Page 13 - บทความวิชาการนานาชาติวารสารวิทยาลัยสงฆ์ปี60.
P. 13
85
วิทยาลัยสงฆ์นครน่านฯ เฉลิมพระเกียรติฯ
3
ทั้งหมด มีทัศนะเปิดกว้ำง หลุดพ้นเป็นอิสระอย่ำงแท้จริง โดยหลุดพ้นทั้งทำงจิต คือจิตหลุดพ้นจำกสิ งบีบคั้น ชีวิตที ดีนั้นมนุษย์ต้องรู้จักพัฒนำตนเองทั้ง 4 ด้ำนคือ กำย ศีล จิต และปัญญำ มนุษย์ทุกคนล้วนต้องกำร
5
ครอบง่ำที เรียกว่ำกิเลสและควำมทุกข์ กลำยเป็นจิตที ปลอดโปร่ง เบิกบำน เป็นสุข และด้ำนปัญญำ คือ หลุด ควำมสุขในชีวิต ไม่อยำกมีควำมทุกข์ เพรำะควำมทุกข์ท่ำให้เกิดควำมไม่สบำยใจ บั นทอนต่อกำรท่ำกิจกรรม
พ้นด้วยรู้เท่ำทันธรรมดำ แล้วมองเห็นตัวควำมจริงที ล้วน ๆ บริสุทธิ์ ไม่มีกิเลสเคลือบแคลงหรือท่ำให้เอนเอียง ต่ำงๆ ส่งผลแย่ทั้งทำงกำยและใจ และท่ำให้คุณภำพชีวิตแย่ลง คนในสังคมไทยเมื อเกิดทุกข์ก็มักจะมุ่งหน้ำเข้ำ
4
และรู้ชัดแจ้งที ควำมจริงโดยตรง ไม่ต้องรู้ผ่ำนใคร ๆ หรือรู้ตำมที ใครบอกอีกต่อไป หำวัด ทั้งที อำจไม่เคยเข้ำวัดมำก่อน เพรำะเมื อเกิดควำมทุกข์ถึงระดับหนึ ง ก็ ต้องกำรที พึ ง ที หำควำมสุขทำงใจ
ที มิใช่ควำมสุขจำกเงินทองทรัพย์สิน เกียรติยศชื อเสียง ฯลฯ แล้วอะไรล่ะคือควำมสุขของมนุษย์ที แท้จริง
การพัฒนาตนเอง เพื อที จะท่ำให้เกิดคุณภำพชีวิตที ดีขึ้น เงินเป็นล้ำนๆ บ้ำนหลังใหญ่โต ควำมไม่เป็นโรค กำรศึกษำระดับสูง หรือ
กำรพัฒนำตนเอง หมำยถึง กำรน่ำหลักธรรมมำประพฤติปฏิบัติในชีวิตประจ่ำวัน เช่น อริยสัจ 4 กำรท่ำงำนที ดี จำกควำมต้องกำรที หลำกหลำย เมื อไม่ได้สิ งที ต้องกำรมำครอบครองก็เกิดควำมผิดหวัง เกิด
ไตรลักษณ์ อิทธิบำท 4 พรหมวิหำร 4 มรรคมีองค์ 8 และอนันตริยกรรมอันมีควำมส่ำคัญเกี ยวเนื องกันว่ำ ควำมเสียใจ ควำมกลัว ท่ำให้มีกำรพึ งพิงศำสนำซึ งเป็นเสมือนศูนย์กลำงของจิตใจมำกขึ้น หำกศึกษำดูให้ดีจะ
อริยสัจ 4 มีทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค ชีวิตคนเรำมีทั้งสุขและทุกข์ แต่เวลำเรำมีทุกข์เรำโทษสิ งอื น โดยที ไม่ เห็นว่ำในสมัยก่อน ศำสนำเกิดขึ้นจำกควำมกลัวของมนุษย์ที ประสบกับปรำกฏกำรณ์ทำงธรรมชำติต่ำง ๆ เช่น
6
หำมันจำกอะไร หลักศำสนำพุทธว่ำ มีทุกข์แล้วค้นหำสำเหตุขอบทุกข์ หำหนทำงดับทุกข์ เมื อดับทุกข์ปัญหำ พำยุพัด ฟ้ำแลบ ฟ้ำผ่ำ แผ่นดินไหว ไฟป่ำ เป็นต้น เนื องจำกสมัยก่อนยังไม่มีเทคโนโลยีและควำมรู้เกี ยวกับ
แห่งทุกข์ก็หมดสิ้นไป ไตรลักษณ์ คนเรำส่วนมำกมักจะยึดมั นถือมั นว่ำ นี เป็นของเรำและจะต้องเป็นของเรำ ปรำกฏกำรณ์เหล่ำนี้ มนุษย์จึงเกรงกลัวปรำกฏกำรณ์ทำงธรรมชำติต่ำง ๆ ที เกิดขึ้น ดังนั้น มนุษย์จึงแสวงหำสิ ง
ตลอดไป แท้ที จริงทุกอย่ำงมันไม่เที ยง คงสภำพเดิมไม่ได้และไม่มีตัวตนแก่นสำร มีแล้วเหมือนไม่มี สรุปง่ำย ที จะมำคุ้มครองป้องกันตนจำกภัย
อย่ำยึดมั นจงปล่อยวำงบ้ำง อิทธิบาท 4 มี ฉันทะควำมพอใจ วิริยะควำมขยัน จิตตะเอำใจใส่และวิมังสำ อันตรำยที คิดว่ำจะได้รับจำกปรำกฏกำรณ์ธรรมชำติ และสำมำรถคุ้มครองให้มีชีวิตที เป็นสุข ด้วยเหตุนี้
