Page 78 - ศิลปศึกษาทช21003.indd

70

บทที่ 4

นาฏศิลปไทยกับการประกอบอาชีพ

เรื่องที่ 4.1 แนวทางการนํานาฏศิลปไทยไปใชในการประกอบอาชีพ

นาฏศิลปไทยมีแนวทางในการประกอบอาชีพอยางไร

แนวทางในการประกอบอาชีพนาฏศิลปไทย ไดแก อาชีพการละเลนพื้นเมืองของ

แตละภาค เชน

1. อาชีพการแสดงหนังตะลุง

2. อาชีพการแสดงลิเก

3. อาชีพการแสดงหมอลํา

เรื่องที่ 4.2 อาชีพการแสดงหนังตะลุง

อาชีพการแสดงหนังตะลุงมีขั้นตอนอยางไร

ขั้นตอนการแสดงหนังตะลุง มีการลําดับการเลน ดังนี้

1. ตั้งเครื่องเบิกโรง เปนการทําพิธีเอาฤกษ ขอที่ตั้งโรงและปดเปาเสนียดจัญไร เริ่ม

โดยเมื่อคณะหนังขึ้นโรงแลวนายหนังจะตีกลองนําเอาฤกษ ลูกคูบรรเลงเพลงเชิด ชั้นนี้เรียกวา

ตั้งเครื่อง

2. โหมโรง การโหมโรงเปนการบรรเลงดนตรีลวน ๆ เพื่อเรียกคนดู และใหนายหนังได

เตรียมพรอม การบรรเลงเพลงโหมโรงเดิมที่เลากันวาใช “เพลงทับ” คือใชทับเปนตัวยืนและ

เดินจังหวะทํานองตาง ๆ กันไป

3. ออกลิงหัวค่ํา เปนธรรมเนียมการเลนหนังตะลุงสมัยกอน ปจจุบันเลิกเลนแลว

เขาใจวาไดรับอิทธิพลจากหนังใหญ เพราะรูปที่ใชสวนใหญเปนรูปจับ มีฤาษีอยูกลาง ลิงขาว

กับลิงดําอยูคนละขาง แตรูปที่แยกเปนรูปเดี่ยวๆ 3 รูป แบบเดียวกับของหนังตะลุงก็มี

4. ออกฤาษี เปนการเลนเพื่อคารวะครู และปดเปาเสนียดจัญไร โดยขออํานาจจาก

พระพรหม พระอิศวร พระนารายณ และเทวะอื่น ๆ และบางหนังยังขออํานาจจากพระ

รัตนตรัยดวย

78 ศิลปศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น : ทช21003
ส�ำนักงำน กศน.จังหวัดกำฬสินธุ์