Page 103 - MMK2020 Mobile Souvenir
P. 103
े
सायबर णसक्युहरटी यॎहर्णजे जी खाजगी आणर्ण संरमक्षत िाहहती आह वतचे संरक्षर्ण. िाहहती व्यिीची असो वा
ं
ृ
कपनीची. अनधिकत व्यिी जेव्हा अशी खाजगी वक िं वा संरमक्षत िाहहती मिळवू शकते तेव्हा त्या ा
े
णसक्युहरटी ब्रीच यॎहर्णतात. हडणजट क्रांती िुळ आपर्ण अधिकाधिक िाहहती नेटवर शेअर करत आहोत.
य
ं
ाँ
णशवाय इटरनेट ऑफ मथग्ज, ई-बवक िं ग, ई-शॉवपिंग, ई-कॉिस ऺॎयाचा वापर ददवसेंददवस वाढत चा ा आह. े
े
े
े
त्यािुळ नेटवर होर्णारी िाहहतीची दवार्णघेवार्ण पर्ण प्रचंड प्रिार्णात वाढ ी आह आणर्ण त्यािुळ णसक्युहरटीची
े
जास्त गरज भासत आह. े
े
सायबर क्राईि यॎहर्णजे नेटवर होर्णारा गुन्हा. हा ववर्य इतका ववस्तृत आह की ऺॎय वर एक ग्रंथ म हहता येई .
खाजगी िाहहतीवर अनेक प्रकारे हल्ला करता येतो. ई-िे द्वारे आ ळॎया एखानॏया दुव्यावर क्लिक
े
े
कळॎयास तुिची खाजगी िाहहती हकर ा उप भॎध होते ऺॎया ा िा वेअर हल्ला यॎहर्णतात. बऱ्ाच वेळा तुयॎही
ॅ
एखानॏया सरकारी साईट ा ॉग-इन कऱू बघता पर्ण तुयॎहा ा सवयर उप भॎध नसळॎयाचे िेसेज येतात आणर्ण
त्याचवेळी दुसरीकड सवयर व्यवस्थित चा ू असतो. ऺॎया ा डी.ओ.एस. (हडनाय ऑफ सवविस) हल्ला अस े
े
े
े
यॎहर्णतात. स्पुदफन्ग यॎहर्णजे वापरकत्याय ा िूखय बनवून तो खऱ्ा संकत िळावर आ ाय अस भासवर्णे.
य
े
य
पासवड हल्ला यॎहर्णजे येन -कन-प्रकारेर्ण तुिचा पासवड चोरी करर्णे. ऺॎयासाठी साविधगरी यॎहर्णजे http
अस ळॎया संकत िळांचा उपयोग न करता https (णसक्युअड) संकत िळांवर जार्णे. संकत िळाचा
े
य
े
े
े
े
े
ु
डोिेन नीट तपासर्णे. आप पासवड सािे, सोप न ठवर्णे व कर्णाबरोबर शेअर न करर्णे. सदव ट ु फक्टर
ै
ॅ
े
य
े
य
ऑथेंहटकशन (दोन घटक प्रिार्णीकरर्ण) चा वापर करर्णे जेर्णेकऱून कर्णी तुिचा पासवड जरी मिळवव ा
ु
ृ
तरी त्याचा ओटीपी िोबाई वर येई आणर्ण ती अनधिकत व्यिी ॉग-इन कऱू शकर्णार नाही. शक्यतो
पच्छिक वाय-फायचा वापर टाळावा वक िं वा त्यावर नेट बवक िं ग, नेट शॉवपिंग इत्यादी टाळावे. तुिच्या
ाँ
यंत्ांना/अाँसना ियायददत ऍक्सेस असावा.
ं
िंडळी, इटरनेट खूप उपयोगी आह. त्याचा उपयोग नक्की करावा पर्ण त्याचबरोबर सजग, सावि आणर्ण
े
सतक असावे.
य
े
नीट नेटक नेटीजन व्हावे.
सौ. वप्रती कोळकर
े
103
