Page 229 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การดูสภาพจิต
P. 229
749
รู้ทั้งตอนที่ทุกข์ และตอนที่ไม่ทุกข์ และถ้าเห็นแบบนี้ เห็นชัดมากขึ้น และเห็นว่าความทุกข์เกิดขึ้นมาสัก ๕ นาที แล้วก็หายไป พอเกิดขึ้นรอบใหม่ ก็ดูอีก ดูว่าเขาหายแบบไหน หายเร็วแค่ไหน
แค่มีเจตนาตรงนี้ จะเห็นความทุกข์ที่ดับไป เห็นการดับความทุกข์อยู่เรื่อย ๆ ทุกครั้งที่ความทุกข์ ดับไป ความไม่ทุกข์ก็จะเด่นขึ้นมาด้วย คือเห็นชัดว่าความทุกข์หมดไปแล้ว ความทุกข์หมดไปแล้ว ความ ไม่ทุกข์ที่ชัดขึ้นมา รู้สึกอย่างไร เอ่อ! รู้สึกสงบแล้ว อันนี้ยังไม่สุขนะ แค่รู้สึกว่าความทุกข์ดับไป รู้สึกพอ สงบไปแล้ว รู้สึกโล่งใจ อันนี้คือการสังเกต
แต่ถ้าเรารู้จักยกจิต ดูสภาพจิตอันนี้ การปฏิบัติธรรมของเรา การปฏิบัติแล้วทา เคยเข้าถึงความสุข ความอิ่มใจ ความสบายใจ ความนุ่มนวล ความอ่อนโยน พอความทุกข์ดับไปแล้ว ก็ยกจิตขึ้นสู่ความดี ตรงนั้น...ขึ้นสู่จิตที่ดี ยกจิตขึ้นสู่ความสงบ ความสุข ความนุ่มนวล ความอ่อนโยน ที่เคย...เหมือนเป็นการ เพิ่มพลังความดีให้ตัวเอง เหมือนการเพิ่มพลังความดีให้ตัวเอง พลังบุญให้กับตัวเอง
จิตที่ดีที่เคยมีแล้ว ทาให้เกิดขึ้น และพอเติมพลังความดีตรงนี้ลงไป คือเพิ่มพลังความดี ความสุข ความนุ่มนวล ความอ่อนโยน หรือความสงบ เติมลงไปในจิตที่ไม่ทุกข์ จนเขาอิ่มเขาเต็ม จะรู้สึกว่าจิตที่ ไม่ทุกข์ มีความเต็ม มีความตั้งมั่น ก็ทาให้จิตเข้มแข็งขึ้น มีความหนักแน่นเข้มแข็งมั่นคง พอจิตเราเต็ม ลองดูนะ ไม่ว่าจะเต็มด้วยความสุข ไม่ว่าจะเต็มด้วยความนุ่มนวล ไม่ว่าจะเต็มด้วยความสงบ ถ้าจิตเต็ม เมื่อไหร่ ความหวั่นไหวไหวในอารมณ์ภายนอก จะลดลง
ความหวนั่ ไหวในอารมณภ์ ายนอกทเี่ขา้มากระทบทางตาหูจมกู ลนิ้ กายใจจะลดลงลดลงอยา่งไร เพราะจิตเขาเต็ม เมื่อไหร่ที่จิตเราเต็มเราอิ่ม เวลาจิตเต็มไปด้วยความสุข จิตอิ่มไปด้วยความสุข อารมณ์ที่ เข้ามากระทบ สมมติว่า อารมณ์บางอย่างที่เข้ามา ทาให้ความอยากที่เคยเกิดขึ้นเมื่อไหร่ แล้วความอยาก เกิดขึ้นทันทีนี่นะ อารมณ์เหล่านั้นยังปรากฏไหม ในขณะที่จิตเต็มไปด้วยความสุข มีความอิ่มความเต็มไป ด้วยความสุข โลภะจะเกิดได้ไหม
นี่คือจุดหนึ่งที่เราพึงสังเกตว่า ทาไมการสารวจสภาพจิต จิตที่มีความสุข และถ้ายิ่งเป็นความสุขที่ ไมม่ ตี วั ตน ไมม่ คี วามรสู้ กึ วา่ เปน็ เรา เปน็ แตจ่ ติ ทเี่ ปน็ กศุ ลอยา่ งเดยี ว คอื เปน็ จติ ทดี่ ี ทไี่ มป่ ระกอบดว้ ยอกศุ ล จิตที่ดีไม่ประกอบด้วยอกุศล แล้วเกิดขึ้นได้อย่างไร เกิดจากปัญญา ปัญญาที่รู้ว่าจิต การทาให้จิตดีขึ้นนั้น ทาอย่างไร การเอาจิตที่ดีแล้วมาใช้งาน ใช้อย่างไร ตรงนี้ทาให้จิตดีแล้ว มีพลังเพิ่มขึ้นได้อย่างไร ตรงนี้เกิด ขึ้นจากปัญญา
เพราะฉะนั้น จิตที่ดี ไม่ได้เกิดจากกิเลสอย่างเดียว ต้องมีปัญญาด้วย ส่วนใหญ่จิตที่เกิดจากกิเลส ถ้าจิตเหมือนรู้สึกดีด้วยกิเลส จะไม่ค่อยมั่นคง จิตจะไม่มีความมั่นคง เพราะอะไร อันนี้ต้องสังเกตดูนะว่า ถา้ จติ ทดี่ ดี ว้ ยกเิ ลส ความมนั่ คงจะแตกตา่ ง จะตา่ งไป เพราะประกอบดว้ ยอกศุ ล เขาเรยี กอวชิ ชา ดว้ ยโลภะ ตัวใดตัวหนึ่งที่มีกาลัง ความมั่นคงในอารมณ์ ก็จะเปลี่ยนไปจะต่างไป แต่การที่จิตที่ดี ที่เกิดขึ้นจากปัญญา มีความมั่นคงในอารมณ์ และมีความสงบในตัว มีความสงบหนักแน่นมั่นคง
