Page 567 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 567
زﻳﺎرت ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻣﻲرﻓﺖ ،ﺑﺎ ﻋﺒﺪاﻟﻘﺎدر ﮔﻴﻼﻧﻲ ﻣﻼﻗﺎت و ﻣﺼﺎﺣﺒﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
ﺷﻴﺦ ﺳﻌﺪي ﺷﻴﺮازي و ﻛﻤﺎلاﻟﺪﻳﻦ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﻌﺮوف از ﻣﺮﻳﺪان او ﺑﻮدهاﻧﺪ .ﺳﻌﺪي در ﻣﻮرد
او ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:
دو اﻧﺪرز ﻓﺮﻣﻮد ﺑﺮ روي آب ﻣﺮا ﺷﻴﺦ داﻧﺎي ﻣﺮﺷﺪ ﺷﻬﺎب
دﮔﺮ آﻧﻜﻪ در ﺟﻤﻊ ﺑﺪﺑﻴﻦ ﻣﺒﺎش ﻳﻜﻲ اﻳﻨﻜﻪ در ﻧﻔﺲ ﺧﻮدﺑﻴﻦ ﻣﺒﺎش
اﻳﻦ ﺳﻬﺮوردي ،ﻏﻴﺮ از ﺷﻴﺦ ﺷﻬﺎباﻟﺪﻳﻦ ﺳﻬﺮوردي ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻣﻘﺘﻮل ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺷﻴﺦ اﺷﺮاق اﺳﺖ ﻛﻪ در
ﺣﺪود ﺳﺎﻟﻬﺎي 581 590در ﺣﻠﺐ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪ ،ﺳﻬﺮوردي ﻋﺎرف در ﺣﺪود ﺳﺎل 632درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
-4اﺑﻦاﻟﻔﺎرض ﻣﺼﺮي ،از ﻋﺮﻓﺎي ﻃﺮاز اول ﻣﺤﺴﻮب اﺳﺖ ،اﺷﻌﺎر ﻋﺮﺑﻲ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ در ﻧﻬﺎﻳﺖ اوج و ﻛﻤﺎل
ﻇﺮاﻓﺖ دارد .دﻳﻮاﻧﺶ ﻣﻜﺮر ﭼﺎپ ﺷﺪه و ﻓﻀﻼ ﺑﻪ ﺷﺮﺣﺶ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ ،ﻳﻜﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﻳﻮان او را ﺷﺮح
ﻛﺮده ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﺟﺎﻣﻲ ،ﻋﺎرف ﻣﻌﺮوف ﻗﺮن ﻧﻬﻢ اﺳﺖ .اﺷﻌﺎر ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ او در ﻋﺮﺑﻲ ﺑﺎ اﺷﻌﺎر ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺣﺎﻓﻆ در
زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺳﺖ .ﻣﺤﻲاﻟﺪﻳﻦ ﻋﺮﺑﻲ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ﺧﻮدت ﺷﺮﺣﻲ ﺑﺮ اﺷﻌﺎرت ﺑﻨﻮﻳﺲ او ﮔﻔﺖ
ﻛﺘﺎب ﻓﺘﻮﺣﺎت ﻣﻜﻴﻪ ﺷﻤﺎ ﺷﺮح اﻳﻦ اﺷﻌﺎر اﺳﺖ .اﺑﻦ ﻓﺎرض از اﻓﺮادي اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﻮاﻟﻲ ﻏﻴﺮ ﻋﺎدي داﺷﺘﻪ،
ﻏﺎﻟﺒﺎ در ﺣﺎل ﺟﺬﺑﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ .و ﺑﺴﻴﺎري ازاﺷﻌﺎر ﺧﻮد را در ﻫﻤﺎن ﺣﺎل ﺳﺮوده اﺳﺖ .اﺑﻦ اﻟﻔﺎرض در ﺳﺎل
632درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
-5ﻣﺤﻲاﻟﺪﻳﻦ ﻋﺮﺑﻲ ﺣﺎﺗﻤﻲ ﻃﺎﺋﻲ اﻧﺪﻟﺴﻲ ،از اوﻻد ﺣﺎﺗﻢ ﻃﺎﺋﻲ اﺳﺖ .در اﻧﺪﻟﺲ ﺗﻮﻟﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ،اﻣﺎ ﻇﺎﻫﺮا
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﻤﺮ ﺧﻮد را در ﻣﻜﻪ و ﺳﻮرﻳﻪ ﮔﺬراﻧﺪه اﺳﺖ .ﺷﺎﮔﺮد ﺷﻴﺦ اﺑﻮﻣﺪﻳﻦ ﻣﻐﺮﺑﻲ اﻧﺪﻟﺴﻲ از ﻋﺮﻓﺎي ﻗﺮن
ﺷﺸﻢ اﺳﺖ ،ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻃﺮﻳﻘﺘﺶ ﺑﺎ ﻳﻚ واﺳﻄﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪاﻟﻘﺎدر ﮔﻴﻼﻧﻲ ﺳﺎﺑﻖاﻟﺬﻛﺮ ﻣﻲرﺳﺪ.
ﻣﺤﻲاﻟﺪﻳﻦ ،ﻛﻪ اﺣﻴﺎﻧﺎ ﺑﺎ ﻧﺎم اﺑﻦاﻟﻌﺮﺑﻲ ﻧﻴﺰ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد ،ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻋﺮﻓﺎي اﺳﻼم اﺳﺖ ،ﻧﻪ ﭘﻴﺶ
از او و ﻧﻪ ﺑﻌﺪ از او ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻪ او ﻧﺮﺳﻴﺪه اﺳﺖ ،ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ او را)ﺷﻴﺦ اﻛﺒﺮ( ﻟﻘﺐ دادهاﻧﺪ ،ﻋﺮﻓﺎن
اﺳﻼﻣﻲ از ﺑﺪو ﻇﻬﻮر ،ﻗﺮن ﺑﻪ ﻗﺮن ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻳﺎﻓﺖ ،در ﻫﺮ ﻗﺮﻧﻲ ،ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ اﺷﺎره ﺷﺪ ﻋﺮﻓﺎي ﺑﺰرﮔﻲ ﻇﻬﻮر ﻛﺮدﻧﺪ
و ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎن ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺑﺨﺸﻴﺪﻧﺪ و ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاش اﻓﺰودﻧﺪ ،اﻳﻦ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺗﺪرﻳﺠﻲ ﺑﻮد ،وﻟﻲ در ﻗﺮن ﻫﻔﺘﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ
ﻣﺤﻲاﻟﺪﻳﻦ ﻋﺮﺑﻲ )ﺟﻬﺶ( ﭘﻴﺪا ﻛﺮد وﺑﻪ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻛﻤﺎل ﺧﻮد رﺳﻴﺪ .ﻣﺤﻲاﻟﺪﻳﻦ ﻋﺮﻓﺎن را وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ
ﺟﺪﻳﺪي ﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪاﺷﺖ .ﺑﺨﺶ دوم ﻋﺮﻓﺎن ،ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺨﺶ ﻋﻠﻤﻲ و ﻧﻈﺮي و ﻓﻠﺴﻔﻲ آن وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺤﻲ
اﻟﺪﻳﻦ ﭘﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺷﺪ.
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬﺮ 566
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.