Page 14 - Extra
P. 14
14 Djamars 22 Mart 2016
...awe mundu ta selebrá Dia mundial di awa, manera dekretá pa Nashonnan Uní...
“BETTER WATER, BETTER
JOBS”: BALORA AWA
WILLEMSTAD.- Awe e forma ku nos ta atendé na un situashon aktual un weiter, un ingeniero òf fasilidat di por simplemente
djamars 22 di mart ta dia ku nos rekursonan di awa òf di futuro ku tin di aber un médiko. habri kranchi i haña awa
mundial di awa, dekretá pa limpi. Kada na ku pasa ku awa i e aspekto di limpi ku nos por usa pa hasi
Nashonnan Uní. I e tema ta e rekursonan di awa na sanidat, salubridat kalidat Aki na Kòrsou tambe tur nos nesesidatnan. Hopi
“better water, better jobs”. mundu ta bira mas krítiko. i skarsedat. nos ekonomia ta dependé pais den e tempu di awe no
Nos na Kòrsou tambe mester di awa den hopi sektor tin e privilegio aki. Algu ku
ta mas konsiente di e balor E selebrashon di Dia E tema pa e aña aki ta manera; Peska, Agrikultura, nos mester ta hopi orguyoso
ku awa tin den nos bida Mundial di Awa a inisiá “Better water, better jobs” Turismo, Industria, Horeca, di dje.
diario. for di añanan 1992 na Mas i mihó kalidat di awa ta Medisina i diferente otro
momentu ku e konferensha hiba na mas i mihó kalidat aria di servisio. Nos tin Nos mester kuida
22 di mart ta Dia di United Nations a di trabou. e bendishon ku nos ta nos awa i no malgastá e
mundial di awa, e dia ku proklamá, 22 di mart 1993 rondoná pa un awa di laman produkto balioso aki, asina
mundialmente ta para i tur aña siguiente komo Motibu pa e tema di e blou i kristalino. nos i nos generashonnan
ketu pa reflekshoná i tuma dia Mundial di awa. UN aña aki ta ku ta mas ku 1.5 benidero por sigui gosa di
tempu pa analisá i invoká Water, ta e organisashon ku bion hende rònt mundu ta E awa aki Aqualectra ta dje.
riba e importansia ku mundialmente ta enkargá empleá sea direktamente òf prosesá pa produsí awa
awa tin den nos bida, nos pa kordiná e selebrashon indirektamente ku un trabou di bebe limpi i puru pa nos Laga nos para ketu riba
medioambiente i nos salú. aki, tur aña ta mara un ku tin di aber ku awa di un komunidat. e privilegio aki Dia Mundial
Nos mester ta mas inspirá tema na e selebrashon. E òf otro forma, un piskadó, di Awa i bira konsiente dje
pa papia i tuma akshon ku tema generalmente ta basá ku gana su pan di kada di Kontrali na hopi otro pais balor ku awa tin den nos
ta hasi un diferensia riba for di laman, un kapitan di grandi i desaroyá na mundu bida diario.
barku, pero tambe un kòki, nos na Kòrsou ta gosa di e
FELIS DIA DI AWA
...Eksitoso konferensha di Totolika riba Síndrome di Down na ICUC mustrando kon duru mundu ta bira...
HENDENAN SOLAMENTE KE SA SI
NAN YU TA NASE BON I INTELIGENTE
WILLEMSTAD.- Den di un investigashon ku e hopi tempran si e mucha kara. Importante ta e parti di guia
e mundu di awendia universidat a realisá. tin e síndrome di down. Por A sali na kla ku e tèst na e mayornan. Religion ta
speshalmente mayornan detektá e wowonan ku tin un hunga un ròl importante.
hóben ke hasi tur klase di Dr. Voigt a splika forma mas manera amandel, pa midi e kantidat di awa Serka esnan protestant por
tèst kontal nan haña sa si na di e parti genétiko, e nan garganta ta mas kòrtiku, den garganta di un beibi mira un pensamentu mas
yu ta nase bon di salú i ku e karakterístikanan i screening e kara ta mas plat debí ku ta ta un bon punto di salida liberal den sentido ku asina
ta bira un mucha inteligente. durante di embaraso. El a falta e wesu di nanishi, orea pa sa si mester sigui buska bira konosí ku e yuchi ta nase
E tèstnan ta bira dia pa dia duna detayadamente kon ta mas chikí i tambe dedenan. tèstnan mas avansá. E tèst ku síndrome di down mesora
mas detayá di manera ku e e chromosomnan den sèl Na momentu di parto promé ku ta mas presis awendia ta tuma e desishon pa abortá.
mayornan ta haña sa hopi di e ta parti i na momentu kos ku e ginekólogo ta wak ta ta e NIPT tèst. E tèst aki su Den kaso di katólikonan
detaye di e yuchi ku no a nase di forma huntu atrobe por e lomba i kara. Ta kontrolá si resultado ta pa 99.5% sigur. mayoria no ke aborto. Na
ainda. tin difikultat ku e yu ta e yuchi resien nasí tin buraku E pronóstiko ta ku dentro Kòrsou e kantidat di kaso di
haña un chromosom #21 den lomba i si por mira e di 20 aña e informashon aborto relashoná ku síndrome
Konsekuensia di esaki ta di mas. Mundu a desaroyá formashon diferente den su ku lo por saka for di e tèst di down ta bastante haltu.
ku den paisnan desaroyá tin di tal forma ku por detektá aki lo ta muchu mas tantu.
mas i mas aborto. Awendia
ta papiando di ‘Gone’ ku ta
un estudio ku ta mustrando
ku tin 150.000 hende ménos
ku Síndrome di Down. Den
presentashon di e spesialista
dr. Voigt a sali na kla ku mas
i mas por mira ku ta kreando
komunidatnan kaminda ku e
hende ku Síndrome di Down
ta wòrdu mirá komo ménos.
Riba dia mundial di
Síndrome di Down ku ta 21
di mart e asosiashon Totolika
den kolaborashon ku Inter-
Continental University of
the Caribbean (ICUC) a tene
un konferensha grandi den
sala di ICUC na Otrobanda.
Despues di palabranan di
bon biní di Junny Harms,
presidente di Totolika a
sigui presentashon di dr.
Ralph Voigt. Despues di
esei e mayor Sambo a papia
ku orguyo di su yu ku tin e
Síndrome di Down. Na final
Dr. Rayla Pikeri investigadó
di ICUC a presentá e resultado