Page 26 - AM200513
P. 26
7
Djamars 12 mei 2020
Pastor Bernardus Smit Den un karta na 1838 por nota ku e tempu ei tur kos
Pastor Bernardus Smit, asina ku el Monseñor Niewindt ta trata un asuntu tabata barata, di
a kuminsá traha na Boneiru, a realisá muchu mas serio i importante. Niewindt manera ku Papa
ku mester a bini un misa nobo na ta laga pastor Van Leest komprondé ku Cornes i Ma Norchi
Rincon. E edifisio bieu di bara ku lodo, e no ta kontentu pa e echo ku diferente por a hasi basta
kubrí pa un dak di pal’i maishi, tabata mayor i doñonan di katibu no ta laga kos tòg ku e plaka
serka di basha den otro. Smit ta nan yunan i nan personal bai misa i aki.
kuminsá na pidi pèrmit di komandùr di tampoko pa laga nan risibí e Pa haña un
e isla, Claas Schotborgh, pa traha un sakramentunan santu. bista di e balor di
misa di piedra na Rincon. plaka e tempu ei.
Intenshon di pastor Smit tabata pa Papa Cornes Riba un
konstruí un misa na honor di San Mar- Cornelis Marten, Papa Cornes, djadumingu kolèkt
tin, patrono di Prefekto Martinus despues ku Boneiru a haña un pastor durante santu
Niewindt. Komandùr Schotborgh mes no permanente, a sigui ku su trabounan sakrifisio di misa
por a tuma desishon den e asuntu aki. religioso, pero awor komo kòster di Misa tabata produsí en-
Ta gezaghebber di Kòrsou, komparabel San Bernardo. Mester komprondé ku su tre 1 pa 2 florin.
ku gobernador, a duna pèrmit. edat tambe tabata subiendo. Asina mes Kolèkt di henter
Na momentu ku el a haña e pèrmit el a asistí tantu Eisenbeil, Van Lommel, aña 1845 tabata
aki el a laga traha un fòrnu di kalki, e Van Leest i Smit i algun otro despues. fl.134,01. Un peon
mester a laga kap palu pa span di e Te ku su 90 aña e tabata aktivo ainda tabata kobra 1 sèn
dak, etc. Pero Smit mester a mustra komo kòster. pa dia, un hende
komandùr e lugá na unda lo a bai traha Por ripará tambe ku hopi bia tabata ku tabata laba
e fòrnu di kalki. Ademas e mester a pidi Papa Cornes i su esposa Ma Norchi paña pa pastor
entregá un terser parti di kalki ku pa para padrinu ku madrina na boutismo tabata haña
produsí na komandùr komo un tipo di di muchanan di Boneiru. Na 1831 Papa diesplaka pa dia.
impuesto. Bida pues no tabata asina Cornes tabatin 17 i Ma Norchi 4 ihá. Na 1847 un mucha Komandùr Jan Schotborgh ta duna Pastor Smit un
simpel den tempu bieu i tur esaki pa Na 1834 por ehèmpel nan dos tabata ku tabata karga mucha hòmber katibu (Juan Kandela) pa kuida su
konstrukshon di un misa. padrinu i madrina na boutismo di Rob- piedra piedra pa kabai.
