Page 133 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫داده ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ را ذﻛﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫آﻗﺎي ﺗﻘﻲ زاده در ﺧﻄﺎﺑﻪ"ﺗﺤﻮﻻت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻣﺪﻧﻲ اﻳﺮان در ﮔﺬﺷﺘﻪ"ﺑﻪ ﻧﻘﻞ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻣﻌﻴﻦ در‬

‫ﻛﺘﺎب"ﻣﺰدﻳﺴﻨﺎ و ادب ﭘﺎرﺳﻲ")‪ (1‬ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫اﺳﻼم‪ ...‬آﻳﻴﻨﻲ ﻧﻮ‪ ،‬داراي ﻣﺤﺎﺳﻦ و اﺻﻮل و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﻨﻈﻢ آورد‪ ،‬و اﻧﺘﺸﺎر اﺳﻼم در اﻳﺮان روح ﺗﺎزه و اﻳﻤﺎن‬
‫ﻗﻮيﺗﺮ دﻣﻴﺪ ﻛﻪ دو ﻣﺎﻳﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﻴﺰ ﺑﺮ اﺛﺮ آن ﺑﻪ اﻳﻦ دﻳﺎر آﻣﺪ‪ :‬ﻳﻜﻲ زﺑﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻏﻨﻲ و ﭘﺮ ﻣﺎﻳﻪ و وﺳﻴﻊ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﻋﺮﺑﻲ ﺑﻮد‪ ...‬اﻳﻦ زﺑﺎن وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﺮان آﻣﺪ و ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﺎ زﺑﺎن ﻟﻄﻴﻒ و ﻧﻐﺰ و دﻟﻜﺶ آرﻳﺎﻳﻲ و ﺗﻤﺪن‬
‫اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻤﺰوج و ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪ و ﺟﻮش ﻛﺎﻣﻞ ﺧﻮرد و ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺳﺨﻨﻮران ﺑﺰرگ اﻳﺮاﻧﻲ ﻗﺮون ﭼﻬﺎرم و ﭘﻨﺠﻢ و‬

‫ﺷﺸﻢ و ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﻌﺪ از آن ﺳﻜﻪ ﻓﺼﺎﺣﺖ ﻛﻢ ﻧﻈﻴﺮ ﺧﻮرد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺎ زﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد ﻛﻪ ﻻﻳﻖ ﺑﻴﺎن‬
‫ﻫﻤﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮔﺮدﻳﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه درﺧﺸﺎن آن ﺳﻌﺪي و ﺣﺎﻓﻆ و ﻧﺎﺻﺮ ﺧﺴﺮو و اﻣﺜﺎل آن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ...‬دﻳﮕﺮي‬
‫ﻋﻠﻮم و ﻣﻌﺎرف و ﺗﻤﺪن ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺎﻟﻲ ﭘﺮﻣﺎﻳﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺗﺮﺟﻤﻪﻫﺎي ﻛﺘﺐ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ و ﺳﺮﻳﺎﻧﻲ و ﻫﻨﺪي‬
‫ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ در ﻣﺸﺮق اﺳﻼﻣﻲ و ﻗﻠﻤﺮو ﺧﻼﻓﺖ ﺷﺮﻗﻴﻪ از اواﺳﻂ ﻗﺮن دوم ﺗﺎ اواﺧﺮ ﻗﺮن ﺳﻮم ﺑﻴﻦ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ آﺷﻨﺎ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ و ﺑﺎﻟﺨﺼﻮص اﻳﺮاﻧﻴﺎن اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺖ‪ ...‬از اﻗﻴﺎﻧﻮس ﺑﻴﻜﺮان ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن و آداب‬

