Page 149 - กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา

๑๔๒

ö.ò ¡ÒâÍËÁÒ¤Œ¹

แมวาประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาไดใหอํานาจเจาพนักงานฝายปกครอง

หรือตํารวจเขาทําการคนบุคคลหรือสถานที่ไดก็ตาม แตหากการคนดังกลาวจะเปนการลวงละเมิด
สิทธิของประชาชน โดยเฉพาะกรณีที่เปนสถานที่รโหฐาน ซึ่งผูครอบครองยอมมีสิทธิโดยสมบูรณ

ภายในสถานที่ดังกลาว การที่เจาพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจ ซึ่งมีความจําเปนที่จะตองเขาไปคน
เพื่อหาตัวบุคคลหรือสิ่งของที่ตองการไดนั้น จะทําไดตอเมื่อมีหมายคน เวนแตจะเขาขอยกเวน

ของกฎหมาย ดังที่ปรากฏในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๙๒
อยางไรก็ตาม ในกรณีที่เจาพนักงานตํารวจจะตองคนโดยตองมีหมายคนนั้น การขอ

หมายคนนั้นจะตองเปนไปตามระเบียบราชการฝายตุลาการศาลยุติธรรม วาดวยแนวทางปฏิบัติในการ
ออกหมายจับและหมายคนในคดีอาญา พ.ศ.๒๕๔๕ และขอบังคับประธานศาลฎีกาวาดวยหลักเกณฑ

และวิธีการเกี่ยวกับการออกคําสั่งหรือหมายอาญา พ.ศ.๒๕๔๘ กลาวคือ
๑. จะตองยื่นคํารองขอใหศาลออกหมายคนตอศาลที่มีเขตอํานาจเหนือทองที่ที่จะทําการคน

(ระเบียบราชการฝายตุลาการ ขอ ๔, ขอบังคับประธานศาลฎีกาฯ ขอ ๘)
๒. ผูรองขอใหศาลออกหมายคนจะตองเปนผูที่มีอํานาจเกี่ยวของกับการสืบสวนสอบสวน

คดีที่รองขอออกหมายนั้น ซึ่งกรณีเจาพนักงานตํารวจตองมีชั้นยศตั้งแตรอยตํารวจตรีขึ้นไป (ระเบียบ

ราชการฝายตุลาการ ขอ ๕, ขอบังคับประธานศาลฎีกาฯ ขอ ๙)
๓. ในคํารองขอออกหมายคนจะตองมีรายละเอียด และเอกสารประกอบคือ
(๑) ระบุลักษณะ สิ่งของที่ตองการหา และยึด ชื่อ รูปพรรณ อายุของบุคคล

ที่ตองการหา และสถานที่ที่จะคน ระบุบานเลขที่ เจาของหรือผูครอบครองเทาที่ทราบ หากไมสามารถ
ระบุบานเลขที่ที่จะคนได ใหทําแผนที่ของสถานที่ที่จะคนและบริเวณใกลเคียงแทน ตามแบบพิมพ

ที่กําหนด รวมทั้งขอมูลหรือพยานหลักฐานที่สนับสนุนเหตุแหงการออกหมายคน

(๒) แนบหมายคน พรอมสําเนา รวมทั้งเอกสารอื่น เชน บันทึกคํารองทุกข หนังสือ
มอบอํานาจใหรองทุกขมาทายคํารอง

(ระเบียบราชการฝายตุลาการ ขอ ๖, ขอบังคับประธานศาลฎีกาฯ ขอ ๑๑)
๔. ผูรองขอออกหมายคน ตองเสนอพยานหลักฐานใหเพียงพอที่ทําใหเชื่อไดวาบุคคล

หรือสิ่งของที่คนหานาจะอยูในสถานที่ที่จะคน
กรณีเปนสิ่งของ จะตองเปนสิ่งของที่จะเปนพยานหลักฐานประกอบการสอบสวน

ไตสวนมูลฟอง หรือพิจารณา และสิ่งของนั้นเปนสิ่งของที่มีไวเปนความผิด หรือไดมาจากการ
กระทําความผิด หรือมีเหตุอันควรสงสัยวาไดใชหรือตั้งใจจะใชในการกระทําความผิด หรือเปนสิ่งของ

ที่ตองยึดหรือริบตามคําพิพากษา คําสั่งศาล (ระเบียบราชการฝายตุลาการ ขอ ๑๑.๑, ขอบังคับประธานศาลฎีกาฯ
ขอ ๑๕.๑)