Page 147 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การดูสภาพจิต

667
จบเร็วกว่าเดิม ตั้งอยู่นานหรือจบเร็วกว่าเดิม เป็นตัวบอกถึงว่า ความทุกข์เราก็จะน้อยลงไปตาม เห็นไหม อายอุ ารมณส์ นั้ ลงความทกุ ขก์ ส็ นั้ ลง แตค่ วามทกุ ขส์ นั้ ลงไมใ่ ชว่ า่ อายอุ ารมณท์ กุ ๆ อารมณม์ นั จะสนั้ เหมอื น กนั ความสขุ ยาวขนึ้ อายขุ องความไมท่ กุ ข์ ของความสบายนยี่ าวนานขนึ้ อายยุ นื ขนึ้ แตก่ เ็ ปลยี่ นนะ เปลยี่ น เป็นสุขมากขึ้นกว่าเดิม กว้างกว่าเดิม เบากว่าเดิม ใสกว่าเดิมและตั้งอยู่นานขึ้น เพราะอะไร การกาหนดรู้ ถึงความอิสระ การคลายอุปาทานนี่นะ การกาหนดรู้นี่นะเพื่ออะไร เราละอกุศลเป็นที่ตั้ง ดับความทุกข์เป็น หลัก แสดงว่าโดยหลักแล้วนี่นะ ธรรมชาติของจิต ๆ ปรารถนาที่จะอยู่กับความอิสระ จะหาความว่าง ความ อิสระ เพื่อการไม่หลงเข้าไปยึดติดไม่ทุกข์กับอารมณ์รอบข้าง
ทาไมถึงสรุปแบบนั้น เพราะว่าทุกครั้งที่เขาละเขาคลายจากอุปาทาน เจอสถานการณ์ที่ไม่ถูกบีบ คั้นเมื่อไหร่ เขาจะมีความสุขมาก ๆ โดยธรรมชาติจะรู้สึกเบารู้สึกโล่ง มีความสุข รู้สึกดี แต่ถ้าเมื่อไหร่มี ถูกสถานการณ์บีบคั้น...แล้วเกร็ง เกิดความเคร่งตึงขึ้นมา นั่นคือลักษณะของความทุกข์ แล้วเมื่อไหร่ที่ ถูกลักษณะอาการบีบคั้นเคร่งตึงขึ้นมา โดยธรรมชาติเขาจะดิ้นหาทางออก หาวิธีที่จะออกจากสถานการณ์ แบบนั้น เหตุการณ์แบบนั้นเพื่อที่จะออกจากทุกข์ ไม่ว่าใครก็ตาม เพียงแต่วิธีการที่จะออกจากนั้น ใช้วิธี ไหนในบริบทของตน ตรงนี้แหละที่เราบอกว่า ทาไมจิตพอแยกกายแยกจิตได้ พอรูปนามแยกจากกันเขา จึงรู้สึกเบารู้สึกโล่ง รู้สึกโปร่งขึ้นเองโดยอัตโนมัติ ไม่ต้องบอก ฉันเห็นแล้วต้องเบานะ...ไม่ใช่ ฉันเห็นเป็น คนละส่วนเธอต้องเบา...ไม่ต้องสั่ง เห็นเมื่อไหร่ก็รู้สึกสบาย รู้สึกโล่ง แล้วก็เกิดความปีติขึ้นมาโดยปริยาย นี่แหละจิต
ที่เขาบอกว่าจิตต้องการความอิสระ ต้องการความคลาย ไม่ทุกข์ ไม่เข้าไปคลุกคลี ไม่ยึด แต่คน เราเพราะความไม่เข้าใจหรือไม่รู้ จึงพยายามที่จะหาอะไรบางอย่างให้จิตเกิดความสุข ให้เข้าไปยึดอะไรบาง อยา่ ง เกาะเกยี่ วอะไรบางอยา่ ง เพอื่ ทา ใหจ้ ติ เกดิ มคี วามสขุ มคี วามภมู ใิ จ มกี า ลงั ขนึ้ มา มคี วามอนุ่ ใจเกดิ ขนึ้ แต่ในขณะเดียวกัน ทุกครั้งที่เราอิ่มใจ ทุกครั้งที่ความรู้สึกอิ่มใจเกิดขึ้น เกิดขึ้นต่อเมื่อได้กระทาสิ่งดี คิดดี มีสิ่งดี ๆ เกิดขึ้นในจิตใจ มีสิ่งดี ๆ ปรากฏขึ้นมาในจิตใจ จึงรู้สึกอิ่ม รู้สึกสบาย รู้สึกมีความสุขเกิดขึ้น นั่น คืออาหารใจตรง ๆ เลย รู้สึกดี นั่นคือสภาพจิต
เพราะฉะนนั้ การทเี่ ราดสู ภาพจติ ทา จติ ของเราใหก้ วา้ งเปน็ บรรยากาศบอ่ ย ๆ การทเี่ ราทา จติ ของเรา ใหก้ วา้ งจนเปน็ บรรยากาศบอ่ ย ๆ เรากจ็ ะกลายเปน็ คนใจกวา้ งดว้ ย ใจกวา้ งคอื มนั อสิ ระ ไมป่ ฏเิ สธอารมณ์ ต่าง ๆ แต่ถ้าเราสงบเฉพาะตัว มีความว่าง แต่อยู่เฉพาะตัวแคบ ๆ สังเกตดูนะ พอเราปฏิบัติธรรมใหม่ ๆ พอเรามีความสุขความสงบปุ๊บ อย่ารบกวนน้า! ฉันกาลังมีความสุข เดี๋ยวความสุขจะหาย ความว่างจะหาย ความสงบจะหายไป
แตถ่ า้ จติ ทสี่ งบทวี่ า่ งและกวา้ งเปน็ บรรยากาศ สมมตวิ า่ ความสงบความวา่ ง กวา้ งเทา่ บรเิ วณนี้ เทา่ บรเิ วณ ...เทา่ เรอื นพฤกษา เทา่ รสี อรท์ นี้ กวา้ งหรอื กวา้ งออกไปอกี ลองดวู า่ รสู้ กึ อยา่ งไร ยงิ่ กวา้ งออกไป เราปฏเิ สธตน้ ไม้ ตน้ ไหน ใครขบั เราเขา้ มากไ็ มเ่ หน็ เรารสู้ กึ สะเทอื น ขบั รถเขา้ มาในสวนกจ็ ะรสู้ กึ เออ่ ! มนั กเ็ ปน็ อาการธรรมดา ของเขา แล้วถ้าเป็นจิตที่มีสุข จิตที่สุขและกว้างเป็นบรรยากาศ ลองดูจิตที่กว้างเป็นบรรยากาศตรงนี้ จิต