Page 4 - bon-dia-aruba-20180113
P. 4
A4
localDiasabra 13 Januari 2018
Conferencia grandi riba Papiamento na 2018
Un punto culminante den Aña di Papiamento lo ta aprobacion di proposicion
di ortografia oficial
ORANJESTAD – E linguista di Papiamento y miembro fundado di e revision no a sosode y a mantene e ortografia ey. Pero e ta reconoce cu ta-
fundacion Lanta Papiamento, Ramon Todd Dandaré ta aplaudi e ini- batin diferente incoreccion den e ortografia di 1976 cu tabatin mester di cam-
ciativa di minister di Enseñansa, Armando Rudy Lampe di decreta bio. Den curso di tempo a wordo nombra diferente comision, y finalmente a
2018 como aña di Papiamento na Aruba. Un aña unda lo tuma luga un yega na un proposicion na aña 2009 cu ta esun cu a bay parlamento di Aruba.
conferencia na nivel di linguistanan di Reino riba Papiamento. Pero Aunke prome cu esaki tabatin un caba na 1991 aproximadamente.
un aña cu e ta spera cu e proposicion di ortografia di Papiamento por Pa loke ta e aprobacion di ortografia di 2009, tur cos tabata prepara pa e proposi-
wordo aproba den parlamento. cion aki bay den votamento na parlamento den curso di aña 2017. Aunke e no
Den e caso aki, sr. Todd Dandaré ta papia pa su mes bisando cu realmente aña a sosode, e tin entendi cu e proceso pa su aprobacion lo sigui den Staten. E
di Papiamento tabata un peticion di fundacion Lanta Papiamento na prome ta haya cu lo ta bon cu den cuadro di aña di Papiamento nan por aproba e
instancia na ministerio di Cultura, y despues nan a hacie na ministerio di proposicion di ortografia aki cu berdaderamente no tin tanto diferencia cu e
Enseñansa cu a honra e peticion aki a base di decision di conseho di minister ortografia cu a wordo aproba na 1976. E diferencia special ta cu a wordo poni
di e gabinete actual. mas cla e forma oficial cu e palabra mester wordo skirbi.
Segun e linguista, 2018 ta bira e di tres aña cu nos tin aña di Papiamento. Y E ta trece pa dilanti cu pa haci esaki mas facil for di aña 2009 tambe, minis-
den cuadro di aña di Papiamento e mandatario Lampe di Enseñansa a bin cu e terio di Enseñansa a publica un buki cu un lista di palabra cu e ta haya cu no
proposicion pa cuminsa cu e preparacion pa introduci enseñansa multilingual. ta completo. Te hasta tin hende ta kere cu e buki ey ta un diccionario. E ta
Segun e tin entendi, un di e actividadnan cu lo tuma luga den Aña di Papia- referi na e buki conoci como buki blauw cu ta simplemente un buki cu un
mento 2018 tin di haber cu un conferencia grandi tocante Papiamento, even- lista di palabra pa e hendenan facilmente por consulta ora cu tin duda riba e
tualmente na luna di september. Den e actividad di e magnitud aki ta wordo forma corecto di skirbi un palabra. Pero no tur palabra ta aden, ya cu e no ta
invita conocedonan di idioma di e tres islanan ABC (Aruba,Bonaire,Corsou) completo, e ta splica.
y tambe di Hulanda unda tin e fundacion Splica cu ta promove Papiamento Otro aspecto cu e ta haya importante den cuadro di Aña di Papiamento ta, si
na Hulanda y seguramente nan lo haci su presencia den e conferencia aki. gobierno por nombra un comision atrobe pa amplia e buki blauw cu un gran
Tur esaki ta wordo desaroya den seno di un plataforma cu ta existi cu ta yama cantidad di palabra cu falta, unabes cu e ortografia ta keda acepta. Nan ta pal-
Plataforma Union di Papiamento, unda tin participacion di e fundacion Splica abranan no solamente comun y coriente sino palabranan huridico y cientifico
di Hulanda, ademas di dos fundacion di Bonaire, un di Corsou y un di Aruba tambe. E mes tin un lista cu ta surpasa e shen palabranan pa e buki blauw.
cu ta fundacion Lanta Papiamento. “Ta di spera cu di berdad e aña di Papiamento un di e puntonan clave lo ta
Ortografia di Papiamento aprobacion di ortografia ey y ampliacion di e lista di palabra.”
Un asunto importante cu a keda pendiente durante 2017 tabata e aprobacion Interes internacional riba Papiamento
di ortografia oficial di Papiamento cu a yega parlamento, pero cu te ainda no a E ta considera cu e frontera di conocemento di nos lenga materno cada bes ta
wordo aproba. Sr. Todd Dandare ta haya cu den cuestion linguistico y di idi- amplia y ta existi un gran interes internacional riba dje. Como un investigado
oma mester tene cuenta cu historia tambe. di Papiamento pa ehempel e tabatin e honor di presenta aña pasa un tayer di
Historicamente pa loke ta ortografia di Papiamento tin un ortografia oficial cu Papiamento, pero tambe presenta charla na Universidad Nacional Autonomo
ta data fei 1976. Pero segun e linguista na momento cu a aproba e ortografia di Costa Rica. E topico e biaha ey tabatin di haber riba enseñansa den e len-
aki, un di e puntonan cu a wordo palabra tambe ta, cu mas pronto posibel lo ganan crioyo y e lenganan indigena den Caribe. Tambe el a yega di bay e
a nombra un comision pa revisa e ortografia ey. E ta corda cu Rudy Frank a isla Colombiano di San Andres, unda tambe ta wordo papia un lenga crioyo
trece hopi punto dilanti cu tabatin fayo den e ortografia. A pasa hopi tempo y Ingles, caminda el a duna un tayer riba formacion di frase tanto den e lenga
crioyo di San Andres y Papiamento.