Page 208 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การดูสภาพจิต
P. 208
728
ต้องรู้ ก็คือว่าหันไปดูซ้าปื๊บ ถ้าเรามีเจตนาที่จะประคองจิต ทาจิตให้อยู่ในบรรยากาศ เวลาไปสัมผัสกระทบ กับอารมณ์นั้นปื๊บ พอแว็บไป...ขึ้นมา ดูซ้า แล้วจะดูอะไร ดูว่าอารมณ์นั้นเกิดอยู่ในความว่างไหม อารมณ์ นั้นเกิดอยู่ หนักหรือเบา เกิดอยู่ในที่ว่าง ๆ หนักหรือเบา พอรู้ซ้า ดูสิเกิดแล้วดับอย่างไร กลายเป็นการ พิจารณาอาการพระไตรลักษณ์ไปในตัว
แล้วเราจะรู้ทันมากขึ้น ว่าเดี๋ยวอยากจะเดิน อยากจะขยับ อยากจะลุก อยากจะหยิบ อยากจะ เคลื่อนไหว อยากจะหันซ้าย อยากกะพริบตา ตรงนี้ พอมีความพอใจที่จะรู้อย่างนี้ มีบรรยากาศรองรับ สติ จะรู้ทันอาการเหล่านี้มากขึ้น กลายเป็นว่า รู้ทันอาการของอิริยาบถย่อยต่าง ๆ ทีนี้ ไม่ใช่รู้ทันแค่อิริยาบถ ย่อย อย่างที่บอกแล้ว ความอยากของเรา การที่มีบรรยากาศรองรับ บรรยากาศของความเป็นกุศล จิตที่ เปน็ กศุ ลอยู่ เวลาอยากขนึ้ มานนี่ ะ เวลาความอยากเกดิ ขนึ้ มา ความรสู้ กึ อยากทเี่ ปน็ กศุ ล อยากทา ความเปน็ กุศล คืออยากจะทาความดีต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นคาพูด ความคิด หรือการกระทาทางกายนี่นะ เราจะเห็นว่า อยากทาความดี พออยากทาปุ๊บ พิจารณาต่อ ทาแล้วเป็นอย่างไร ทาแล้วดีอย่างไร ตรงนี้ คือการพิจารณา ความต่อเนื่องของอารมณ์ ความต่อเนื่องของอารมณ์
ทนี จี้ ดุ หนงึ่ ทสี่ า คญั เลย กค็ อื วา่ สงิ่ ทพี่ จิ ารณาวา่ ขณะทมี่ บี รรยากาศรองรบั แลว้ นนี่ ะ พอมบี รรยากาศ รองรับ ในเมื่ออารมณ์เหล่านั้นเกิดอยู่ในที่ว่าง ๆ ดับในที่ว่าง ๆ เสียงเกิดดับอยู่ในที่ว่าง ๆ เสียงที่เกิดขึ้น ไมเ่ ขา้ มากระทบจติ ใจ เขาประกาศตวั เองวา่ เปน็ แบบนนั้ ประกาศตวั เองวา่ เกดิ แบบนนั้ เกดิ ตรงไหน ดบั ตรง นั้น เกิดที่ไหน ดับที่นั่น แล้วควรหรือที่จะดึงเข้ามาใส่ตัว เอาอารมณ์นั้นเข้ามาในข้างในตัวเรา เข้ามาเป็นตัว ยึดว่าเป็นของเรา กระทบเรา แม้แต่เราได้ยิน หรือเป็นการได้ยินด้วยความรู้สึกที่ว่าง ๆ
ทีนี้อีกอย่างหนึ่ง อารมณ์นั้นเกิดขึ้นมาแล้ว พอปรากฏอยู่ในที่ว่าง ๆ ทาให้...อาจารย์มักจะใช้คาว่า อกุศลจิตเกิดไหม จริง ๆ นี่นะ มีโลภะ โทสะ โมหะ มีความชอบไม่ชอบ เกิดหรือเปล่า แต่ถ้าเห็นว่าอารมณ์ เหล่านั้นก็อยู่ในที่ว่าง ๆ ไม่เกี่ยวกับชอบหรือไม่ชอบ เมื่อไม่มีความทุกข์ จะชอบหรือไม่ชอบ แต่จุดหนึ่งที่ ต้องมาดูเสมอ ก็คือว่า ขณะที่เห็นอารมณ์นั้นเกิดอยู่ในที่ว่าง ๆ มาดูสภาพจิต จิตใจว่าเป็นอย่างไร จากที่ ว่าง ๆ จากที่โล่ง ๆ เบา ๆ เขาเปลี่ยนไปอย่างไร มีความโปร่งกว่าเดิม มีความสงบ มีความผ่องใสมากขึ้น ไหม นี่คือการมาดูสภาพจิต
เขาเรียกดูอารมณ์ ดูจิต ดูกาย ดูจิต เห็นรูป ดูนาม เห็นรูป แล้วก็ดูจิต เห็นรูปภายนอกมาดูจิต สภาพจิตเป็นอย่างไร นี่คือการประคองจิต เราประคองจิตแบบนี้อย่างต่อเนื่อง ในการปฏิบัติธรรม ถ้า... นะ จริง ๆ ไม่ต้องมี...ถ้า...หรอก ทาได้ทุกท่านั่นแหละ จะยืน จะเดิน จะนั่ง จะนอน ก็กาหนดทาจิตให้ ว่างได้ตลอด อยู่ในที่ว่าง ๆ อยู่ในความ...จะนั่งเก้าอี้ จะนั่งขัดตะหมาด จะเดินจงกรม จะเดินไปทาภารกิจ ก็เหมือนกับอิริยาบถย่อยต่าง ๆ อยู่ในบรรยากาศของความรู้สึก อยู่ในบรรยากาศของความรู้สึก แล้วก็ พยายามประคองจิตตรงนี้ให้ต่อเนื่อง จะทาให้การปฏิบัติของเราก้าวหน้ายิ่งขึ้น
อยา่ งทบี่ อกวา่ การทปี่ ระคองจติ ใหเ้ ปน็ กศุ ลมาก การปฏบิ ตั เิ ราตอ้ งการพฒั นาจติ ทเี่ ปน็ กศุ ลแลว้ ให้ ดียิ่งขึ้น จิตที่เป็นกุศล ประกอบด้วยอะไร จิตที่เป็นกุศลอย่างที่เราบอก จิตมีความสว่าง มีความใส มีความ
