Page 28 - AM200513
P. 28

enfermeria





                                                                                                                                                        9
                           Djamars 12  mei 2020

                                                Tirando un bista bèk awe riba ‘Dia di Enfermeria’
               Kuido di enfermo den nos historia





                 KRALENDIJK – Awe 12       na Playa, konosí komo
              di mei ta selebrá ‘Dia di    ‘Villa Jane’, serka Richard
              Enfermeria’. E situashon di  Muskus, kende tabata kasá
              coronavírùs, ku pa kolmo     ku    Jeanette     Debrot,
              tin tur kos di aber ku kuido,  kariñosamente yamá Jane.
              enfermeria, ta pone ku no
              tin selebrashon manera          E kas aki, Villa Jane,
              kustumber.                   tabata situá riba un tereno
                 Historia di enfermeria ta  grandi, ku tambe a forma
              mará na tantu e edifisio den  parti di e kompra ku
              kua SKAL ta akomodá          Monseñor Vuylsteke a
              awendia komo e edifisio di   realisá. Richard Muskus,
              FORMA. Pero tambe na e       kende tabata doño di e
              kongregashon di Sùrnan di    plantashi Bakuna, tabata
              Roodendaal, ku desde 100     usa e tereno aki tambe pa
              aña pasá masoménos a         algun aktividat di krio di
              kuminsá dediká nan mes       bestia i plantamentu.
              na kuido di enfermo i        Motibu ku el a bende su
              despues kuido di ansiano     propiedatnan na Boneiru
              tambe.                       tabata ku Richard Muskus,
                 Promé ku e sùrnan aki a   despues di morto di su
              kuminsá ku kuido di enfer-   esposa, a bai biba na
              mo, e trabou aki tabata den  Kòrsou. E aktual tereno di
              man di laikonan. E sùrnan    St. Bernardusschool, Krèsh
              mes tambe a hasi uso di      Bon Kuido, hòspital di
              servisio di personal sivil pa  Fundashon Mariadal tur     spesialisá i diplomá den     tuma e hòspital nobo aki     nan isla.
              yuda nan den e trabou aki.   tabata parti di e tereno di  kuido di enfermo, pero el a  den uso.                       Pa e motibu aki Pastor
                 Promé ku sùrnan a         Muskus.                      fayesé un siman promé ku        Un parti di e edifisio    Kranwinkel a pidi yudansa
              kuminsá dediká nan mes          A bendishoná i hasi       e mester a subi barku pa     aktual ta trahá riba e mu-   di Wit Gele Kruis, ku tabata
              na kuido di enfermo maso-    apertura di St. Fransiscus-  bini Boneiru.                rayanan di e anterior kas    establesé na Kòrsou. E
              ménos 100 aña pasá e hòs-    hospitaal den ‘Villa Jane’      Algun aña despues a       grandi di Richard Muskus,    tempu ei Frater Benedicto
              pital di Boneiru tabata situá  dia 1 di febrüari 1922.  Na  bini Boneiru un otro sùr   ku tabatin masoménos e       tabata den direktiva di Wit
              den e edifisio aktual di SKAL  promé instante a enkargá   enfermera, pero e no a keda  mesun struktura ku e         Gele Kruis komo sekretario.
              na Playa Pabou. E tabata     dos sùr ku maneho di e       hopi. Debí na problemanan    edifisio di Passangrahan.    Di Obispu el a haña òrdu pa
              konosí komo ‘slavenla-       hòspital aki. Nan a sigui un  di salú e mester a regresá                               kuminsá inmediatamente
              zaret’ òf ‘slavenhospitaal’,  entrenamentu den St.        Hulanda. Un sùr ku a bini          Kas di Sosiegu         buska e medionan finan-
              pues hospital di katibu.     Elisabethgasthuis       na   despues tambe a haña            Desde 1947 Boneiru a      siero pa asina Boneiru mes
                                           Kòrsou, pa asina haña        mesun           problema.    haña un instituto pa kuido   por a bin yena na un kas
                       'Villa Jane'        konosementu básiko di        Opviamente nan no por a      di hende grandi bou dje      pa su ansianonan.
                 Despues di Promé Guera    enfermeria. For di e siudat  adaptá nan mes na e klima    nòmber ‘Kas di Sosiegu’.       Frater Benedicto tabata
              Mundial (1914-1918) Mon-     Roosendaal, base di e        trópiko aki.                 Despues e nòmber a kambia    kombensí ku no por ta bon
              señor Gregorius Vuylsteke    kongregashon di sùr aki, a                                pa ‘Kas di Kuido’ i awor e ta  ku un persona di edat
              O.P. a kumpra un kas grandi  keda pa bini un sùr                 Ekspanshon            un di e divishonnan di       avansá tin ku bandoná su
                                                                           Debí na oumento di e      Fundashon Mariadal. Ta       isla i su famianan pa e bai
                                                                        poblashon boneriano a        interesante pa tira un bista  den un kas pa ansiano te
                                                                        kuminsá surgi falta di       bèk pa mira kon ‘Kas di      na Kòrsou.
                                                                        espasio den e hòspital. Kada  Sosiegu’, pues kuido di
                                                                        bes mester a ekspandé e      ansiano, a kuminsá na              Konstrukshon
                                                                        edifisio aki. Na un sierto   Boneiru.                       Direktiva di Wit Gele
                                                                        momentu konstrukshon di         Frater Benedicto van      Kruis a sinti hopi pa e
                                                                        un hòspital nobo a bira      Hoek, konosí na Boneiru      proposishon di Pastor
                                                                        nesesario, pero Segundo      bou di e beinam Frater Ka-   Kranwinkel i a aseptá e
                                                                        Guera Mundial mientras-      chimba, a yega di konta ku   petishon. Kontratista A.
                                                                        tantu a kuminsá. No op-      tempu ku Kas di Sosiegu no   Lendering a keda enkargá
                                                                        stante e guera aki sinem-    tabata eksistí, hende gran-  pa pinta e mapa i traha e
                                                                        bargo a disidí pa kuminsá    dinan di e isla ku tabata den  presupuesto.
                                                                        ku konstrukshon di e         un estado krítiko, tabata      Den e tempu ei Frater
                                                                        hòspital nobo. Dia 16 di     bai Kòrsou pa keda na        Benedicto a haña su trasla-
                                                                        yanüari 1943 a pone e        Huize Welgelegen Habaai      do pa Boneiru, unda su per-
                                                                        promé piedra.                pa risibí kuido. Konfrontá   sona huntu ku Pastor
                                                                           Komo konsekuensia di      ku e problema penoso aki,    Kranwinkel a traha plan pa
                                                                        guera e materialnan di       Pastor Bertrandus Kran-      prinsipiá e trabou, speran-
                                                                        konstrukshon nesesario       winkel, ku tabata stashoná   do riba koperashon definiti-
                                                                        tabata tarda hopi pa yega    na parokia San Bernardo, a   vo di Sùrnan di Roosen-
                                                                        Boneiru. Finalmente riba     pensa ku lo ta bon si na     daal, ku for di prinsipio kier
                                                                        djaweps 15 di yüni 1944 por  Boneiru mes nan por a        a tuma e trabou di kuido pa
                                                                        a bendishoná e hòspital aki.  traha un kas pa ansiano,    ansiano riba nan skouder.
                                                                        Algun siman despues Sùr-     sin ku e hendenan aki        Ya kaba nan tabata enkar-
                                                                        nan di Roosendaal por a      tabatin mester di bandoná    gá ku kuido di enfermo i
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33