Page 26 - AM200513
P. 26

7
                           Djamars 12 mei  2020


























                     Pastor Bernardus Smit           Den un karta na 1838 por nota ku  e tempu ei tur kos
                 Pastor Bernardus Smit, asina ku el  Monseñor Niewindt ta trata un asuntu  tabata barata, di
              a kuminsá traha na Boneiru, a realisá  muchu mas serio i importante. Niewindt  manera ku Papa
              ku mester a bini un misa nobo na    ta laga pastor Van Leest komprondé ku  Cornes i Ma Norchi
              Rincon. E edifisio bieu di bara ku lodo,  e no ta kontentu pa e echo ku diferente  por a hasi basta
              kubrí pa un dak di pal’i maishi, tabata  mayor i doñonan di katibu no ta laga  kos tòg ku e plaka
              serka di basha den otro. Smit ta    nan yunan i nan personal bai misa i  aki.
              kuminsá na pidi pèrmit di komandùr di  tampoko pa laga nan risibí e        Pa haña un
              e isla, Claas Schotborgh, pa traha un  sakramentunan santu.             bista di e balor di
              misa di piedra na Rincon.                                               plaka e tempu ei.
                 Intenshon di pastor Smit tabata pa          Papa Cornes              Riba          un
              konstruí un misa na honor di San Mar-  Cornelis Marten, Papa Cornes,    djadumingu kolèkt
              tin, patrono di Prefekto Martinus   despues ku Boneiru a haña un pastor  durante santu
              Niewindt. Komandùr Schotborgh mes no  permanente, a sigui ku su trabounan  sakrifisio di misa
              por a tuma desishon den e asuntu aki.  religioso, pero awor komo kòster di Misa  tabata produsí en-
              Ta gezaghebber di Kòrsou, komparabel  San Bernardo. Mester komprondé ku su  tre 1 pa 2 florin.
              ku gobernador, a duna pèrmit.       edat tambe tabata subiendo. Asina mes  Kolèkt di henter
                 Na momentu ku el a haña e pèrmit  el a asistí tantu Eisenbeil, Van Lommel,  aña 1845 tabata
              aki el a laga traha un fòrnu di kalki, e  Van Leest i Smit i algun otro despues.  fl.134,01. Un peon
              mester a laga kap palu pa span di e  Te ku su 90 aña e tabata aktivo ainda  tabata kobra 1 sèn
              dak, etc. Pero Smit mester a mustra  komo kòster.                       pa dia, un hende
              komandùr e lugá na unda lo a bai traha  Por ripará tambe ku hopi bia tabata  ku tabata laba
              e fòrnu di kalki. Ademas e mester a  pidi Papa Cornes i su esposa Ma Norchi  paña pa pastor
              entregá un terser parti di kalki ku  pa para padrinu ku madrina na boutismo  tabata  haña
              produsí na komandùr komo un tipo di  di muchanan di Boneiru. Na 1831 Papa  diesplaka pa dia.
              impuesto. Bida pues no tabata asina  Cornes tabatin 17 i Ma Norchi 4 ihá.  Na 1847 un mucha  Komandùr Jan Schotborgh ta duna Pastor Smit un
              simpel den tempu bieu i tur esaki pa   Na 1834 por ehèmpel nan dos tabata  ku tabata karga  mucha hòmber katibu (Juan Kandela) pa kuida su
              konstrukshon di un misa.            padrinu i madrina na boutismo di Rob-  piedra piedra pa  kabai.
