Page 20 - MMK2020 Mobile Souvenir
P. 20
े
े
ं
इग्रज व्यापारी स्वराज्यात त्यांचे िीठ स्वस्तात ववकत व त्यािुळ एतद्दशीय हान ववक्रत्यांच्या व्यवसायावर अमनष्ट
े
पहरर्णाि होत होता. हे णशवरायांना कळळॎयावर त्यांनी इग्रजांच्या िीठावर जबर जकात ाव ी व स्वराज्याती
ं
े
व्यापाऱ्ांना दद ासा दद ा. आजही राज्यकत्यांनी णशवछत्पवतिंचे हे "स्वदशी िोरर्ण" अंधगकारर्णे, वकिानपक्षी जार्णून
घेर्णे आवश्यक आह. रायगडावरी २२ - २२ अशा दुतफा अस ळॎया गाळ्यांचा, दुकानाचा हुजूरबाजार अथवा
य
े
ं
े
े
अभूतपूवय संकल्पनेतून साकार ी बाजारपेठ णशवछत्पवतिंच्या व्यापारववर्यक िोरर्णाचा आग्रही प ू आपळॎया ा
ै
सिजावून दऊ शकते. आज्ञापत् या ग्रंथात राज्यकारभार कशाप्रकारे क ा पाहीजे, राजपुत्ांना कशाप्रकारचे णशक्षर्ण
े
े
े
े
े
नॏयावे, त्यांच्या जबाबदाऱ्ा काय आहत, राजाने कोर्णत्या पधॎधतीने राज्य चा वाव, झाड कोर्णकोर्णती ावावीत, गड-
दुगय कस बांिावेत, राखावेत, संरमक्षत करावत, कोर्णती पद, जबाबदाऱ्ा कोर्णास कशाप्रकारे नॏयाव्यात अशा अनेक
े
े
े
गोष्टींचे सखो ववश्लर्र्ण आह. यॎहर्णूनच िी नेहिी सांगतो, णशवचहरत्ाचा शब्दाथ, भावाथ अन् गूढाथ या तीनही
े
े
य
े
य
य
ू
ै
े
पातळीवर अभ्यास करर्णे आवश्यक आह. स्वराज्यिापनेच्या सुरुवातीपासन सिरप्रसंगात सदव आघाडीवर
राहर्णारे णशवराय यॎहर्णूनच त्यांच्या सवयच सहकाऱ्ांच्या तसेच रयतेच्या आदराचे, अमभिानाचे अन् आपु कीचे िान
े
ठर .
णशवरायांच्या शब्दांखातर आपळॎया दहाची समििा स्वराज्याच्या अग्नीकडात अवपिर्णारे बाजी पास कर, कान्होजी
ुं
े
नाईक जेिेदशिुख व त्यांचे पुत्, िुरारबाजी दशपांड, बाजी-फ ाजीप्रभू दशपांड, बांद वीर, नरवीर णशवा काणशद,
े
ु
े
े
े
े
रािजी पांगेरा , नरवीर तान्हाजी िा ुसरे, कोंडाजी फजंद, हहरोजी फजंद, रघनाथ बल्लाळ कोरड, त्र्ंबक सोनदेव
ु
े
े
डबीर, प्रतापराव गुजर, येसाजी कक, असंख्य अनामिक िावळ योधॎध . वकती वकती यॎहर्णून नावे आठवावीत अन्
े
ं
े
घ्यावीत ? सिुद्राती िोती कदाधचत िोजता येती पर्ण या णशवसैन्याती वीरांची गर्णती करर्णे कठीर्ण आह. नव्ह े
ती कऱूच नये. आठवावा फि त्यांचा पराक्रि. रयतेने हे नवमनमिित हहिंदवीस्वराज्य णशरोिायय िान आणर्ण
े
िहाराजांच्या िृत्यूनंतर ही तब्ब सत्तावीस वर्े औरंगजेबा ा हा कर्णखर, राकट , बे ाग सऺॎयाद्री तुडवाय ा ावून
े
अखेर या िहाराष्ट्ाच्या पववत् िातीतच दह दफन करतॎयास भाग पाड . े मननाययकी अविेत रयत आपळॎया
य
राज्यरक्षर्णाथ अववरत ढतेय हे उदाहरर्ण जगाच्या इवतहासात आढळत नाही ही आयॎहा िहाराष्ट्ििी िराठ्ांच्या
दृष्टीने अत्यंत आनंदाची आणर्ण अमभिानाची बाब आह. आजच्या वेगवान अन् ववज्ञानयुगातही एखानॏया राजाची जयंती,
े
पुतॎयवतथी अन् राजामभर्ेक ददन साडतीनशे-चारशे वर्ांनंतर ही साजरा होतोय हे फि आणर्ण फि छत्पवत
े
े
णशवाजीिहाराजांच्या बाबतीत घडतंय हे जगाती एकिेव उदाहरर्ण आह .
- इवत खनियायदा
े
प्रशांत सुिवत भा चंद्र ठोसर , ठार्णे.
20
