Page 4 - BNDIA ARUBA
P. 4
A4 LOCAL
Diaranson 14 Maart 2018
‘Si Papiamento ta den scol, material lo bin pa via di necesidad’
ORANJESTAD - Funda- desaroya ampliamente ta religioso.
cion Lanta Papiamento cu religion, specificamente
ta señala cu e bataya pa catolicismo, a preocupa su “Hopi di e material tabatin
tin enseñansa den Papia- mes ampliamente pa uza e hopi fout den nan, pero esey
mento na Corsou y Aruba lenga di pueblo. Esaki mas ta di compronde pasobra e
ta bay bek leu, cu iniciati- cu claro tabata Papiamento, frèrenan no tabata linguista,
vanan clave di cierto per- mirando manera sra. Pereira pero nan a purba nan best si.”
sonanan den catolicismo a indica cu Hulandesnan no
cu te hasta tabata percura tabatin actitud di pasa nan Scol catolico ‘a bolter’
por medio di nan propio idioma pa otro gruponan. ora a exigi Hulandes den
imprenta pa tin material enseñansa
pa scol den Papiamento. Na 1750 a habri porta di Pero e desaroyo aki a mira
Aruba oficialmente, pero ta- un otro realidad cu a cam-
Relaciona cu e anuncio di bata laga solamente hende bia drasticamente despues di
minister di enseñansa, Rudy di Corsou establece aki. Un tempo, ora den 1815 a forma
Lampe, su deseo pa ehecuta e di e prome cartanan cu sra. Reino Hulandes. E tempo ey
proyecto di scol multilingual Pereira a haya den Archivo e prome rey a bisa cu Hu- prome cu esaki tabata desa- fuertemente na Corsou den
na Aruba, Fundacion Lanta Nacional (ANA) cu ta indica landa ta 1 Reino unda tin 1 roya nan propio material pa enseñansa na Papiamento
Papiamento ta sigui duna un cu Papiamento tabata den pueblo y 1 idioma. Esaki nan uzo cu enseñansa den Papia- tabata sr. Putman cu te hasta
historia amplio riba e desar- uzo amplio, ta di 21 indjan a dicidi ora nan a mira cu Spa- mento, specialmente na Cor- tabatin su propio imprenta
oyo di Papiamento, e biaha di Aruba cu a skirbi un carta ña a plama nan idioma rond sou. Riba e aspecto aki segun unda tabata imprimi buki pa
aki relaciona cu enseñansa y pa un señor Quant, kende se- mundo, mescos cu Francia y sra. Pereira Aruba a keda poco su propio scolnan.
catolicismo. E fundacion pa gun nan, no tabata haci nan Inglatera. “Pero nan no tabata atras, esta e desaroyo di ense-
algun tempo a lucha pa Pa- trabou bon, denunciando e consciente cu Hulandes no a ñansa den Papiamento. Un di e poco hendenan cu a
piamento sigui desaroya y ta contra nan dunado di trabou. haya hopi adopcion pa via di preocupa su mes cu e desar-
laga na e minister pa encarga nan propio actitud elitario.” Esaki ta ilustra segun sra. oyo di Papiamento den ense-
su mes cu desaroyo di scol Ademas di esaki na Corsou Pereira cu e argumento cu ñansa na Aruba, mirando cu
multilingual. catolicismo a preocupa su Despues di esaki varios de- cierto hende tin contra trece aki no tabatin hopi esfuerso,
mes ampliamente pa Papia- creto a cay unda ta purba cu-
Siguiendo ultimo biaha unda mento desaroya, y esaki ta rasha e idioma Hulandes bou Papiamento den scolnan no tabata gobernador Nuyens.
Segun sra. Pereira a bin ta
ta algo cu ta basa den reali-
a amplia riba Papiamento su claro si ta mira e practica di pueblo por medio di dife- dad. “Bo tin cu hinca Papia- haya sa, e gobernador den su
raiznan etnico, Joyce Pereira misionnan catolico pa semper rente medida, cual tabata in- mento den scol y e ora ey bo tempo a bin Aruba y a nota
di e fundacion ta splica cu uza e lenga local ora di plama clui un decreto na 1935 unda ta mira cu e material ta bin. cu enseñansa lo ta hopi mas
na momento cu Papiamento nan predicashi y otro mate- a specifica cu ta duna subsi- Si tanto aña pasa nan tabatin eficiente den Papiamento.
a drenta Aruba e tabata ya rial religioso. Esaki ta refleha dio na enseñansa solamente enseñansa den Papiamento y El a urgi pa nan bin cu esaki
caba desaroya inmensamente bek tambe den e manera con si e unico idioma di instruc- nan mes tabata traha nan ma- tambe.
