโครงการพัฒนาทองถิ่นและ
ชวยประชาชนในชนบทในฤดูแลง พ.ศ.๒๕๑๘ กําหนดใหกํานัน แพทยประจําตําบล และผูใหญบาน
เปนคณะกรรมการดําเนินการตามโครงการพัฒนาทองถิ่นและชวยประชาชนในชนบทฯ เรียกโดยยอวา

ปชลต. ซึ่งระเบียบดังกลาวนั้นเปนระเบียบที่ออกโดยชอบดวยกฎหมาย การที่จําเลยทั้งสามดําเนินการ
ในฐานะเปนคณะกรรมการ ปชลต. ยอมเปนการปฏิบัติหนาที่ราชการของเจาพนักงานผูมีตําแหนงหนาที่

ราชการนั้น อันอาจเปนความผิดตอตําแหนงหนาที่ราชการได
ò. ºØ¤¤Å·Õèä´ŒÃѺá싧μÑé§μÒÁ¡®ËÁÒÂãËŒ»¯ÔºÑμÔ˹ŒÒ·ÕèÃÒª¡ÒÃ
¢ŒÒÃÒª¡Òà เปนเจาพนักงาน เพราะมีคําพิพากษาฎีกาหลายเรื่องที่ไดวินิจฉัยไววา

เจาพนักงาน ตามประมวลกฎหมายอาญา หมายถึง บุคคลผูปฏิบัติหนาที่ราชการโดยไดรับการแตงตั้ง
ตามกฎหมาย กลาวคือ ในการแตงตั้งนั้นมีกฎหมายระบุถึงวิธีการแตงตั้ง และไดมีการแตงตั้งถูกตอง

ตามกฎหมายที่ระบุไวนั้น (ฎีกาที่ ๑๗๘๔/๒๕๔๔) ดังนั้นจากคําพิพากษาฎีกาดังกลาว บรรดาขาราชการ
ตามกระทรวง ทบวง กรม ตาง ๆ ตามพระราชบัญญัติระเบียบขาราชการพลเรือน พระราชบัญญัติ
ขาราชการกรุงเทพมหานคร พระราชบัญญัติระเบียบขาราชการฝายตุลาการศาลยุติธรรม พระราชบัญญัติ

ระเบียบขาราชการอัยการ ฯลฯ จึงเปนเจาพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญาและหมายความถึง
บรรดาขาราชการการเมือง เชน รัฐมนตรี ก็เปนเจาพนักงานดวย (ฎีกาที่ ๙๔๘/๒๕๑๐)

แตสมาชิกสภาผูแทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา ไมใชเจาพนักงาน เพราะมิใชขาราชการ
การเมือง แตเปน “ผูดํารงตําแหนงทางการเมือง” มีหนาที่ควบคุมการบริหารราชการแผนดินหรือควบคุม
คณะรัฐมนตรี

äÁ‹Ç‹ÒÁÕ˹ŒÒ·Õè»ÃÐจําËÃ×ͪÑèǤÃÒÇáÅÐäÁ‹Ç‹Ò¨Ðä´ŒÃѺ¤‹Òμͺ᷹ËÃ×ÍäÁ‹ ดังนั้น สําหรับ
กรณีลูกจางประจํา หรือลูกจางชั่วคราวของหนวยงานราชการตาง ๆ ที่ไดรับแตงตั้งใหปฏิบัติหนาที่

ราชการนั้น ¶×֧ͨ໚¹ “਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹”