Page 209 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การดูสภาพจิต
P. 209
729
สะอาด จิตที่สว่าง ใส และสะอาดนั้น เกิดขึ้นได้อย่างไร จิตที่สว่าง ใส สะอาด หรือสงบ เกิดขึ้นได้อย่างไร ตรงนี้ ต้องรู้ว่า เกิดขึ้นได้อย่างไร เกิดขึ้นจาก การเข้าไปกาหนดรู้อาการพระไตรลักษณ์ อาการเกิดดับของ รูปนาม ทั้งบัญญัติและปรมัตถ์
เหมือนเมื่อกี้นี้ สังเกตที่อาจารย์ยกตัวอย่างว่า ขณะที่เรารู้ว่าอาการเกิดดับของเสียง แต่นั่นพูดถึง อาการเกิดดับของเสียง ที่ปรากฏอยู่ในที่ว่าง ๆ ยิ่งเกิดดับไป ยิ่งเห็นชัด อาการเกิดดับหมดไป สภาพจิต เป็นอย่างไร สภาพจิตมีความตั้งมั่นขึ้น สงบขึ้น แต่ให้ดีจะต้อง...เสียงเป็นรูป จิตที่รู้เป็นนาม รู้อาการเกิด ดบั ของรปู และนาม เวลาเหน็ อาการเกดิ ดบั ของเสยี ง จติ จะเขา้ ไปเกาะตดิ กบั อาการเกดิ ดบั ของเสยี ง ใหอ้ ยทู่ ี่ เดียวกัน ทีนี้สังเกตอีกนิดหนึ่งว่า พอมีบรรยากาศรองรับ มีบรรยากาศกว้าง ๆ แล้วเห็นอาการเกิดดับของ เสียง ของอารมณ์นั้นเกิดอยู่ไกล ๆ เกิดอยู่ในที่ว่าง ๆ ทาอย่างไร จิตถึงจะอยู่ที่เดียวกัน กับอาการเกิดดับ นั้นได้ อันนี้อย่างหนึ่ง
ทาอย่างไร...อาจารย์ข้ามขั้นตอนนิดหนึ่งนะ จริง ๆ ต้องถามโยคีก่อนว่า ขณะที่เห็นว่าเสียง อาการ ของเสียงเกิดอยู่ในที่ว่าง ๆ ไกล ๆ เสียงผุดขึ้นมาแล้วดับไป ๆ อยู่ในที่ว่าง ๆ เสียงนั้นไม่กระทบจิตใจ ถาม ว่า สติหรือจิตที่ทาหน้าที่รู้อาการเกิดดับนั้น อยู่ที่เดียวกับเสียง หรือเป็นผู้ดูห่าง ๆ เป็นผู้ดูอยู่ไกล ๆ เสียง ก็เกิดนู้น ผนังนู้น แต่จิตที่ทาหน้าที่รู้ อยู่ตรงนี้ ห่างกัน...อยู่ไกล ๆ กันอยู่ ถ้าเห็นแบบนี้ แสดงว่าเราเป็นผู้ ดูอาการเกิดดับ เป็นผู้ดูอาการเกิดดับของเสียง แล้วดีด้วยนะ ดีตรงที่ว่า เสียงไม่มากระทบจิตใจ ไม่ทาให้ ทุกข์ ดีไหม...ดี ไม่กระทบ ไม่ให้เกิดเวทนา ดีแล้ว
แต่จะให้ดีกว่านั้น นั่น...เราเห็นแค่อาการเกิดดับของรูป เห็นอาการเกิดดับของรูป รับรู้อารมณ์ รับ รู้เสียง ด้วยความรู้สึกที่ไม่มีตัวตน แล้วก็เห็นเสียงนั้นเกิดดับ แต่ให้ดีคือ...ต้องนาม คือจิตที่ไปรู้นี่นะ จิต ที่ทาหน้าที่รู้ดับด้วยหรือเปล่า จิตที่ทาหน้าที่รู้ดับด้วยหรือเปล่า ถ้าอยู่ห่างแบบนั้นจะดับไหม...ไม่ดับหรอก เราก็เป็นแค่ผู้ดูไปเรื่อย ๆ ไม่เห็นตัวเองดับ เพราะเรากลัวที่สุดคือ กลัวว่าเราดับ กลัวว่าเราดับ ถ้าเราดับ แล้ว จะเหลืออะไรให้ดู ก็ไม่มีผู้ดู
จริง ๆ แล้ว ตัวจิตก็ไม่ใช่เรา แยกรูปนามออกมา แล้วจิตที่ทาหน้าที่รู้...ทีนี้ทาอย่างไร จะไปไม่ถึง เขาอยู่ไกลมาก อาการเกิดดับของเสียงอยู่ไกลมากเลย ทาอย่างไร ง่าย ๆ ง่าย ๆ ต้องพูดให้ง่ายไว้ก่อนนะ แต่สาคัญมากนะ ทาอย่างไรจะเห็นจิตดับ ไม่ง่ายนะ กว่าจะหาจิตเจอ ไม่รู้อยู่ตรงไหนหรอก เห็นแต่เสียง มันเกิดอยู่ในที่ว่าง ๆ เพราะจิตมันว่าง มันจะดับได้อย่างไร จิตถึงว่าง กว้างไปหมด จะดับได้อย่างไร เห็น แต่เสียงเกิดอยู่ในที่ว่าง ๆ อันนี้ฟังแล้วยากนิดหนึ่ง...ใช่ไหม
แต่ให้ง่ายก็คือ พอเรานิ่ง แล้วดูว่า จิตที่ทาหน้าที่รู้ กับอาการของเสียงที่เกิดอยู่ในที่ว่างนี่นะ พอ เห็นชัด ๒ อย่างนี้ พอเห็นชัดว่าจิตที่ทาหน้าที่รู้ อยู่อีกตาแหน่งหนึ่ง แล้วเสียงก็เกิดอยู่ในที่ว่าง ๆ อยู่ใน บรรยากาศของความรู้สึก ๓ ส่วนนี้ สังเกตนะ บรรยากาศของความรู้สึก บรรยากาศของสภาพจิต นั่นคือ สภาพจิตใจที่มีความสงบ มีความเบา อันนั้นคือสภาพจิตเหมือนกัน จัดเป็นจิตเหมือนกัน เป็นนามเหมือน กัน แต่เป็นลักษณะของสภาพจิตขณะใหญ่ กับเสียงที่เกิดขึ้นเป็นอารมณ์เป็นรูป