ตรวจสอบไตร่ตรอง ใครก็ตำมที ปฏิบัติตำมอิทธิบำท 4 มีแต่ควำมส่ำเร็จอย่ำงแน่ อันดับท่ำให้พอใจชอบ ๆ ก่อน จึงเกิดเป็นควำมเชื อที ยอมรับนับถือพลังลึกลับทำงธรรมชำติว่ำเป็นสิ งที มีอิทธิพลเหนือมนุษย์ และได้สร้ำง
7
จึงจะมีควำมขยันหมั นเพียร กำรกระท่ำใดก็ตำมไม่เอำใจใส่ท่ำไปอย่ำงนั้นแหละ ผลที ได้ไม่ดี และหมั นตรวจผล พิธีกรรมต่ำง ๆ ขึ้น จำกสิ งที เกิดขึ้นก็ได้มีวิวัฒนำกำรมำจนเกิดเป็นศำสนำ
สอบว่ำเป็นอย่ำงไร พรหมวิหาร 4 เป็นหลักธรรมของผู้ใหญ่ เหมำะส่ำหรับปฏิบัติผู้น้อย ควรมีเมตตำ กรุณำ
มุทิตำและอุเบกขำ นักเรียนพยำมฝึกให้มีใจ เรำจะภำคภูมิใจที เรำท่ำ มรรคมีองค์ 8 ให้กรอบของควำมดีใน 1. การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวพุทธศาสนา
กำรประกอบอำชีพ ด่ำรงชีวิตได้อยู่ในสังคมมีควำมสุขอนันตริยกรรม แปลว่ำ กรรมหนักที สุด ห้ำมไปสวรรค์ หำกกล่ำวถึงคุณภำพชีวิตในศำสนำพุทธนั้นจะต้องมีกำรพัฒนำทั้ง 4 ด้ำนได้แก่
หรือนิพพำน ได้แก่ ฆ่ำพ่อฆ่ำแม่ ฆ่ำพระอรหันต์ ท่ำร้ำยพระพุทธเจ้ำและท่ำสงฆ์แตกสำมัคคี คนเรำฆ่ำพ่อฆ่ำแม่ 1) กำรพัฒนำกำย (กำยภำวนำ) คือ กำรพัฒนำอินทรีย์ 6 ได้แก่ ตำ หู จมูก ลิ้น กำย ใจ ซึ งเป็นสิ ง
ได้แล้วไม่จ่ำเป็นถึงคนอื น เชื อมต่อกับอำรมณ์ทั้ง 6 ได้แก่ รูป เสียง กลิ น รส สัมผัส อำรมณ์ที ใจรับรู้ กำรพัฒนำอินทรีย์ 6 มีวัตถุประสงค์
เพื อฝึกฝนในด้ำนกำรใช้งำน คือท่ำให้อินทรีย์เหล่ำนั้น มีควำมเฉียบคม มีควำมละเอียด มีควำมคล่องแคล่ว มี
คุณภาพชีวิตกับพุทธศาสนา ควำมจัดเจน ฝึกฝนในด้ำนกำรเลือกสิ งที มีคุณค่ำ และมีประโยชน์มำกที สุด ขณะเดียวกันก็มีวิธีหลีกเว้นจำกสิ งที
มนุษย์เกิดมำย่อมต้องกำรมีคุณภำพชีวิตที ดี โดยคุณภำพชีวิตจะเกิดขึ้นได้ต้องมีควำมสุขเกิดขึ้นก่อน เป็นภัย เป็นโทษหรือสิ งไม่ดีต่ำง ๆ ไม่ให้ทะลักเข้ำมำสู่อินทรีย์ โดยมีใจเป็นตัวรับรู้ทั้งหมด
ควำมสุขที แท้จริงต้องเกิดจำกควำมรู้สึกพอใจในตนเอง รู้สึกว่ำชีวิตนี้มีคุณค่ำ มีควำมหมำย ซึ งกำรมีคุณภำพ
5 ปำริชำด สุวรรณบุบผำ และคณะ, พระพุทธศาสนากับการเสริมสร้างพลังในการด ารงชีวิตและทัศนคติที่
เหมาะสมของคนพิการ กรณีคนพิการในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล [ออนไลน์], แหล่งข้อมูล:
http://www.openbase.in.th/files/full, [27 กุมภำพันธ์ 2555].
6 ชลพรรษ ดวงนภำ. พุทธศาสนาในการพัฒนาสังคมไทย, [ออนไลน์], แหล่งข้อมูล: http://province.m-
3 ธนภณ สมหวัง, พุทธธรรม : คู่มือมนุษย์ศตวรรษที่ 21, หนังสือพิมพ์มติชนรำยวัน ฉบับประจ่ำวันที 11 มกรำคม culture.go.th/trat/w2553/w2553/1aug53, [27 กุมภำพันธ์ 2555]
2543, หน้ำ 6. 7 ฤทัยรัตน์ วรกิจโจดม. พุทธศาสนากับการมีชีวิตยืนยาว, [ออนไลน์], แหล่งข้อมูล:
4 พระพรหมคุณำกรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต), พุทธธรรม. พิมพ์ครั้งที 4. หน้ำ 923. http://www.crs.mahidol.ac.th/thai/rutairut.htm, [27 กุมภำพันธ์ 2555].