Page 11 - HOSPITAAL
P. 11

A2   LOCAL
                Diamars 20 November 2018

            Aunke te aworaki casonan registra ta hopi abou

                       Aruba ta na peliger di epidemia di dengue, zika y chicungunya


            ORANJESTAD-  Director  epidemia riba nos isla.            E manera mas efectivo ta esun  ganisacion Mundial di Salud  zar. P’esey nos mester ataca e
            encarga  di  GKMB,    Luis  Mirando e temporada di yo-    di  deshaci  di  tur  articulo  cu  (WHO) y PAHO ta stipula pa  webonan y larba di e sangura
            Chong a indica cu menos  bida  regular  cu  nos  isla  ta  bo no ta uzando mas rond di  casonan  di  malesanan  trans-  cu ta den e criaderonan.
            mal cu Aruba no tin hopi  bin  hayando  regularmente  bo cura cu por acumula awa  miti pa e sangura aki. Te hasta  Dr. Salazar a indica cu despu-
            caso di dengue, zika y chi-  GKMB ta alerta y pidi e coop-  y  cu  por  forma  criadero  di  compara  cu  otro  islanan  di  es di e casonan di Zika rapor-
            cungunya e aña aki.  Con-    eracion un biaha mas di nos  sangura. Tambe e kier kibra e  nos region nos ta e prome isla  ta den henter mundo y cu na
            siderando  e  problematica  comunidad pa tuma e medi-     mito cu yerba cu ta crece den  cu ta mantene un indice baho  Aruba  tambe  tabatin  su  im-
            di  criadero  di  sangura  cu  danan  preventivo  pa  evita  e  temporada di yobida ta trece  di casonan di dengue, zika y  pacto.  Pero  e  aña  e  esfuerso
            ta existi nos ta na peliger  criadero  di  sangura  den  nan  sangura. E ta desmenti esaki  chicungunya.    E  unico  caso  haci  pa  DVG  tabata  fructif-
            di epidemia di e malesan-    cura di cas y te hasta rond di  ya cu e sangura ta bin pasobra  raporta na luna di october ta-  ero. Masha poco caso a keda
            an aki.                      dje. Esaki ta un medida efec-  nan ta haya un luga pa crece.  bata uno isola.          raporta y nan tin e situacion
                                         tivo pa  evita cu lo por bin un  Esaki ta debi na acumulacion                          di  bou  di  casonan  transmiti
            Nan estadistica ta mustra cu  brote di e malesanan relacio-  di awa ya sea den popchi, bari  “Te  aworaki  Aruba  no  ta   pa e sangura Aedes Aegypti. E
            20% di e casonan cu GKMB  na cu e tipo di sangura aki.    y  tire  cu  tin  biaha  ta  benta  conoci cu casonan registra di  ta haya cu e resultado aki nan
            ta  controla  tin  criadero  di  e  Hopi biaha GKMB ta hayan-  den cura di hende. GKMB ta  dengue, zika y chicungunya.  mester mantene pa e añanan
            sangura Aedes Aegypti.  Kier  do yamadanan di molester di  probecha e siman aki pa con-  Pero nos tin un problema po-  venidero.
            men nan ta 2 di cada 10 cas of  nos  ciudadanonan  caminda  scientisa  nos  comunidad  cu  tencial, e yobida,” Dr. Salazar  Dr.  Salazar  a  adverti  cu  nos
            1 di cada 5 cas. “Esaki ta un  nan ta atende e casonan aki.  e peliger cu nos ta coriendo  a  bisa.  DVG  no  ta  descarta  mester lubida cu nos comu-
            potencial grandi di peliger pa  Pero  ora  cu  nan  personal  ta  awor debi na e gran cantidad  cu den e temporada aki san-  nidad a yega di haya diferente
            un brote of un epidemia aki  bay na e adres nan ta ripara cu  di sangura cu nos tin aworaki.   gura ta bruin mas y si algun  infeccion di dengue pa dife-
            na Aruba,” Sr. Chong a bisa.   e persona mes cu a tuma con-                            di  e  sangura  ta  keda  infecta  rente zero tiponan, kier men
            El a agrega cu mirando e pan-  tacto  cu  nan,  tin  criadero  di  Casonan raporta     cu  e virus e lo por transmiti  dengue  1-2-3-4  y  un  di  dos
            orama aki, practicamente nos  sangura. Tin biaha nos tin e  Apesar di e panorama aki, Dr.  algun di e malesanan aki. Ya  infeccion  e  ta  genera  com-
            ta cla pa un epidemia. Ya cu e  tendencia di punta dede riba  Wilmer Salazar di DVG a laga  cu  unabes  cu  un  sangura  ta  plicacionnan manera dengue
            vector ta bulando rond cu ta  otro; sin controla nos propio  sa  cu  for  di  luna  di  october  keda infecta e por transmiti e  hemoragico of sanger y den-
            e  sangura  infecta.  Si  nos  tin  cura di cas. Pesey sr. Chong  un caso so di dengue a wordo  virus via e webonan. Unabes  gue  shock.  Te  hasta  caso  di
            mala  suerte  cu  un  hende  ta  su  suplica  pa  henter  comu-  raporta relaciona cu e mesun  cu  e  sangura  productonan  morto a keda registra pa mo-
            bin di afo cu un tipo di den-  nidad ta pa sali pafo un rato  sangura  cu  ta  transmiti  no  di  e  webonan  infecta  ta  bira  tibo cu e persona a haya un di
            gue  cu  hopi  tempo  nos  no  y  controla  bo  propio  cura,  solo dengue sino Zika y Chi-  adulto, nan por sigui infecta  dos  infeccion  locual  bira  un
            tabatin na Aruba, e por oca-  unda e awa ta para y elimina  cungunya. Segun Dr. Salazar  keto bay. “Esey ta e problema  complicacion  cu  a  ocasiona
            siona  un  brote  grandi  of  un  e criaderonan aki.      no ta mas abou cu loke Or-   cu nos tin!,” segun Dr. Sala-  su morto.
                                                                                     Un logro cu ta yena nos


