Page 230 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การดูสภาพจิต
P. 230
750
เพราะฉะนั้น จิตประเภทนี้ จึงเป็นจิตที่ดี จึงจัดเป็นกุศลจิต จิตที่เป็นบุญ เพราะฉะนั้น การดูสภาพ จิตตรงนี้เรื่อย ๆ แล้วการสังเกตดูสภาพจิตแบบนี้อย่างต่อเนื่อง จะทาให้เห็นว่า ตอนนี้จิตใจเราเปลี่ยนไป อย่างไร ดีขึ้นไหม แล้วจิตที่ดีขึ้นตรงนี้ ก็จะส่งผลต่อการกระทา การกระทาคาพูดของเราไปในตัว อันนี้ คือจิตที่ดี แต่ถ้าจิตดีแล้ว ๆ การคิด วิธีคิดดีด้วย อันนั้นจะเป็นผลที่ดีมาก ๆ คือจิตดีแล้ว รู้จักวิธีคิด ปรับทัศนคติ มีปัญญา แล้วรู้จักคิดในแง่ดี มุมมองของอารมณ์ที่เกิดขึ้น
ถ้าเราสังเกตด้วยความแยบคาย และละเอียดขึ้น รู้ถึงเหตุปัจจัย รู้ถึงเหตุและปัจจัยของอารมณ์ที่ เกิดขึ้น ที่ทาให้จิตดีหรือไม่ดีอย่างหนึ่ง รู้ถึงเหตุปัจจัยของการกระทาที่เกิดขึ้น ส่งผลเป็นทุกข์ เป็นโทษ อ ย า่ ง ห น งึ ่ ส ง่ ผ ล ห ร อื ว า่ ท า อ ะ ไ ร . . . ส ง่ ผ ล เ ป น็ ค ณุ เ ป น็ ป ร ะ โ ย ช น ์ ก า ร ก ร ะ ท า อ ย า่ ง ไ ร ส ง่ ผ ล เ ป น็ โ ท ษ อ นั น กี ้ ต็ อ้ ง พจิ ารณา ไมใ่ ชแ่ คจ่ ติ ดอี ยา่ งเดยี ว จติ ทใี่ ส ทสี่ งบอยา่ งเดยี ว โดยทไี่ มค่ ดิ วา่ การกระทา ตรงนี้ สง่ ผลดหี รอื ไมด่ ี
อนั นนั้ กจ็ ะ...เวลามผี สั สะเขา้ มา ถา้ เปน็ อยา่ งนนั้ สว่ นใหญ.่ ..เวลามผี สั สะเขา้ มา ถา้ จติ มกี า ลงั กป็ อ้ งกนั ได้พอประมาณ เพราะขาดปัญญา มีกาลังของสติ มีกาลังของสมาธิ แต่ขาดปัญญาพิจารณา ถึงอารมณ์ที่ เป็นบัญญัติ ที่จะเกี่ยวข้องกับชีวิตของตน เพราะฉะนั้น การที่จะรักษาจิตที่ผ่องใส ที่สงบนี้ให้ตั้งอยู่นาน ๆ ก็เป็นไปได้ยาก อย่างที่บอกแล้วว่า ถ้ามีปัญญาแล้ว การรักษาจิตที่ดี ที่สงบ ที่ผ่องใส ที่ว่าง ก็จะทาได้ง่าย และตั้งอยู่ได้นาน
ทนี อี้ ยา่ งทบี่ อกวา่ ถา้ เราสงั เกตสภาพจติ อยา่ งไรกต็ าม...สงิ่ หนงึ่ ทเี่ กดิ ขนึ้ กค็ อื วา่ ถา้ เมอ่ื ไหรท่ อี่ ารมณ์ ไม่ดี ถ้าเคยเห็นจิตที่ดี มีความผ่องใส แล้วรู้สึกว่าจิตที่ผ่องใส จิตที่มีความสุขนั้นดีมาก ๆ กับชีวิตของเรา ดีมาก ๆ กับชีวิตของเรา พอมีผัสสะ มีจิตที่ไม่ดีเกิดขึ้น เขาพร้อมที่จะละ คือพร้อมที่จะดับจิตที่ไม่ดี ความ รสู้ กึ ทไี่ มด่ นี นั้ ออกไป จะละอกศุ ล ละความทกุ ขน์ นั้ มคี วามพยายาม มคี วามปรารถนาทจี่ ะละความทกุ ขน์ นั้ เร็วขึ้น จะสลัด พยายามหาทางสลัดความรู้สึกที่ไม่ดีนั้นเร็วขึ้น ไม่คลุกคลีนาน อันนี้คือตัวหนึ่ง
แต่ทาอย่างไร ก็ขึ้นอยู่กับปัญญาของแต่ละคน เพราะฉะนั้น การที่เราปฏิบัติธรรม สาหรับตัวเรา เอง ๆ เวลามีความทุกข์ขึ้นมา เราดับแบบไหนเร็วท่ีสุด ดับอย่างไร ความทุกข์นั้นถึงดับเร็วที่สุด อันนี้ ต้องจา อันนี้ต้องจาเอาไว้ พอเวลามีความทุกข์ขึ้นมา จะได้ดับให้เร็ว บางทีโยคีรู้วิธีดับความทุกข์ รู้ว่าดับ ดับแบบนี้เร็วมากเลย พอดับความรู้สึกว่าเป็นเรา เอาตัวเราออกปุ๊บมันก็ดับไป ทาจิตให้ว่างก็ดับไป จิตมี ความสงบมุ่งเข้าไปชน ก็ดับไป
แต่บางขณะอยากเก็บเอาไว้...ใช่ไหม มีความทุกข์ขึ้นมาก็อยากเก็บเอาไว้ ชื่นชมมันสักระยะหนึ่ง ความสบายใจ...ทุกข์สักระยะหนึ่งจะได้สบายใจ แปลกมากเลย ทุกข์ไปก็สะใจ รู้สึกมีรสชาติของชีวิต ดับ เร็วเกินไปชีวิตไม่มีรสชาติ มีแต่ความสบาย จริง ๆ แล้ว รสชาติของชีวิตเรา ก็คง...เราก็รับมาเยอะแล้ว ใคร บอกว่าความสุขไม่มีรสชาติ ใครบอกว่าความบริสุทธิ์ไม่มีรสชาติ แสดงว่ายังไม่เคยเห็น
แสดงว่ายังไม่เคยเห็น รสชาติของความบริสุทธิ์ ของความสะอาดของจิต เป็นรสของความบริสุทธิ์ ความสะอาด เปน็ รสชาตทิ คี่ รบทกุ อยา่ ง ดมี าก ๆ ไมต่ อ้ งไปปรงุ แตง่ ไมต่ อ้ งเตมิ ไมต่ อ้ งเตมิ ไมต่ อ้ งปรงุ แตง่
