Page 170 - ธรรมปฏิบัติ 2
P. 170
146
ไม่ชอบเกิดขึ้น แล้วกาลังจะปรุงแต่งขึ้นมา ถามว่าปรุงแต่งในแง่ไหน ? ปรุง แต่งในเรื่องอะไร ? ปรุงแต่งเป็นกุศลหรืออกุศล ? ปรุงแต่งในฝ่ายดี เป็น กุศล ไม่เป็นไร จิตเราจะได้มีกาลัง ถ้าปรุงแต่งในฝ่ายอกุศล รีบดับ! ถ้า กาลังจะปรุงแต่ง หยุดก่อน ดับก่อน ก็เป็นสิ่งที่ดี
เรามาปฏิบัติบูชา ถ้าเรามาอยู่ต่อพระพักตร์พระพุทธเจ้า หรือปฏิบัติ ที่เป็นไปเพื่อความดับทุกข์ เข้าสู่สภาวะปรมัตถ์ เมื่อมีผัสสะเกิดขึ้น ไม่ว่า จะกระทบทางกาย ทางตา ทางหู ทางจมูก ให้มีเจตนาที่จะรู้ว่ากระทบแล้ว ดับอย่างไร หมายถึงว่า รู้การเกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วก็ดับไป มีเจตนาที่ไปรู้ถึง อาการที่เป็นปรมัตถ์ใน “ขณะแรก” ของอารมณ์ที่ปรากฏขึ้นมา ไม่ใช่ในขณะ แรกที่เรากาลังจะปรุงแต่ง แต่รู้ขณะแรกของอารมณ์ที่เข้ามากระทบ หรือขณะ แรกที่ความรู้สึกเข้าไปกระทบกับอารมณ์
“อารมณ์เข้ามากระทบ” กับ “ความรู้สึกเข้าไปกระทบกับอารมณ์” ต่างกันอย่างไร ? อารมณ์จรเข้ามากระทบใจ เข้ามากระทบแล้วดับอย่างไร เสียงที่ได้ยินเข้ามากระทบแล้วดับอย่างไร นั่นคืออารมณ์ภายนอกเข้ามา กระทบ แต่ขณะที่เราได้ยินเสียง แล้วจิตมุ่งไปกระทบอาการเกิดดับของเสียง นั่นคือความรู้สึกเข้าไปกระทบอารมณ์ แต่ถ้าอารมณ์นั้นพุ่งเข้ามาหา เขาเรียก “อารมณ์พุ่งเข้ามากระทบใจ” สังเกตดู ลักษณะอาการที่กาหนดรู้
ทีนี้ไม่ว่าจะเป็นอารมณ์เข้ามากระทบหรือความรู้สึกเข้าไปกระทบ อารมณ์ สิ่งที่ต้องกาหนดรู้ก็คือว่า เมื่อเข้าไปรู้ เข้าไปกาหนด หรือเอาความ รู้สึกเข้าไปแตะ ไปกระทบกับอารมณ์แต่ละขณะ ต้องกาหนดรู้ว่าเขาเกิด และดับในลักษณะอย่างไร เรามีเจตนารู้ตรงนี้ เป็นการรู้อารมณ์ที่เป็นปรมัตถ์ มีเจตนาที่จะรู้ถึงอาการพระไตรลักษณ์ เกิดในลักษณะอย่างไร ดับอย่างไร การรู้อาการเกิดดับของอารมณ์ทุก ๆ อารมณ์ที่เกิดขึ้น ไม่ใช่เฉพาะการดับ หรือเกิดอย่างเดียว
อย่างที่เคยบอกว่า การกาหนดอารมณ์ กาหนดอาการเกิดดับ เพื่อ