despues di un periodo relati- e mayoria di e prome mate- cion ta Hulandes. terial, dicon anos no?” Un di
vamente cortico na Corsou. rial na Papiamento den siglo e frèrenan cu tabata inverti
Algo cu a yuda Papiamento 18 y siglo 19 tabata material Tabatin varios scolnan cu
Wardando cambio riba ROP pa proyecto Isla di Oro continua Awe STA y ASTEC ta reuni un biaha mas
ORANJESTAD - Riba e ando e situacion aki. Nan ta ORANJESTAD – Depar- Bon Dia Aruba cu sindicato
proyecto di desaroyo di un E ta haya cu e proyecto aki evaluando pa wak kico ta e tamento di mediador di STA a presenta un proposi-
proyecto di eco-turismo ta uno atractivo ya cu ta algo miho ubicacion pa e hotel y gobierno ta brindando su cion financiero nobo. Ger-
na Isla di Oro, minister di nobo na Aruba y cu masha no necesariamente e mester trabou di intermediacion encia di ASTEC a bay inter-
Turismo Dangui Oduber poco destinacion den Caribe bin caminda ex-Bushiri hotel pa yega na un entendi- namente pa evalua si nan a
(MEP) ta considera cu es- tin e tipo di proyecto aki. E tabata ta. mento entre gerencia di acepta of nan tin un contrap-
aki lo yuda eleva e calidad area tambe lo wordo protegi ASTEC y STA como sin- roposicion.
di e producto turistico cu y conserva pa e medio am- “Sigur nos ta evaluando unda dicato cu ta representa e
nos ta ofrece na nos bishi- biente no lo wordo elimina. nos ta bay posiciona e bou- trahadonan di waf na Bar- Pa tal motibo sr. Pontilius a
tantenan. Igualmente el a laga sa cu e tique hotel, pasobra e mester cadera. convoca un reunion cu am-
barionan di Pos Chikito y Sa- bira un plan integral den e bos partido pa awe mainta,
“E ta algo. E ta fit den e vi- vaneta no tin nada contra pa desaroyo cu lo bay tin ariba Ya caba dia 3 di maart ultimo caminda nan a keda informa
sion cu nos tin como gobi- e proyecto aki continua. Pues e area di waf.” Pues e kier- nan a reuni urgentemente cu si nan no por haya otro
erno pa eleva e calidad cu nos practicamente nan ta spe- men cu no necesariamente e diahuebs y diabierna siman logicamente mediador di
ta brinda na e turistanan”, el a rando e cambio di ROP pa e boutique hotel lo pone esaki pasa nan a bolbe reuni pa gobierno lo presenta un al-
bisa na Bon Dia Aruba. Go- proyecto aki por inicia. caminda ex-Bushiri tabata ta. busca un solucion na nan ternativa pa e partidonan bay
bierno di Aruba ta kere den Pero tin e posibilidad pa bin diferencianan. Awe nan ta evalua. Tambe el a laga sa cu
tipo di proyecto asina cu ta Ex-Bushiri hotel cu e proyecto aki riba tereno bolbe reuni cerca mediador aparte di asunto di salario tin
diversifica di producto y aco- Pa loke ta trata e anuncio cu di APA y asina mantene e area di gobierno. un discusion riba asunto di
modacion cu nos ta brinda na e mandatario aki a haci cu aki totalmente habri. Mediador di gobierno, An- part-time.
e turistanan. lo bin cu construccion di un selmo Pontilius a informa na
boutique hotel, caminda an- Intencion ta cu e desaroyado
Un di e problemanan cu tin tes tabatin ex-Bushiri hotel, di e proyecto aki gana e de-
aworaki cu e proyecto aki ta nan ta reconsidera si lo ta ex- staho pa bin cu un desaroyo
cu nan a sinta cu e inversioni- actamente unda antes tabatin hotelero pa asina desaroya
stanan ta cu mester cambia e e edificio aki cu a wordo ba- e area caminda Bushiri ho-
ROP (Ontwikkelingsplan). sha abou. tel tabata ta, pero tambe pa
El a bisa cu su colega di infra- haci un facilidad publico bon
structura ta bezig cu e cambio Despues cu un encuesta re- condiciona cu bañonan, res-
aki, pero e ta un proceso lar- alisa pa un emisora a mustra taurant, etc., cu famianan y
go. “Pero manera e cambio di cu mayoria ta na fabor di con- comunidad di Aruba por haci
ROP tuma luga mi ta kere cu serva y embeyece e area aki uzo di dje.
e proyecto aki por continua”, den su forma natural manera
segun minister di turismo. e ta, e mandatario ta evalu-