Page 13 - Extra
P. 13

Djarason 10 Febrüari 2016                                                                                                        13

                                   Segun entomólogo Gisette Seferina:

MEDIDANAN DI PREVENSHON ADEKUA

LO ALIVIA E IMPAKTO DI ZIKA
   WILLEMSTAD.- Ta un              ta sali pafó den e orarionan    rekomendashon di Seferina                                     emboltura. Si deskuidá ku
hecho ku Zika a yega Kòrsou        den kua e sangura ku ta         ta pa esnan ku por, konsiderá   ...Gisette Seferina           e instrukshonnan pa tempu
i ku e pueblo lo mester            transmití Zika.“Mi sa mira      pa kumpra òf traha sefta pa     entomólogo médiko:            largu esaki por trese kuné
atendé ku e impakto di             hopi dama ta bisti leggings     bentana i portanan di kas.      Den tempu di alerta           ku e sangura por desaroyá
esaki. Kon fuerte e impakto        I sali kas den e orario ku      Si esaki no ta práktiko,        manera aktualmente,           un resistensia pa e flit di
aki lo ta, ta difísil pa predesi.  e sangura ta mas aktivo.        por konsiderá pa kumpra         no ta un bon momento          manera ku e no ta efektivo
Ora tin introdukshon di un         Leggings, maske nan ta          un muskitero pa kama ya         pa bai eksperimentá ku        mas kontra e sangura.
malesa nobo den un region,         kubri e kueru te abou na        asina ni maske tin sangura      produktonan ku por, òf
por tin hopi insertidumbre.        pia, ta pegá- pegá nan          paden, e no por mordebo.        por laga di ta efektivo...       Seferina ta indiká ku
Den kaso di Zika, ta e             kurpa I ta hasi ku e sangura    Si un hende ta preferá di      ku a mira e sushi benta        prevenshon i kòntròl di
malesa aki so ta loke ta           por morde dor di e tela. E      no usa un repelente ku ta      sin yama denunsia” asina       sangura tin kuater aspekto:
nobo den nos region. Pa            rekomendashon ta pa bisti       kontené DEET, IRS 3535 òf      Seferina a bisa.Pa loke ta     kòntròl kímiko, por
loke ta trata e sangura ku         paña ku ta largu en bèrdat      Picarridin, ta rekomendabel    trata flitmentu, Seferina      ehèmpel flit i Abate, kòntròl
ta transmití e vírus di Zika       pero tambe ku ta keda los       pa bisti paña ku manga i       ta bisa ku tin momentu         biológiko manera piska ku
di hende pa hende si nos           na kurpa. Otro sugerensia       pia largu, i tene porta ku     ku flitmentu ta e úniko        ta kome larva di sangura,
eksperiensha pa hopi aña           ta pa e hende hòmber ku ta      bentananan sera te despues     rekurso pa baha e molèster     kòntròl kultural, ku ta
kaba di kon mester atendé          feita su kabes limpi, kòrda     di e pik di aktividat di e     di sangura. E eksperto ta      enserá nos komportashon
ku su prevenshon. Tòg              apliká un repelente riba su     sangura Aedes. Aegypti.        keda enfatisá ku flitmentu     individual i kolektivo, i por
ta parse manera kos ku e           kabes tambe”. E sangura         “Den tempu di alerta           ta e medida di mas drástiko.   último, konsientisashon
konsientisashon di kon pa          ku ta transmití Zika,           manera aktualmente,            Aparte ku tur flit ta venenu,  i komunikashon. Esun
kontrolá e sangura Aedes           Chikungunya I Dengue ta         no ta un bon momento           tin vários diferente tipo di   delaster ta e aspekto mas
Aegypti ta di durashon             mas aktivo prinsipalmente       pa bai eksperimentá ku         flit ku kada unu ta eksihí     importante awor aki ya
kòrtiku.E mensahe klave            ora ku solo ta sali (entre      produktonan ku por, òf por     un atendementu diferente.      ku tin hopi insertidumbre
ku prevenshon ta e úniko           6:00 i 8:00 di mainta), i       laga di ta efektivo,” asina    Flitmentu mester ku sosedé     tokante kiko mester
opshon pa limitá e brote           tambe ora ku solo ta baha       e entomólogo a deklará.        na un manera responsabel,      hasi i kon mester aktua
lokal di Zika mas tantu            (entre 6:00 i 8:00 di anochi).  Ora ku no tin un krísis ta e   teniendo debido kuenta ku      pa ku e malesa di Zika.
posibel no ta biba bou di          Esaki no ta nifiká ku e         momentu ideal pa introdusí     e instrukshonnan riba e        Aktualmente, Sra. Seferina
pueblo di Kòrsou. Ta masha         sangura aki no ta aktivo        un produkto nobo den                                          ta enkargá ku e inisiativa
importante pa nos realisá ku       durante sobra di dia pero su    bo rutina di prevenshon                                       Oura Blou Kòrsou di e
prevenshon ta enserá tambe         aktividat ta muchu ménos.       di morde di sangura.Un                                        instituto merikano Waitt.
tuma akshon pa denunsia I                                          komportashon masha                                            E inisiativa Blue Halo
koregí tur loke ta kontrali na        Un otro kustumber            malu awor aki, aparte di                                      Curaçao ta konsentrá riba
e mensahe di prevenshon.           kultural ta di habri porta      benta sushi tur kaminda,                                      tópikonan di maneho i
Tur loke ta fomentá e              i bentanan ora nos lanta        ta di no señalá/ denunsia                                     konservashon di e áreanan
sangura Aedes Aegypti den          mainta i tambe ora nos          na outoridatnan unda tin                                      kosteno i awanan kant’i
nos ambiente awor aki ta           yega kas for di trabou. Nos     dumpmentu di sushi ilegal                                     kosta di Kòrsou. Mi pashon
un atentando kontra nos            ta bisa ku ta pa laga airu      òf situashonnan kaminda                                       ta entomologia i un dia lo mi
salú I bienestar general.          pasa den kas. Sea konsiente     hende ta keda sin koregí loke                                 ke bai bek den mi profeshon.
Un aspekto nesesario di            ku ora habri kas nèt den        nan mes ta opservá ku no ta                                   Mi ta kontentu si ku mi por a
prevenshon ta enserá un            e orario ku e sangura ta        bon. “Den e komportashon                                      haña e oportunidat di sigui
kambio di kultura pa ku e          mas aktivo, nos ta duna         aki tin dos kulpabel: esun                                    konsientisá komunidat’
manera ku nos ta bisti ora         e sangura e oportunidat         ku a benta e sushi i esun                                     asina el a bisa EXTRA
                                   fásil pa bula bini paden. Un                                                                  finalmente.

