Page 61 - ธรรมปฏิบัติ 2
P. 61
37
เดิน นั่ง นอน กิน ดื่ม ทา พูด คิด อิริยาบถหลัก ๆ ทั้ง ๔ อิริยาบถ คือ ยืน เดิน นั่ง แล้วก็นอน อิริยาบถย่อยลงมาก็คือ การเคลื่อนไหว การกระทา ต่าง ๆ ทากิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจาวันของเรา นั่นคือการกาหนด อิริยาบถย่อย
การกาหนดต้นจิตก็คือ จิตที่ทาหน้าที่รู้ก่อนที่จะมีการเคลื่อนไหว ก่อนที่จะมีอาการขยับร่างกายของเรา ขยับกาย ขยับตัว ขยับมือ ขยับแขน ขยับขา กระพริบตา อ้าปาก กาหนดรู้ดูว่าจิตสั่งก่อนหรือเปล่า อาการ เหล่านั้นจึงปรากฏขึ้นมา นั่นคือการกาหนดรู้ต้นจิต เมื่อเราพอใจที่จะ กาหนดรู้ในลักษณะอย่างนี้ ก็จะทาให้สติเรารู้อยู่กับปัจจุบันตลอดเวลาไม่ ขาดสาย แต่การกาหนดรู้อาการเหล่านี้ต้องมีความพอใจที่จะกาหนดรู้ เขา เรียกมีตัวฉันทะ มีความพอใจที่จะกาหนดรู้ จะทาให้เราไม่เป็นกังวล ไม่ เครียด พอมีความคิดปรากฏขึ้นมา ก็พอใจที่จะกาหนดรู้อาการเกิดดับของ ความคิด มีเวทนาปรากฏขึ้นมา ก็พอใจที่จะรู้อาการเกิดดับของเวทนา
แต่ถ้าใครก็ตามที่ไม่ปรารถนา ไม่มีเจตนา หรือไม่พอใจที่จะกาหนด รู้อาการเกิดดับของเขา แต่มีความอยาก อยากให้ดับเร็ว ๆ หรือไม่อยาก ให้เขาเกิด โดยเฉพาะเวทนากับความคิด ตรงนั้นแหละ.. ความคิดกับ เวทนานั้นก็จะกลายเป็นมารสาหรับจิตใจของเรา เพราะอะไร เพราะความคิด กับเวทนาจะทาให้จิตใจของเราขุ่นมัว ที่จริงความคิดนั้น ตัวเขาเป็นมาร เวทนาเป็นมาร หรือเป็นเพราะจิตเราเองที่เป็นมาร เป็นเพราะกิเลส เป็น เพราะความไม่รู้ เป็นเพราะความอยาก นั่นล่ะตัวนั้นแหละเป็นมาร ไม่ใช่ เวทนา ไม่ใช่ความคิด เพราะอะไร
เพราะอะไรถึงว่าอย่างนั้น เพราะว่าบางครั้งเมื่อมีเวทนากล้าขึ้นมา แล้วเราพอใจที่จะกาหนดรู้อาการเกิดดับของเวทนา ขณะที่ที่รูป ที่ร่างกาย ของเรามีความปวดมาก แต่เราพอใจที่จะดู พอใจที่จะกาหนดรู้เวทนา จิต ยิ่งผ่องใส จิตไม่ขุ่นมัว จิตไม่เศร้าหมอง จิตไม่มีอาการหงุดหงิด นั่นแหละ