Tuma por ehèmpel nombramentu di ert Nicolaas, yu di Mathias i Anna sera e santana
un persona komo un sorto di forlestu. Regina Nicolaas. Den e tempu ei nan nobo tabata 10 sèn pa dia. Un mèsla
Hopi korespondensia a tuma lugá entre no tabata skiirbi Marten mas, sino tabata kobra 75 sèn pa dia. Esaki si e gradisí na e zelo inkansabel di pastor
Prefekto Niewindt, pastor Smit, Martis. tabata un bon mèsla, pasobra tin mèsla Smit, kende a bini aki for di Kòrsou pa
komandùr i asta gezaghebber, promé ku Banda di su okupashon komo kòster, ku tabata gana solamente 50 sèn pa mihorashon di situashon i sivilisashon
por a nombra Gabriel Muskus den e Papa Cornes tabatin un kunuku tambe dia. di e hende libernan di koló, ku pa
funshon aki. entre Seru Grandi i Lagun. Tur dia e mayoria parti ta sigui e siñansa
Na final gobièrnu a bai di akuerdo pa tabata bai kunuku i tin bes tabata keda Pastor trahadó katóliko. Anke e tabatin medionan hopi
fia e hòmber aki un buriku na momentu drumi tambe huntu ku Ma Norchi. Na E tempu ku Pastor Bernardus Smit limitá na su disposishon, pastor Smit
ku e mester kubri distansianan largu. pia nan mester a kana bai misa di Playa. a traha na Boneiru e por a disponé semper tabata perseverá den su
Su pago pa entiero a keda stipulá na 2 Na un sierto momentu pastor tambe di un kapelan, kende a keda intentonan i tabatin e satisfakshon di
florin. Anto pa kolmo ora ku su Bernardus Smit a regla pa Papa Cornes enkargá ku parokia di Rincon, na unda logra tambe kumpli ku su deseonan,
nombramentu a keda reglá, a surgi otro kuminsá risibí un penshun di 2 florin pa ketu bai tabatin un misa di bara batí ku komo ku e tabata haña semper
problema, komo ku Gabriel aki a disidí luna. Ora ku el a stòp di traha komo lodo, kubrí pa dak di pal’i maishi. E disponibilidat serka komunidat katóliko
i bira wardadó di torno (Willemstoren). kòster, a bini na su lugá Shon Jan kapelan enkargá ku parokia di Rincon pa sostené su plannan.”
El a pasa e trabou di forlestu pa Pieter Boom. E penshun di 2 florin ta parse tabata pader Gregorius (Joannes Un prueba di yudansa ku Niewindt
Martin. El a haña retiru honorario. poko, pero mester tene kuenta ku den Antonius van Gastel). El a kuminsá ta deskribí ta kaminda komandùr Jan
traha na Boneiru desde ougùstùs 1844. Schotborgh ta duna Pastor Smit un
Tabata trata aki di un pader kapuchino. mucha hòmber katibu pa kuida su kabai.
Monseñor Niewindt tabata hopi Añanan kuarenta di siglo 19 tabata
kontentu ku e trabounan di pastor hopi difísil den historia di Misa San
Bernardus Smit, kende despues a bira Bernardo. Tabatin kosnan interesante
e promé pastor di parokia Santa Maria tambe a sosodé, manera e echo ku a
na Kòrsou. Den un relato ku Niewindt a kambia un orashon pa pidi yobida ku
skirbi tokante e trabou di mishon na tabata resa den misa, pa un orashon
Boneiru e ta elogiá pastor Smit. pa pidi protekshon kontra enemigunan
Niewindt ta skirbi: “El a limpia pa di Iglesia Katóliko.
gran parti e sabana tras di Kralendijk di Na 1844 ta funda un ‘kaminda di
e kantidat grandi di palunan di sumpiña, krus’ den Misa San Bernardo. Tambe a
entre kua yatu i kadushi ta okupá un funda un asina yamá ‘’Eeuwigdurende
lugá prominente. Por a mira awor un Rozenkrans’, un ‘Rosario ku ta dura pa
misa katóliko bunita, rondoná pa eternidat’. Pader Gregorius, ku tabata
diferente kas chikitu, pero bon konstruí. fungi komo kapelan, a haña tambe
Komunidat Katóliko di Boneiru a kumpra outorisashon pa duna debotonan di San
un di nan despues i muebla esaki komo Fransisco e kordon di e santu aki.
Pastor Smit tabata a bini ku idea pa konstruí un misa na honor di San pastorí. Un bon kaminda di piedra tabata Deboshonnan na un ekspreshon di bida
Martin, patrono di Prefekto Martinus Niewindt, na Rincon. kondusí na esaki. Un ke otro mester katóliko.