...Segun Rudolf de Wit: Tur playa sur di Kòrsou ta susha ku
                      fekalia di hende i kachó...

NO POR ASEPTA KU TA YAMA NOS

PLAYANAN ‘HONDEN BEACH’
   WILLEMSTAD.- Nos                laga sushi na nos playanan.     tabatin doló di wesu dor di e
a neglishá hopi área di            Nan mester kana ekipá pa        malesa. Pero direpente Hefe    ... Rudolf de Wit: Fekalia ta drenta laman i ta e mesun
naturalesa na Kòrsou voral         limpia kaminda e bestia         di Inspekshon di Remedi a      awa ku susha ta bin nos kosta bek. Esaki ta e mesun
nos playanan. Ta algu              susha. E fekalia ta drenta      para tur kos paso e produkto   situashon ku nos ta haña na Marie Pamun. Ta un
sumamente lamentabel               laman i ta e mesun awa ku       mester tabatin paracetamol     tristesa i bèrgwensa pa nos mes...
ku nos ta mira sosodé i ta         susha ta bin nos kosta bek.     den dje. Mesora a para e
bira kara sin aktua. Rudolf        Esaki ta e mesun situashon      importashon i ta esnan ku
de Wit den entrevista ku           ku nos ta haña na Marie         plaka so por a bai Merka i
EXTRA a bisa ku e falta            Pamun. Ta un tristesa i         kumpr’é drenta Kòrsou ku
di responsabilidat di nos          bèrgwensa pa nos mes”,          n’e.
mes hendenan ta pèrmití            asina de Wit a enfatisá.
ulandesnan kana ku kachó                                              “P’esei nos mester biba
ku ta laga nan sushi atras            El a sigui bisa ku e parti   ku e realidat ku ta esnan
sin limpi’é.                       di duna kuido na hendenan       ku tin moda por kumpra
                                   ku bira malu tambe ta laga      un bon filter di awa, esnan
   “Tur playa na kosta sur         hopi di deseá. E ta kuestioná   ku no por lo sigui bebe awa
di Kòrsou ta kontaminá.            dikon gobièrnu no ta paga       infektá. E kantidat di hende
Nos playanan ta kontaminá          pa vitamina i remedi di         ku alzheimer na Kòrsou ta
ku fekalia di hende i di           chupa pa doló di garganta.      sigui oumentá pero ta hopi
kachó. Ta tristu ku gewon          Tempu ku chikingunya a          hende yòn ta hañando e
a deklará playa di Janthiel        baha pisa riba pueblo algun     malesa aki. Polítikonan
komo ‘honden beach’ i nos          dòkter a buska un produkto      sin duda a faya grandi pa
ta akseptá esaki gewon. Nos        natural traha di 4 yerba “Full  kuida e komunidat ku e ta
no por laga makambanan             Life” ku a duna resultado       representá”, asina De Wit a
kana ku nan kachó ku ta            efektivo riba hendenan ku       bisa EXTRA finalmente.
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18