Page 4 - BNDIA ARUBA
P. 4

A4   LOCAL
                 Diabierna 8 Februari 2019

                              ‘Na cualkier edad por haya inflamacion di encephalitis’


                                                                                                                                cose mester ta normal, pero e
                                                                                                                                ta depende, si tin bacteria den
                                                                                                                                encephalitis por haya protei-
                                                                                                                                na ‘demasiado halto y glucose
                                                                                                                                hopi abou’.

                                                                                                                                E ta pasa den caso encephali-
                                                                                                                                tis bacterial ,y si ta haya canti-
                                                                                                                                dad grandi di celnan glucose
                                                                                                                                normal y proteina tiki halto,
                                                                                                                                por bisa e ta algo viral.
                                                                                                                                Weiser  ta  aclara  cu  tin  dife-
                                                                                                                                rencia clinico ora cu hende ta
                                                                                                                                bruha  en  cuanto  meningitis
                                                                                                                                y encephalitis. “Ambos ta in-
                                                                                                                                flamacion,  pero  e  diferencia
                                                                                                                                ta e sintomanan clinico. Awo
                                                                                                                                un  hende  tin  encephalitis,  e
                                                                                                                                ta un inflamacion, e por ta un
                                                                                                                                virus, e por ta bacteria, e por
                                                                                                                                ta varios cos, pero mayoria di
                                                                                                                                biaha algo infeccioso.

                                                                                                                                Den  meningitis,  e  sinto-
                                                                                                                                manan ta keintura halto, do-
                                                                                                                                lor  di  cabes  constante  y  nek
                                                                                                                                ta  stijf.  E  keintura  ta  halto,
                                                                                                                                pero neurologicamente e pa-
                                                                                                                                shent ta bon, e ta consciente.
                                                                                                                                E no ta papia cosnan bruha.
                                                                                                                                E ta move brasa y pia. E no
                                                                                                                                ta manera encephalitis, ya cu
                                                                                                                                esaki  tin  sintomanan  neuro-
                                                                                                                                logico.

                                                                                                                                Sintomanan neurologico mas
                                                                                                                                frecuente  ta  nivel  di  con-
                                                                                                                                sciencia ta bay abou. Anto e
                                                                                                                                hende  ta  cuminsa  haya  hopi
                                                                                                                                soño, no ta papia bon, not re-
                                                                                                                                sponde, no ta alerta. Den caso
                                                                                                                                mas extremo por bira coma-
                                                                                                                                tose manera no bij den coma,
                                                                                                                                no tin respuesta, e ta un caso
                                                                                                                                grave si e no wordo trata.

