Page 23 - AD 09-10-2014
P. 23

24 Puzzelen                                                                                                                                             Vrijdag 9 oktober 2015

                               KRUISWOORDPUZZEL                                                                      ‘T  LEVEN     EN                                        ZO                                  DOOR
                                                                                                                                                                                                                 Kim Sambo
HORIZONTAAL:                          123                                       45

1. gebladerte, 4. naald, 6                                  78                                     9                 Kòrsou,
                                                                                                                     mi stima bo!
7. niet somber, 9.         10             11                                    12
silicium, 10. loopvo-

gel, 12. aanwezig, 13.                               13 14                                         15

muzieknoot, 15.                                      16 17                      18 19
maanstand, 16. rivier

in Schotland, 18. hu- 20              21                    22                             23 24                     Mijn moeder vertelt graag
                                                                                                                          hoe zij en mijn vader in
welijkspand, 20. ei-                  25                                                                             1988 besloten terug te keren
laas, 22. beeldraadsel,                                                                                              naar Curaçao. Jaren daarvoor
                                                                                                                     waren ze als pasgetrouwd
23. getemd, 25. yard, 26                             27                                 28 29                        stel naar Nederland verhuisd.
                                                                                                                     Mijn moeder hield van het
26. omslag, 27. niet                          30                            31 32 33                                 land, maar mijn vader wilde
weinig, 29. moeder,                                                                                                  vanaf dag één terug naar zijn
                                                                                                                     geboorte-eiland waar het
30. blad papier, 32.                                        34 35                                                    lekker warm was. T’aki su
                                                                                                                     lombrishi ta derá! (Hier ligt
gezindte, 34. rolgor- 36                                                                           37                zijn navelstreng begraven).
                                                                                                                     Ook die van mijn moeder
dijn, 36. wondvocht,                  38                    39 40                          41                        overigens. Maar mijn vader
37. militair (afk.), 38.                                                                                             ging verder studeren en kreeg
                                                                                                                     een baan in een klein stadje
kortstondig, 39. slot-                                                                             42                in Noord-Brabant: Ooster-
                                                                                                                     hout. Daar werd in 1983 een
woord, 41. misdeeld,                                        45 46 47 48                                              zoon geboren - mijn broer -
42. uitroep van pijn, 43 44                                                                                          en anderhalf jaar later - in de
                                                                                                                     zomer van ’84 - kwam ik ter
43. hectogram, 45.                                                                  49                               wereld.
                                                                                                                     Over mijn jonge levensjaren
indompelen, 49. grap, 50 51 52                                              53                                       in Nederland kan ik me wei-        Het is een diep verlangen
50. een zekere, 53.                                                                                                  nig heugen. Op vierjarige          naar iets dat ik niet zo lang
                                                                                                                     leeftijd – in 1988 – keerden       geleden had gehad en het
uitgezette lijn, 54.       54                               55 56                                  57                mijn ouders terug naar Cura-       besef dat ik het al die jaren bij
                                                                                                                     çao. Mijn vader kuste bij          het verkeerde eind heb ge-
zink, 55. vlot, vlug, 58.                 58                                        59 60      61                    aankomst de grond en dankte        had. Ik verlangde naar mijn
bouwland, 59. getand                                                                                                 God op zijn knieën dat hij         eiland - mi dushi Kòrsou -
                                                                                                                     terug was. Volgens mijn            met haar fleurige kleuren,
muurwerk, 62. ver-             62                               63 64                                                moeder heb ik jaren lopen          haar mooie taal, haar unieke
                                                                                                                     krijsen als een verwend kind       cultuur en alle gewoontes en
maak, 63. spijskaart,                     65 66                                                                      dat ik Curaçao maar niks           gebruiken. Maar bovenal
                                                                                                                     vond en dat ik terug wilde         verlangde ik naar de mensen
65. blijkens de akten,                               67 68 69 70                           71 72                     naar Nederland. Ook ik kan         - mijn mensen - met hun
67. zilver, 69. kam-                                                                                                 me herinneren dat ik dat op        opgewekte ‘bon dia!’ of soms
                                                                                                                     latere leeftijd nog zei: ,,Ik wil  het norse ‘mòru’, ik verlangde
peerverblijf, 71. sier-                              73                                                              terug naar Nederland. Daar         naar de gastvrijheid, naar de
                                                                                                                     ben ik geboren. Dat is mijn        deuren die altijd open ston-
tuin, 73. wereldlijk                                                                                                 thuis. Daar moet ik zijn.”         den, ongeacht het tijdstip van
                                                                                                                     En toen was de tijd aangebro-      de dag. Ik miste de warme
VERTICAAL:                                kundige aanduiding, 47. blad-         57. zangnoot, 60. titel, 61.         ken dat ik naar Nederland          brasa’s en sunchi’s, de ku-
1. pausennaam, 2. lage water-             ader, 48. het zachte hout rond-       wreedaard, 64. mineraal, 66.         vertrok om te gaan studeren.       minda krioyo uit oma’s keu-
stand, 3. nog niets bewezen, 5.           om het hart van een boomstam,         Turkse titel, 68. junior, 70. noor-  In het begin vond ik mijn          ken en het zitten op de porch
tussenzetsel, 6. melaatsheid, 8.          51. larve van de langpootmug,         derbreedte, 71. hertz, 72. zang-     geboorteland fantastisch; ik       met opa om over vroeger te
aartsvader, 9. krachtig, 11. voor         52. vuurtje, 56. mannelijk dier,      noot                                 leerde nieuwe mensen en een        praten. Een vroeger waarin jij
de vuist, 12. stellig, 14. afkorting                                                                                 nieuwe cultuur kennen en ik        nog niet bestond. ,,Antes bida
vóór jaartal, 17. hier of daar, 19.       SUDOKU     HANDLEIDING: In elke horizontale lijn én in elke                was eindelijk onafhankelijk. Ik    tabata dushi. Nos tabata wòri
thans, 21. trance, 24. behoeftige,                                                                                   kon reizen en dingen doen          ku nada.”
27. springer, 28. akkoord, 30.                       verticale kolom moeten de cijfers 1 tot en met 9 één keer       waarin ik op het kleine Cura-      Dus keerde ik terug. Ik was
vel, 31. mijnheer, 33. Europeaan,                                                                                    çao werd beperkt. ,,Ja”, dacht     Nederland dankbaar voor
35. lofzang, 36. Argentijnse                         voorkomen. Dat geldt ook voor de blokjes waarin de puzzel       ik. ,,Dit is écht waar ik moet     alles wat ze me heeft laten
munt, 37. familielid, 40. tik, 41.                                                                                   zijn.”                             zien. Voor alles wat ze me
laan, 44. middag, 46. aardrijks-                     is verdeeld.                                                    En dan sluipt dat gevoel           heeft geleerd. Dankzij mijn
                                                                                                                     langzaam in je. Onverwachts.       jaren in Nederland wist ik
                                                            32                  1                                    Het is niet zomaar heimwee.        eindelijk waar ik moest zijn;
                                                                                                                                                        waar ik hoorde. En als mijn
                                                                                73                                                                      moeder me tegenwoordig
                                                                                                                                                        plaagt en me aan de dagen
  OPLOSSING 3 OKT.                                         9                            651                                                             herinnert dat ik riep dat ik
*****                                                3 51                               2                                                               naar Nederland wilde, lach ik
                                                                                                                                                        en zeg: Nò mi mama, Kòrsou
                                                                89                      3                                                               ta mi lugá. T’aki mi mester ta!
                                                                                                                                                        (Curaçao is mijn thuis. Hier
                                                                       524                                                                              hoor ik).

