Page 23 - BNDIA ARUBA
P. 23
a23
bista politico Diahuebs 21 Februari 2019
Parlamentario Sue-Ann Ras (MEP):
‘Papiamento, mi ta orguyoso di bo como mi lenga materno’
ORANJESTAD – Awe dia mas di 7 mil lenga cu ta papi- ta importante, pasobra e ta
21 di februari ta celebra ando actualmente, ta spera cu habri porta nobo, kibrando
Dia Internacional di Len- 50% lo desaparece prome cu paradigma y miedo”, Ras a
ga Materno, cu ta origina e proximo siglo. Segun Ras, e enfatisa.
di Bangladesh, Pakistan. ta haya dificil pa imagina, cu Segun Ras: “Ta mas cu claro,
Nos idioma Papiamento despues di a sobrevivi opre- cu nan papia cu mi den un id-
sigur ta un di e idiomanan sion y colonialismo, e balor ioma cu mi no sa, mi ta limita
cu tambe ta den peliger di di nos lenga materno, ta un mi mes na expresa di forma
extension y ta nos deber di e lenganan privilegia y cu simpel y esey ta netamente
y responsabilidad pa per- ta conta cu hopi papiado y a loke e sistema di educacion
cura pa nos idioma, sigui hasta incorpor’e den e siste- a brinda nan y ta brinda nos,
pasa pa e siguiente gen- manan educativo, aunke cu unda nan ta minimalisa y
eracionnan. “Papiamento hopi resistencia y falta di hasta cera e aprendisahe y
ta existi pa mas di 250 aña aprecio y conocemento di su interaccion cu un idioma cu
caba y como bon Aru- capacidad y potencialidad. nan no conoce.”
biano, nos tin cu percura
pa nos lenga materno, no Nificacion y historia Calidad di enseñansa
muri, ya cu esey lo nifica Si bay bek na e origen di e Si no tuma na cuenta e uzo
cu nos lo perde siglo di fecha di 21 di februari 1952, di idioma materno, no ta
conocemento y tradicion, nos mester reflexiona y ba- duna calidad di enseñansa y
cu a contribui naforma lora con un grupo di studi- aprendisahe pa un di dos idi-
loke nos ta awendia,” par- ante tabata demanda pa nan oma, ya cu ta importante pa
lamentario Sue-Ann Ras a lenga materno, Bangla, haya maneha e cuater habilidad-
cuminsa na bisa. reconocemento como lenga nanlinguistico: scucha, papia,
oficial. Y ta door di e acto di skirbi y lesa, pa crea un papia-
Idioma materno balentia aki, polis a los tiro do completo y di e forma aki
E meta di e dia aki ta pa con- y a tres hoben a fayece. “Si haci posibel e enseñansa di
scientisa e balor di idioma nos realisa bon, esaki tabata un di dos idioma, cual lo fa-
den un sentido general, pero un acto internacional, di cual cilita e aprendisahe; pues no
specialmente di e gran nifica- hopi di nos no tabatin of tin ta siña lesa y skirbi dos biaha.
cion y balor cu bo idioma ma- conocemento. E acto aki no Y esaki ta netamente e fout cu
terno tin. “Idioma materno ta ta refleha cu a tuma e dia nos ta haciendo! Sin laga afo,
bo prome instrumento cu bo como un fiesta di folclorisa- con cada educador, mayor y
ta uza pa comunica verbal- cion pa e centronan educa- adulto ta expresa y fortalece scolnan ta un instrumento pa aunke nan no ta standarisa,
mente y ta for di chikito bo tivo, sino cu e acto violento y e identidad di idioma mater- transferi e conocementonan nan ta acepta como patrimo-
ta siña crea laso y relacion cu hororoso aki, ta pone nos re- no den nos muchanan y nos nobo, fomenta den un educa- nio cultural. “Enfatisando,
bo mama, tata y otro persona, flexiona y compronde dicon hobennan, desde e contexto cion pa forma e sernan auten- mi ta bisa, ban haci uzo di
uzando bo idioma materno”, ta importante nos lenga ma- familiar, educativo y comuni- tico, critico y cu ta identifica nos lenga, sin importa cua e
Ras a expresa. terno den sistema escolar y tario. Pa logra esaki nos mes- como berdadero papiado y ta. No mester celebra riba un
Imagina bo, cu Papiamento, cuestiona dicon e hobennan ter laga un banda e prehuicio- no solamente di un lenga, dia, sino nos mester corda cu
tambe ta cay den e idiomanan aki tabata kier a haya oido y nan y stereo tiponan como e sino di varios. Guatemala ta un idioma of lenga tin henter
den peliger di extincion, unda reconocimento pa nan lucha. mitonan linguistico, etnico rico pa loke ta trata idioma un cultura y herencia su tras,”
cu investigaciona splica, cu E aceptacion di lengamaterno y social un banda. Pues nos Maya, unda tin22 di nan y Ras a finalisa bisando.
Parlamentario Michael Lampe (AVP):
‘Mester crea un destinacion unda experiencia cultural
ta e atraccion principal’
ORANJESTAD - Miem- a expresa su preocupacion Lampe a accentua cu ta ambiente, pensando con pa dad e solucion sostenibel ta
bro di parlamento pa par- relaciona cu binimento di hopi importante pa corda desaroya esaki, na luga di djis pa bin cu mas hotel. Ta hopi
tido AVP, Michael Lampe, un otro proyecto hotelero. cu como pais bo mester yega haci locual e kier pa asi- ta esunnan preocupa y esey ta
tin bo identidad y cultura na facilita un hotel mas riba conta pa partido AVP tambe,
cu ta balornan grandi, no nos isla. e parti medio ambiente sigur
solamente pa nos, pero pa tumando na cuenta tur e de-
e turistanan tambe. Nos Ta importante pa sinta y saroyonan anterior pa locual
bishitantenan ta en busca brinda San Nicolas e ayudo ta trata e sector hotelero como
di e experiencia cultural di por desaroya su mes, rete- tambe e areanan caminda nan
aki cu nos mester tene na niendo su identidad. Tenien- ta situa.
cuenta. Nan kier conoce do e comunidad na cuenta y
mas di e Isla, mas di e cul- su experiencia cultural rico No por keda sin menciona
tura y e autenticidad cu cu nan ta posee. San Nico- tambe cu Centrale Bank a in-
nos tin pa ofrece. las ta un area di gran beyesa, dica cu turismo ta stagna, ye-
un diamanta den locual ta gando un punto cu lo no bay
Solucion no ta pa bin cu mas identidad y cultura. “Nos no na un siguiente nivel mas.
hotel grandi! Na momento di mester comete e eror di desa- Mas hotel no necesariamente
anuncia un proyecto di hotel roya cantidad grandi di hotel kiermen mas turista y esey ta
all inclusive asina aki, e Min- causando daño na medio am- bisto. “San Nicolas mester
ister di Infrastructura mester biente y mas ainda un efecto di stimulacion economico y
tene na cuenta e area asina negativo na e experiencia cul- mas cu claro nos ta sostene
importante di naturalesa cu tural di nos isla”, di acuerdo esaki pero den pensamento
e ta bay na inversionistanan cu parlamentario Lampe. diferente con pa yega miho
internacional. Minister Ot- na esaki”, asina e miembro di
mar Oduber mester por sa Na final e miembro di parla- parlamento a termina bisan-
cu e mester respeta medio mento a cuestiona si enber- do.