Page 37 - ชุดการสอน ภาคินี 08
P. 37
3. ศึกษาข้อมูลอย่างเป็นระบบ คือการวางแผนชุมชนท๎องถิ่นที่เน๎นการศึกษาข๎อมูลและ รายละเอียดอยํางเป็นระบบ
ทั้งจากข๎อมูลเบื้องต๎น เอกสาร สอบถามเจ๎าหน๎าที่ นักวิชาการ และสมาชิกในชุมชนท๎องถิ่น โดยมีกระบวนการวิจัย
แบบมีสํวนรํวมเพื่อให๎ได๎ข๎อมูลที่ถูกต๎อง ตรวจสอบได๎ และเหมาะสมในการจัดทําแผนชุมชน
4. การมีส่วนร่วม คือการที่ประชาชนหรือเจ๎าหน๎าที่ภาครัฐและภาคเอกชนทุกระดับจะได๎มี สํวนรํวมแสดงความเห็น
หรือวิเคราะห์ถึงเหตุผลและความต๎องการที่แท๎จริงของประชาชน เพื่อใช๎ ประโยชน์ในการวางแผนพัฒนารํวมกัน โดยมี
คนเป็นศูนย์กลางการพัฒนาตามหลักการที่วํารํวมมือ รํวมใจกันในการคิด ตัดสินใจ ลงมือทํา รับผิดชอบตํอสิ่งที่จะได๎
ตกลงรํวมกันไว๎ในแผนชุมชน
5. องค์รวม คือการคิดอยํางองค์รวมหรือมองการพัฒนาอยํางครบวงจร มีการพิจารณา ในทุกมิติที่เกี่ยวข๎องกับการ
พัฒนาชุมชนท๎องถิ่น เชํน กายภาพ เศรษฐกิจ สังคม ทรัพยากร สิ่งแวดล๎อม การเมือง วัฒนธรรม จิตวิทยา
ประวัติศาสตร์ โดยมุํงไปยังการสร๎างชุมชนท๎องถิ่น ให๎มีความเข๎มแข็งเพื่อพร๎อมที่จะรับการเปลี่ยนแปลงของสังคม
ภายนอก นับวําการวางแผนชุมชน จะต๎องใช๎แนวทางแบบบูรณาการ กลําวคือ การพัฒนาในทุกมิติของวิถีชุมชน
ท๎องถิ่นให๎เชื่อมโยง ตํอกันเป็นหนึ่งเดียวโดยไมํแยกสํวนการพัฒนา
ขั้นตอนที่ 5 การประยุกต์ปฏิบัติจริง เริ่มจากการลงมือปฏิบัติจากจุดเล็ก ๆ ไปหาจุดใน เชํน พฤติกรรม การใช๎จําย
การลงทุน การวางแผนผลิต
1. ภูมิสังคม การคํานึงถึงความแตกตํางของแตํละพื้นที่ในชุมชน
2. ทําให้ง่าย กระบวนการปฏิบัติจริงนั้นจะต๎องเน๎นความเรียบงําย ไมํยุํงยากซับซ๎อนในทาง ปฏบต สอดคล๎องกับวิถี
ชีวิต วัฒนธรรม และธรรมชาติของชุมชน หากชุมชนท๎องถิ่นยึดแนวทาง ดังกลําวอยูํแล๎วไมํแนะนํากระบวนการพัฒนา
ใด ๆ ที่ขัดแย๎งกับวิถีชีวิตของสมาชิกชุมชน กิจกรรม ภาคปฏิบัตินีอาจจะมีกิจกรรมหรือโครงการนํารํองเป็นต๎นแบบใน
ชุมชน เพื่อสร๎างควอองทหน จริงกํอนที่จะขยายผลผํานระบบกลุํมและเครือขํายตํอไป
3. ทําตามลําดับขั้น เริ่มจากการลงมือปฏิบัติจากระดับเล็ก ๆ ไปหาระดับใหญํ ๆ เชํน การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสํวน
บุคคล การใช๎จํายในครัวเรือน การลงทุนและการออมของกลุํม การวางแผนผลิตและตลาดของชุมชน การพัฒนา
วิสาหกิจชุมชน การพัฒนาองค์การศึกษาและ ศาสนา การอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล๎อม ซึ่งจะเป็นภาพของการ
พัฒนาชุมชนตามลําดับขัน ที่ก๎าวหน๎าอยํางช๎า ๆ แตํมั่นคง
4. ไม่ติดตํารา กระบวนการปฏิบัติตามแผนชุมชนที่สําคัญจะต๎องยึดถือไว๎เสมอวําต๎อง พัฒนาตามความเหมาะสมของ
ทุนทรัพยากร ทุนเศรษฐกิจ และทุนสังคม หรือภูมิสังคมที่มีอยูํใน ชุมชนอยํางแท๎จริง ไมํลอกเลียนแบบแนวทางพัฒนา
ของชุมชนอื่นที่ประสบความสําเร็จแล๎วโดย ไมํมีเหตุผล ขาดการพิจารณาอยํางรอบคอบ ไมํถือเสมือนหนึ่งเป็นตําราที่
ลอกแบบได๎ การพัฒนา ที่แท๎จริงนั้นไมํควรยึดติดทฤษฎีใด ๆ ที่สร๎างโดยการกําหนดเงื่อนไขให๎คงที่ เพราะในความ