            ORANJESTAD – Bon Dia  pa check e keintura, dolor di  bral spinal fluid, unda nan ta  di  encephalitis,  pero  tin  dos  E por ta viral ora hende haya
            Aruba a acerca neurologo  cabes  constante,  cambio  di  saca likido di e spina (kolom  celnan so, e ora ey no ta en-  un griep y tin defensa abou. E
            Roberto  Weiser  pa  ricibi  conducta lihe manera agresi-  vertebral).”                cephalitis mas, pa motibo cu  virus ta drenta den e meninge,
            splicacion tocante malesa  vo, iritabel, e no ta haci caso.                            no tin ningun manifestacion  ta haya viral encephalitis. Por
            di Encephallitis. E nomber                                E hangua ta uno grandi. E ta  di e celnan.                tin e grupo di sorto di bacte-
            no ta mucho conoci, pero  E nivel di consciencia ta cam-  drenta entre un weso y otro                               ria y sorto di virus.
            tin caso di mucha, hoben y  bia, e por ta lanta grita y di-  weso  den  e  wervelkolom  Weiser ta bisa cu e por ta otro
            hende grandi na Aruba cu  ripiente e ta keda keto drumi,  atras ‘e ta un tecnica’. Ta hin-  cos.  Un  persona  cu  a  bebe  Cu  mas  frecuencianan  por
            e yega di tin e malesa aki.   asina e ta keda bay ariba, abou  ca e hangua, manera e yega na  mucho  alcohol  anto  ta  keda  haya virus normal cu ta haci
                                         cu nivel, ora nan wak tur es-  e luga indica, e likido ta pasa  drumi, haya sacamento. Esaki  un  viral  encephalitis,  pero  e
            Encephalitis  ta  un  inflama-  aki ta sospecha cu e pashent  den tubo pa asina e por bay  por bay na e pulmon anto ta  ta limita cu ta dura 2 pa 3 dia
            cion den cerebro. Dr. Weiser  tin  encephalitis.  Un  ‘acute  laboratorio pa haci test cune.  haya  keintura  paso  tin  neu-  sin  ningun  tratamento;  pero
            ta  bisa  cu  ta  existi  e  palabra  behavioral  change’  tambe  e                    monia. E persona ta intoxica,  e si e ta bacterial ,mester tin
            ‘encefalo’ cual ta consisti den  pashent  por  keda  comatose,  Sinembargo,  Weiser  ta  bisa  anto ta bruha cu encephalitis  antibiotica pa mata e bacteria.
            tres parti e cerebro, cerebelo  cu  kiermen  e  pashent  no  ta  cu den laboratorio tin varios  paso tin keintura y no ta con-
            y  e  bulbo  raquideo,  algun  bij, no ta sinti ora mishi cune,  estudio pa haci. “E ta un es-  sciente.            Por  wak  encephalitis  den
            otro cosnan chikito.         esey  ta  e  parti  externo,  pero  tudio  citokimico,  unda  nan                      dengue, zika y tur sorto di vi-
                                         tin forma pa trat’e.         ta midi tres cos: celnan, pro-  E  por  pasa  tambe  cu  e  per-  rus cu ta drenta den e sistema
            Pero  e  encefalo  ta  cubri                              teina y glucose. E analista ta  sona a haya un atake grandi y  nervioso, nan por haya sinto-
            den  membrana  cu  ta  yama  E  segundo  stap  clinico  cu  bisa cuanto celnan tin. Nor-  ta bay den un nivel comatose.  manan di encephalitis. “Nos
            meninge. Entre e meninge y  Weiser  ta  splica,  si  e  pash-  malmente, un hende no mes-  Un nivel di consciencia abou,  ta wak akinan den encephal-
            cerebro  ta  bay  un  likido  cu  ent  probablemente  tin  en-  ter tin mas di 5 celnan. Ora  pero no kiermen ta encepha-  litis  den  tur  edad,  hoben,
            ta yama ‘cerebal spinal fluid’  cephalitis,  ta  haci  un  test  di  abo ta haya inflamacion, bo ta  litis, pues na esey mester por  mucha, baby, hende grandi y
            cual ta un likido di encefalo  sanger. “Den e sanger ta wak  haya mas di 1000 celnan.”  haya  un  cantidad  grandi  di  hende anciano.
            rakidio.                     si tin infeccion agudo. Mes-                              celnan.
                                         ter haci un CT brain scan y  Segun  Weiser,  esaki  ta  pasa                           E por bin di un malesa chiki-
            Pa  por  sa  si  un  persona  di  MRI, paso eynan bo por wak  paso e ta den proceso di in-  Otro  cos  cu  tambe  ta  midi,  to y e por bira un complica-
            cualkier  edad  tin  encepha-  e  cambionan  den  e  cerebro.  flamacion, anto e ta yena cu  segun  Weiser,  ta  e  proteina  cion. Aki na Aruba e no a bay
            litis,  Weiser  ta  duna  ehem-  Tur  examen  ta  importante,  celnan cu ta yega pa defende  cu tin de e likido cu saca for  asina erg cu hende a yega di
            pel cu si pashent ta bay eerste  pero esun mas importante ta  e organismo. Si e persona ta  di  lumbar  punctie.  Normal-  fayece di dje, pero si mester
            hulp,  anto  poorarts  ta  yama  un lumbar punctie CSF cere-  un pashent cu tin sintomanan  mente e ta poco halto y glu-  haci diagnostico.”
   1   2   3   4   5   6   7   8   9