                                                                                                di hopi orguyo



                                                                      ORANJESTAD  –  Ayera  cu el a ricibi su grado aca-        tocante  Papiamento,  esta
                                                                      pa  6’or  atardi  Dr.  Joyce  demico  na  Universidad  ‘Valorization  of  Papia-
                                                                      Pereira  a  haya  un  bunita  di Curaçao Dr. Moises da  mento in Aruba’ dilanti di
                                                                      bon bini den VIP Room di  Costa  Gomez.  Diahuebs  e academiconan  di e uni-
                                                                      Aeropuerto  Internacional  ultimo  Dr.  Pereira  a  de-   versidad menciona.
                                                                      Reina  Beatrix,    despues  fende  su  tesis  doctoral
                                                                                                                                E  tesis  tabata  un  investiga-
                                                                                                                                cion riba balor di Papiamen-
                                                                                                                                to den sociedad y enseñansa
                                                                                                                                Arubiano  den  perspectiva
                                                                                                                                historico,  contemporaneo  y
                                                                                                                                futuro. Na e ocasion special
                                                                                                                                ey mas cu 60 persona di Aru-
                                                                                                                                ba tabata presente pa e mo-
                                                                                                                                mento historico caminda nos
                                                                                                                                lenga crioyo a bisti di gala pa
                                                                                                                                ricibi academicamente e gra-
                                                                                                                                do aki for di man di Dr. Joyce
                                                                                                                                Pereira, un gran defensor di
                                                                                                                                Papiamento den nos sistema
                                                                                                                                di enseñansa.
                                                                                                                                E acto di bon bini aki a conta
                                                                                                                                cu presencia di Prome Min-
                                                                                                                                ister  Evelyn  Wever-Croes;
                                                                                                                                Minister  di  Cultura,  Xio-
                                                                                                                                mara  Ruiz-Maduro  y  Min-
                                                                                                                                ister  di  Enseñansa,  Rudy
                                                                                                                                Lampe  kende  den  nomber
                                                                                                                                di Gobierno di Aruba nan a
                                                                                                                                felicita Dr. Pereira pa e logro
                                                                                                                                aki. “E ta un  logro cu ta yena
                                                                                                                                nos  cu  hopi  orguyo,”  el  a
                                                                                                                                bisa. Tambe algun miembro-
                                                                                                                                nan di Parlamento; directiva
                                                                                                                                di  fundacion  Lanta  Papia-
                                                                                                                                mento; famia y amigonan di
                                                                                                                                Dr.  Pereira  a  bini  hunto  pa
                                                                                                                                duna su merecido bon bini.
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16