Page 28 - ชุดการเรียนการสอน สาระประวัติศาสตร์ 100
P. 28
*การปกครองส่วนภูมิภาค หรือการปกครองหัวเมือง
-หัวเมืองชั้นใน(หัวเมืองจัตวา) อยู่ไม่ห่างไกลจากราชธานี มีเจ้าเมือง หรือ “ผู้รั้ง”เป็นผู้ปกครอง
-หัวเมืองชั้นนอก(เมืองชั้นตรี โท เอก) มีขุนนางชั้นสูงหรือพระบรมวงศานุวงศ์เป็นผู้ปกครอง ได้แก่ เมือง
พิษณุโลก นครสวรรค์ พิจิตร ฯลฯ
-การปกครองประเทศราช คือ เมืองของชนต่างชาติต่างภาษา มีกษัตริย์ของตนเองเป็นผู้ปกครอง มีหน้าที่
ต้องส่งเครื่องราชบรรณาการมาถวายตามก าหนดและส่งทหารมาช่วยเมื่อเมืองหลวงมีศึกสงคราม
พัฒนาการทางประวัติศาสตร์
ด้านเศรษฐกิจ
ลักษณะเศรษฐกิจไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น เป็นการเกษตรแบบยังชีพ โดยผลิตสินค้า
เพื่อการบริโภคและอุปโภคในครัวเรือนและแลกเปลี่ยนกันเองในชุมชน ที่เหลือส่วนหนึ่งกันเอาไว้
ส าหรับเสียภาษีอากรให้กับแผ่นดิน ถ้ายังเหลือก็อาจจะน าไปแลกเปลี่ยน ซื้อขายกัน
ส าหรับการค้าต่างประเทศอยู่ใต้การควบคุมของพระคลังสินค้าที่ผูกขาดการค้ากับ
ต่างประเทศ ดังจะเห็นได้ว่าสมัยรัชกาลที่1และสมัยรัชกาลที่ 2 ไม่สามารถเก็บภาษีอากรได้พอเพียง
ส าหรับการจ่ายเบี้ยหวัดเงินปีแก่ขุนนาง ข้าราชการ จนต้องน าเงินก าไรจากการค้าส าเภากับ
ต่างประเทศมาใช้จ่ายเพิ่มเติม
ในสมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รายจ่ายของแผ่นดินเพิ่มมากขึ้น จึงต้อง
หาวิธีเพิ่มพูนให้กับท้องพระคลัง ทั้งในด้านการค้ากับเรือส าเภากับต่างประเทศ รวมทั้งการใช้วิธี
ประมูลผูกขาดการเก็บภาษีอากร ท าให้ท้องพระคลังมีรายได้เพียงพอกับรายจ่าย
