Page 25 - AM200513
P. 25

6                                                                                                Djamars 12 mei 2020


                                                                  EDITORIAL







                                            Un dia sagrado pa nos hendenan



                  Manera boso sa, mi ta
               fanátiko di NPO, e kanalnan di                                     den kuido!
               televishon públiko hulandes,
               pasobra simplemente mi ta      Awe djamars, 12 di mei, ta ‘Dia di Enfermeria’. Na     tenta i asta sesenta? E hòspital ku hopi di nos a lanta konosé
               haña ku nan ta produsí bon  Boneiru no tin ningun selebrashon awe, pa motibu di e     tabata den e aktual edifisio di FORMA, dirigí pa hopi aña
               programa, tantu notisioso,
               edukativo komo rekreativo.  situashon ku COVID-19 a krea. Pero e intenshon tabata sí  pa e legendario sùr Bartola. Despues a bai den e edifisio
               Nan notisia i programanan   pa Fundashon Mariadal, ku ta enkargá ku maneho di         nobo situá na e kaya ku ta karga nòmber di e sùr aki. Sùr
               tra’i notisia pa mi ta di nivel  hòspital, kas di kuido, Ka’i Mimina i otro servisionan di  Crispina, un ‘mucha di Rincon’, a sigui komo direktora di
               haltu. Nos por siña hopi di nan,  kuido, pone atenshon èkstra na e dia aki. Asta a embolbí  hòspital. Mas despues a bini diferente otro direktor, tantu
               pero lástima nos (prensa    Fundashon Históriko Kultural Boneriano (FuHiKuBo) den e   pa Kas di Sosiegu komo hòspital. Zùster Boekhoudt, Zùster
               lokal) no ke siña. Nos ta   preparashonnan, pero kosnan a kana otro. Lamentable-      Narsisia, Sùr Swinda etc.
               preferá chambuká den e      mente!                                                       Tantu na hòspital komo kas di kuido mucha muhé i
               sistema bieu di presentá       No opstante esaki Extra, ku ta komprometé ku tur kos   damanan di e isla aki a dediká nan mes na kuido di enfermo
               notisia na tantu radio komo  ku ta pasa den komunidat, a disidí di pone atenshon den  i hende grandi. Un trabou ku no ta fásil, ku asta ta mará na
               televishon i pa kolmo kere ku
               nos ta bon. Ku korant ta    su páginanan di Boneriano na e dia aki. Nos a disidí di bai  un yamada, un vokashon. E trabou aki ta eksigí hopi
               meskos, inkluso Extra, ku tin  un tiki den historia pa mira kiko asina a sosodé atraves di  pasenshi i dedikashon, mas ku tur kos amor di parti esnan
               masha hopi espasio pa       añanan riba tereno di kuido, te ku nos a yega te kaminda  ku ta hasié.
               mihorashon.                 nos ta awe.                                                  Naturalmente tur kos no ta 100% den kuido aworakí. Pero
                          ***                 Nos semper ta bisa ku si bo ke forma un opinion tokante  ningun hende por nenga ku tin adelanto notabel, sigur ku
                  Mi ta komprondé ku prensa  kuido bo mester kompará. Kompará ku kon tabata i        si kompará awor i ántes, tambe ku nos besiñanan. Pa esaki
               lokal tin su límitenan. Eskala  kompará ku otro islanan den Karibe, nos besiñanan.    nos mester gradisí tambe inmensamente tur persona ku ta
               di poblashon di Boneiru ta  Hasiendo esaki bo por duna un opinion sano.               laborá den kuido.
               chikitu, konsekuentemente      Ken no ta kòrda Hòspital San Fransisco den añanan se-
               merkado komersial ta limitá.
               Pues e kantidat di hende ku ta                                     Pa medio di serie di tres buki
               lesa korant ta chikitu.
               televidentenan di mes no por Freewinds ta brinda yudansa kontra
               Skuchadónan di radio i
               parti nan mes den 12 òf 14 pa
               skucha tur e oferta di radio i                                     coronavírùs
               televishon ku tin. Bon mirá,
               niun radio no por bisa ku nan
               ta mihó skuchá. Tur radio ta   KRALENDIJK -- Ku e
               skuchá, ún mas ku otro, sino  kantidat di kaso di COVID-
               nan no tabata den aire.     19 yegando zero i e relaha-
               Ademas ta bai pa programa.  mentu di e restrikshonnan
               Un hende no ta keda di plak
               na un emisora. Nan ta nabegá  ku apertura di un kantidat
               bai otro radio tambe.       di negoshi, no ta nifiká ku
                            ***            a stòp di kombatí  e vírus.
                  Mirando     televishon   E mihó rrma pa sigui kom-
               hulandes mi ta ripará kon fásil  batí e vírus ta ku eduka-
               e hendenan aki ta papia loke
               nos ta yama ‘palabra malu’.  shon por medio di informa-
               Palabranan        manera    shon efektivo. Un gram di
               ‘ouwehoeren’, ‘klootzak’, ‘reet’,  prevenshon ta bal un
               ‘lul’ i ‘kont’ ta manera    tonelada di kura.
               palabranan masha normal
               den media oudiovisual na       Pa duna e informashon
               Hulanda. Inkreibel. Si un   aki tin un serie di 3 buki ku
               ‘palabra malu’ sali na un   ta fásil pa komprondé. Nan
               stashon di radio òf televishon  ta:  Kon pa mantené bo mes  malesa por medio di iso-     Ta distribuí e bukinan      E bukinan ta optenibel
               riba nos islanan ‘Colon ta na  i otronan saludabel, kon pa  lashon. Ta di vital impor-  aki rònt e islanan ABC.    den 3 idioma: ingles, spañó
               kandela’. Djis un opservashon                            tansia pa tin e informashon  Boluntarionan di siensolo-   i hulandes.
               esaki ta.                   protehá bo mes i otronan     aki pa prevení daño di       gia di e barku Freewinds ta    Por haña e buki, kon-
                            ***            ku máskara i hanskun i
                  Di otro banda tin palabra  kon pa preveni plama e     COVID-19 na habitantenan     distribuí e bukinan na       huntamente ku informa-
               ku, na mi konsepto, bo por usa                           i ekonomia di e islanan.     supermerkado, botika,        shon adishonal kon pa
               trankil na radio òf televishon.                                                       pòmp di gasolin, tienda i    mantené bo mes saludabel
               Nan no ta palabra malu, pero                                                          otro negoshi.                riba Internet na www.scien-
               ta palabra ku ‘hende desente’                                                                                      tology/prevention.
               ta haña ku no ta kuadra.
               Sinembargo ta palabranan
               masha normal serka e hende
               di pueblo di bario. Por
               ehèmpel miéntras ku e hende
               di Playa ta papia di ‘bai af’, e
               hende di otro barionan ta papia
               di pupu òf asta e otro palabra
               aya ku ta kuminsá ku un ‘k’, ku
               pa mi no ta palabra malu.
               Meskos ta konta ku chanchan,
               pishi (uriná) etc. Ami ta usa e
               palabranan aki normal na ra-
               dio òf televishon.

                            ***
   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30