‫ﺣﻜﻤﺖ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﻧﺴﺒﻪ ﻛﻢ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ در ﻗﺮن دوم ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ ...‬ﺑﺮ اﺛﺮ‬
‫آن ﺗﺮﺟﻤﻪﻫﺎي ﻋﺮﺑﻲ از ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻋﻠﻢ و ﺣﻜﻤﺖ و ﻫﻤﻪ ﻓﻨﻮن ﭼﻨﺎن در ﻣﻤﺎﻟﻚ اﺳﻼﻣﻲ و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ در اﻳﺮان‬
‫رواج ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﻫﺰاران ﻋﺎﻟﻢ ﻧﺎﻣﺪار ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ و ﻓﺎراﺑﻲ و ﺑﻴﺮوﻧﻲ و ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ زﻛﺮﻳﺎي رازي و ﻏﻴﺮ ﻫﻢ‬
‫ﺑﺎده ﻫﺰاران ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻣﻬﻢ)اﻟﺒﺘﻪ ‪ 99‬درﺻﺪ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﻲ( ﺑﻪ ﻇﻬﻮر آﻣﺪﻧﺪ و ﺗﻤﺪن ﺑﺴﻴﺎر درﺧﺸﺎن اﺳﻼﻣﻲ ﻗﺮون ‪2‬‬

‫ﺗﺎ ‪ 7‬اﺳﻼم ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﭘﺲ از ﻳﻮﻧﺎن و روم ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ و ﻋﺎﻟﻴﺘﺮﻳﻦ ﺗﻤﺪن دﻧﻴﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ‪...‬‬
‫آﻗﺎي ﺗﻘﻲ زاده در اﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎر ﺧﻮد ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺪر ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ اﺳﻼم ﺑﻪ اﻳﺮان روح ﺗﺎزه داد‪ ،‬درﺑﺎره اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ‬
‫ﺑﺤﺜﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﺳﻼم از اﻳﺮان ﭼﻪ ﭼﻴﺰ را ﮔﺮﻓﺖ و ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ او داد ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﺮان روح ﺗﺎزه‬

‫ﻳﺎﻓﺖ ﻣﺎ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ اﻧﺸﺎء اﷲ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‬

‫ﭘﺎورﻗﻲ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﭼﺎپ دوم‪ .‬ﺻﻔﺤﻪ‪16 .‬‬
‫ﺗﺎ ﺣﺪودي اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را روﺷﻦ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﺸﺎن ﻓﻘﻂ اﺷﺎره ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ"اﺻﻮل ﻋﺪاﻟﺖ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﻨﻈﻢ آورد"ﻛﻪ‬
‫اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ اﺳﺖ از آﻧﭽﻪ اﺳﻼم آورده و داده اﺳﺖ اﻳﺸﺎن در ﺳﺨﻦ ﺧﻮد ﺻﺮﻳﺤﺎ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫اﻳﻦ اﺳﻼم ﺑﻮد ﻛﻪ زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮاي ﺷﻜﻔﺘﻦ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي ادﺑﻲ و ﺣﻜﻤﺖ ﻋﻤﻠﻲ از ﻗﺒﻴﻞ‬
‫ﺳﻌﺪي و ﺣﺎﻓﻆ و ﻧﺎﺻﺮ ﺧﺴﺮو ﺑﺮاي ﺷﻜﻔﺘﻦ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ وﻃﺒﻲ و رﻳﺎﺿﻲ از ﻗﺒﻴﻞ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ و‬
‫ﻓﺎراﺑﻲ و رازي و ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد‪.‬‬
‫آﻗﺎي زﻳﻦ اﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ رﻫﻨﻤﺎ در ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻗﺮآن)‪ (1‬ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬
‫ﻇﻬﻮر دﻳﻦ اﺳﻼم در ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ اﻧﻘﻼﺑﻬﺎي ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮي ﺑﻮد‪ ...‬در اول ﺳﺪه ﻫﻔﺘﻢ ﻣﺴﻴﺤﻲ‬
‫ﺷﺮوع ﺷﺪ و ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ در ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺗﻤﺎم ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮه ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﭘﺲ از آن ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪132‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