Page 36 - 8ศิลปศึกษา ทช11003.indd

29

1. ดนตรีพื้นบานภาคเหนือ

2. ดนตรีพื้นบานภาคอีสาน

3. ดนตรีพื้นบานภาคกลาง

4. ดนตรีพื้นบานภาคใต

เรื่องที่ 2.2 ดนตรีพื้นบานของไทย

ดนตรีพื้นบานของไทย สามารถแบงออกตามภูมิภาคตางๆ ของไทยดังนี้

1. ดนตรีพื้นบานภาคกลาง ประกอบดวยเครื่องดนตรีประเภท ดีด สี ตี เปา โดยเครื่องดีด

ไดแก จะเขและจองหนอง เครื่องสีไดแก ซอดวงและซออู เครื่องตีไดแก ระนาดเอก ระนาดทุม

ระนาดทอง ระนาดทุมเล็ก ฆอง โหมง ฉิ่ง ฉาบและกรับ เครื่องเปาไดแก ขลุยและป ลักษณะ
เดนของดนตรีพื้นบานภาคกลาง คือ วงปพาทยของภาคกลางจะมีการพัฒนาในลักษณะ

ผสมผสานกับดนตรีหลวง โดยมีการพัฒนาจากดนตรีปและกลองเปนหลัก มาเปนระนาดและ

ฆองวง พรอมทั้งเพิ่มเครื่องดนตรีมากขึ้นจนเปนวงดนตรีที่มีขนาดใหญ รวมทั้งยังมีการขับรองที่

คลายคลึงกับปพาทยของหลวงซึ่งเปนผลมาจากการถายโอนทางวัฒนธรรมระหวางวัฒนธรรม

ราษฎรและหลวง

2. ดนตรีพื้นบานภาคเหนือ ในยุคแรกจะเปนเครื่องดนตรีประเภทตี ไดแก ทอนไม

กลวงที่ใชประกอบพิธีกรรมในเรื่องภูตผีปศาจและเจาปา เจาเขา จากนั้นไดมีการพัฒนาโดยนํา

หนังสัตวมาขึงที่ปากทอนไมกลวงไวกลายเปนเครื่องดนตรีที่เรียกวากลอง เครื่องตี ไดแก ฆอง

ฉิ่ง ฉาบ สวนเครื่องดนตรีประเภทเปา ไดแก ขลุย ยะเอ ปแน ปมอญ ปสุรไน เครื่องสี ไดแก

สะลอ และเครื่องดีด ไดแก พิณเปยะและซึง สําหรับลักษณะเดนของดนตรีพื้นบานภาคเหนือ

คือ มีการนําเครื่องดนตรีประเภท ดีด สี ตี เปา มาผสมวงกันใหมีความสมบูรณและไพเราะ

โดยเฉพาะในดานสําเนียงและทํานองที่พลิ้วไหวตามบรรยากาศ ความนุมนวลออนละมุนของ

ธรรมชาติ นอกจากนี้ยังมีการผสมทางวัฒนธรรมของชนเผาตาง ๆ และยังเชื่อมโยงกับ

วัฒนธรรมในราชสํานัก ทําใหเกิดการถายโยง และการบรรเลงดนตรีไดทั้งในแบบราชสํานักของ

คุมและวัง และแบบพื้นบานมีเอกลักษณเฉพาะถิ่น

3. ดนตรีพื้นบานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (อีสาน) มีวิวัฒนาการมายาวนานนับ

พันป เริ่มจากในระยะตน มีการใชวัสดุทองถิ่นมาทําเลียนเสียงจากธรรมชาติ ปาเขา เสียงลม

พัดใบไมไหว เสียงน้ําตก เสียงฝนตก ซึ่งสวนใหญจะเปนเสียงสั้นไมกอง ในระยะตอมาไดใชวัสดุ

36 ศิลปศึกษา ระดับประถมศึกษา : (ทช11003)
ส�ำนักงำน กศน.จังหวัดกำฬสินธุ์