                                          3 STERREN         21                                     6
                                                                  649                              2

                                                                3                   68             7

                                                                                                                                                                             Oplossing

                                                                                                                                                                             3 oktober

                                                                                                                                                                1        2         3                     4567                                                    11

                                                                                                                                                            D      OP        ER                       ZOAP                                        SD
                                                                                                                                                                       E         A
                                                                                                                                                        12 13          L                         8 9 10                                                   A
                                                                                                                                                                       S
                                                                                                                                                        EK                                       ROEKE LOO                                              15
                                                                                                                                                            A      AR
                                                                                                                                                                       O               MPCB                                                 D     AKT
                                                                                                                                                        16
                                                                                                                                                                         21                            H                                14           O
                                                                                                                                                        WA
                                                                                                                                                            K          B                      17 18                                     NA              19 20

                                                                                                                                                                                           E NOGA                                           G         TON

                                                                                                                                                                                    N                     OR                                                              25  L

                                                                                                                                                                                   22                                    23 24                               O

                                                                                                                                                                             EAT                          N VAR I A

                                                                                                                                                                26               M             28         EB                                                    31  P
                                                                                                                                                                                                                                                                    E
                                                                                                                                                             T               27              A                           29 30          K AT                        N
                                                                                                                                                                                         UR
                                                                                                                                                        32 33                DO                                   STE                         35                          50

                                                                                                                                                        KAS                          34                                   T                 K IM                        Z
                                                                                                                                                                                                                                                                        Y
                                                                                                                                                                                 K                                       36                                             P
                                                                                                                                                                                                                                                                    CE
                                                                                                                                                                 L                 38        39  R                EE                    41
                                                                                                                                                                                                 E                                                                  L
                                                                                                                                                                37              H         M      S              40                      S
                                                                                                                                                                                                 T
                                                                                                                                                             LA              LO              44           ESTER

                                                                                                                                                                         42        43  UU                 T                                 T           46
                                                                                                                                                                                           I
                                                                                                                                                                V               F                                        45             RO            N
                                                                                                                                                                                                                                                  UL
                                                                                                                                                                 I                                        R NE                                49

                                                                                                                                                        47 48                                             I                                 R

                                                                                                                                                        BAN

                                                                                                                                                                                                          51 52  53
                                                                                                                                                             L                              L             P YGM                         EE
                                                                                                                                                                                                                                        NE
                                                                                                                                                        54 55                          56                     DE                                  57 58

                                                                                                                                                        HEE L                          B                                            59            NB

                                                                                                                                                        R EO                                                          E                                   60

                                                                                                                                                                       61                                                  62                         A

                                                                                                                                                                SEANCE                                             JR                                       S

                                                                                                                                                                A                      T                  63 64                         R I STA

                                                                                                                                                        65                                            66  GK                                               L

                                                                                                                                                        AK                                    H           67                                      70

                                                                                                                                                        68                                   69           ANOA                                    DIT

                                                                                                                                                        DEEG                              RA              IL T
   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28