Page 145 - กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา

๑๓๘

๔. กรณีที่มีการจับกุมผูถูกจับหรือผูตองหาตามหมายจับหรือคําสั่งของศาล ใหพนักงาน
สอบสวนตรวจสอบหมายจับที่ขอความ “ดวยผูรองยื่นคํารองวา...” วามีเหตุผลพิเศษในการขอให

ศาลออกหมายจับหรือไม หากมีเหตุผลพิเศษใหพึงระมัดระวังเกี่ยวกับอํานาจการควบคุมผูถูกจับ

หรือผูตองหาของพนักงานสอบสวน (คําสั่ง ตร. ที่ ๔๑๙/๒๕๕๖ ขอ ๔.๔)
๕. เมื่อมีการอางวาบุคคลใดตองถูกคุมขังในคดีอาญาหรือในกรณีอื่นใดโดยมิชอบดวย
กฎหมาย ใหพนักงานสอบสวนยื่นคํารองตอศาลแหงทองที่ที่มีอํานาจพิจารณาคดีอาญาขอใหปลอย

ผูถูกคุมขังโดยมิชอบได
กรณีเจาหนาที่ตํารวจ พบวามีการคุมขังผูตองหา หรือผูถูกจับ หรือบุคคลใด

โดยมิชอบดวยกฎหมาย ใหแจงหัวหนาหนวยงานทราบ และใหเปนหนาที่และความรับผิดชอบ
ของหัวหนาหนวยงานที่จะตองพิจารณาและวินิจฉัยสั่งการหรือมอบหมายใหพนักงานสอบสวนยื่นคํารอง

ตอศาลแหงทองที่ที่มีอํานาจพิจารณาคดีอาญาขอใหปลอยผูถูกคุมขังโดยมิชอบนั้น (คําสั่ง ตร. ที่ ๔๑๙/๒๕๕๖

ขอ ๔.๕)
● ¢ŒÍ¾Ö§ÃÐÇѧ㹡ÒÃ㪌à¤Ã×èͧ¾Ñ¹¸¹Ò¡ÒÃ

การใชเครื่องพันธนาการในการควบคุมตัวผูกระทําผิดนั้นจะกระทําไดก็ตอเมื่อมี
ความจําเปนเพื่อปองกันมิใหผูกระทําความผิดหลบหนีไปจากการควบคุมของเจาหนาที่ อยางไรก็ตาม
ถึงแมเจาหนาที่ตํารวจจะมีอํานาจในการควบคุมตัว และมีอํานาจที่จะใชเครื่องพันธนาการกับผูที่กระทํา

ความผิดได แตก็เปนการใชอํานาจที่กระทบตอสิทธิเสรีภาพของบุคคล แตเมื่อบุคคลใดก็ตามกระทํา

ความผิดอันมีโทษตามกฎหมายก็สมควรที่จะตองไดรับการลงโทษ ซึ่งการลงโทษผูกระทําความผิดนั้น
เปนไปตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๘ ดังนั้น การใชอํานาจดังกลาวของเจาหนาที่ตํารวจ

ก็μŒÍ§คํา¹Ö§¶Ö§ÈÑ¡´ÔìÈÃÕ¤ÇÒÁ໚¹Á¹Øɏดวย
¡ÒÃ㪌à¤Ã×èͧ¾Ñ¹¸¹Ò¡ÒâͧตําÃǨ ตองเปนไปตามประมวลระเบียบการตํารวจ

เกี่ยวกับคดี ลักษณะ ๖ บทที่ ๔ ขอ ๑๔๖ โดยจะตองคํานึงถึง ดังนี้
๑. การกระทําผิด เปนคดีประเภทใด อัตราโทษสูงหรือไม

๒. บุคคล มีบุคคลบางจําพวกที่ควรจะใหเกียรติ เชน (ก) ขาราชการ (ข) พระภิกษุ
สามเณร นักพรตตาง ๆ (ค) ทหารสวมเครื่องแบบ (ง) ชาวตางประเทศ ชั้นผูดี (จ) หญิง คนชรา เด็ก

คนพิการ และคนปวยเจ็บซึ่งไมสามารถจะหลบหนีไดดวยกําลังตนเอง (ฉ) พอคา คฤหบดี ซึ่งมีชื่อเสียง
และมีหลักฐานการทํามาหากินโดยสุจริต

บุคคลดังกลาว ถาไมไดกระทําความผิดอุกฉกรรจ หรือไมไดแสดงกิริยาจะขัดขืน
หรือหลบหนี ไมควรใชกุญแจมือ เด็กอายุตํ่ากวา ๑๔ ป ถาไมไดกระทําความผิดที่มีอัตราโทษจําคุก

เกินกวา ๑๐ ป และเฉพาะหญิง คนชรา เด็ก คนพิการและคนปวยเจ็บซึ่งไมสามารถจะหลบหนีไดดวย
กําลังตนเอง หามใชเครื่องพันธนาการเปนอันขาด