                 Tuma por ehèmpel nombramentu di  ert Nicolaas, yu di Mathias i Anna  sera e santana
              un persona komo un sorto di forlestu.  Regina Nicolaas. Den e tempu ei nan  nobo tabata 10 sèn pa dia. Un mèsla
              Hopi korespondensia a tuma lugá entre  no tabata skiirbi Marten mas, sino  tabata kobra 75 sèn pa dia. Esaki si e  gradisí na e zelo inkansabel di pastor
              Prefekto Niewindt, pastor Smit,     Martis.                             tabata un bon mèsla, pasobra tin mèsla  Smit, kende a bini aki for di Kòrsou pa
              komandùr i asta gezaghebber, promé ku  Banda di su okupashon komo kòster,  ku tabata gana solamente 50 sèn pa  mihorashon di situashon i sivilisashon
              por a nombra Gabriel Muskus den e   Papa Cornes tabatin un kunuku tambe  dia.                               di e hende libernan di koló, ku pa
              funshon aki.                        entre Seru Grandi i Lagun. Tur dia e                                    mayoria parti ta sigui e siñansa
                 Na final gobièrnu a bai di akuerdo pa  tabata bai kunuku i tin bes tabata keda  Pastor trahadó           katóliko. Anke e tabatin medionan hopi
              fia e hòmber aki un buriku na momentu  drumi tambe huntu ku Ma Norchi. Na  E tempu ku Pastor Bernardus Smit  limitá na su disposishon, pastor Smit
              ku e mester kubri distansianan largu.  pia nan mester a kana bai misa di Playa.  a traha na Boneiru e por a disponé  semper tabata perseverá den su
              Su pago pa entiero a keda stipulá na 2  Na un sierto momentu pastor     tambe di un kapelan, kende a keda   intentonan i tabatin e satisfakshon di
              florin.  Anto pa kolmo ora ku su    Bernardus Smit a regla pa Papa Cornes  enkargá ku parokia di Rincon, na unda  logra tambe kumpli ku su deseonan,
              nombramentu a keda reglá, a surgi otro  kuminsá risibí un penshun di 2 florin pa  ketu bai tabatin un misa di bara batí ku  komo ku e tabata haña semper
              problema, komo ku Gabriel aki a disidí  luna. Ora ku el a stòp di traha komo  lodo, kubrí pa dak di pal’i maishi. E  disponibilidat serka komunidat katóliko
              i bira wardadó di torno (Willemstoren).  kòster, a bini na su lugá Shon Jan  kapelan enkargá ku parokia di Rincon  pa sostené su plannan.”
              El a pasa e trabou di forlestu pa Pieter  Boom. E penshun di 2 florin ta parse  tabata pader Gregorius (Joannes  Un prueba di yudansa ku Niewindt
              Martin. El a haña retiru honorario.  poko, pero mester tene kuenta ku den  Antonius van Gastel). El a kuminsá  ta deskribí ta kaminda komandùr Jan
                                                                                      traha na Boneiru desde ougùstùs 1844.  Schotborgh ta duna Pastor Smit un
                                                                                      Tabata trata aki di un pader kapuchino.  mucha hòmber katibu pa kuida su kabai.
                                                                                         Monseñor Niewindt tabata hopi       Añanan kuarenta di siglo 19 tabata
                                                                                      kontentu ku e trabounan di pastor   hopi difísil den historia di Misa San
                                                                                      Bernardus Smit, kende despues a bira  Bernardo. Tabatin kosnan interesante
                                                                                      e promé pastor di parokia Santa Maria  tambe a sosodé, manera e echo ku a
                                                                                      na Kòrsou. Den un relato ku Niewindt a  kambia un orashon pa pidi yobida ku
                                                                                      skirbi tokante e trabou di mishon na  tabata resa den misa, pa un orashon
                                                                                      Boneiru e ta elogiá pastor Smit.    pa pidi protekshon kontra enemigunan
                                                                                         Niewindt ta skirbi: “El a limpia pa  di Iglesia Katóliko.
                                                                                      gran parti e sabana tras di Kralendijk di  Na 1844 ta funda un ‘kaminda di
                                                                                      e kantidat grandi di palunan di sumpiña,  krus’ den Misa San Bernardo. Tambe a
                                                                                      entre kua yatu i kadushi ta okupá un  funda un asina yamá ‘’Eeuwigdurende
                                                                                      lugá prominente. Por a mira awor un  Rozenkrans’, un ‘Rosario ku ta dura pa
                                                                                      misa katóliko bunita, rondoná pa    eternidat’. Pader Gregorius, ku tabata
                                                                                      diferente kas chikitu, pero bon konstruí.  fungi komo kapelan, a haña tambe
                                                                                      Komunidat Katóliko di Boneiru a kumpra  outorisashon pa duna debotonan di San
                                                                                      un di nan despues i muebla esaki komo  Fransisco e kordon di e santu aki.
               Pastor Smit tabata a bini ku idea pa konstruí un misa na honor di San  pastorí. Un bon kaminda di piedra tabata  Deboshonnan na un ekspreshon di bida
               Martin, patrono di Prefekto Martinus Niewindt, na Rincon.              kondusí na esaki. Un ke otro mester  katóliko.
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31