Page 53 - 8ศิลปศึกษา ทช11003.indd

46

ชาย กรรมเอยวิบาก วันนี้ตองจากแลวเอย

หญิง เวลาก็จวน นองจะรีบดวนไปกอนเอย

ชาย เรารวมอวยพร กอนจะลาจรไปกอนเอย

พรอมกัน ใหหมดทุกขโศกโรคภัย สวัสดีมีชัยทุกคนเอย

เรื่องที่ 3.4 นาฏศิลปพื้นบานภาคอีสาน

นาฏศิลปพื้นบานภาคอีสานมีรูปแบบอยางไร

เปนการแสดงศิลปะการรําและการเลนพื้นบานภาคอีสานหรือภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือของไทย แบงเปน 2 กลุมวัฒนธรรมใหญๆ คือ

1. กลุมอีสานเหนือ มีวัฒนธรรมไทยลาวเรียกการละเลนวา “หมอลํา, เซิ้ง และฟอน”

เชน ลําเตย ลําลอง, ลํากลอนเกี้ยว เซิ้งบั้งไฟ เซิ้งตังตวาย ฟอนภูไท เปนตน ดนตรีพื้นบานที่ใช

ประกอบไดแก พิณ แคน โปงลาง กลองยาว ซอ โหวด ฉิ่ง ฉาบ ฆอง และกรับ

2. กลุมอีสานใต ไดรับอิทธิพลไทยเขมร มีการละเลนที่เรียกวา เรือมหรือเร็อม เชน

เรือมอันเรหรือรําสากหรือกระโดสาก สวนละเลนเพลงโตตอบกัน เชน กันตรึม เจรียง อาไย

เปนตน วงดนตรี ดนตรีที่ใชประกอบไดแก วงมโหรีพื้นบาน ประกอบดวย ซอดวง กลอง

กันตรึม ปออ ปสไล ฉิ่ง และกรับ

การแตงกายประกอบการแสดงนาฏศิลปพื้นบานอีสานเปนไปตามวัฒนธรรมของ

พื้นบาน ลักษณะทารําและทวงทํานองดนตรีสวนใหญคอนขางกระซับ รวดเร็ว และสนุกสนาน

เซิ้งกระติบขาวเปนนาฏศิลปพื้นบานมีประวัติความเปนมาอยางไร

- ประวัติความเปนมาของเซิ้งกระติบขาว

เซิ้งกระติบขาว เปนการละเลนพื้นเมืองของชาวภูไท ที่ตั้งถิ่นฐานอยูแถวจังหวัด

สกลนคร และจังหวัดใกลเคียง นิยมเลนในโอกาสรื่นเริง ในวันนักขัตฤกษ การแสดงจะเริ่มดวย

ฝายชายนําเครื่องดนตรี ไดแก แคน กลองยาว ฉิ่ง ฉาบ กรับ โหมง มาบรรเลงเปนวงใชทํานอง

และจังหวะที่สนุกสนานแบบเซิ้งอีสาน สวนฝายหญิงก็จะสะพายกระติบขาว (ภาชนะสําหรับ

บรรจุขาวเหนียวนึ่ง) ออกมารายรําดวยทวงทาตางๆ ซึ่งมีความหมายวา การนําอาหารไปให

สามีและญาติพี่นองที่ออกไปทํานา การฟอนรําเซิ้งกระติบไมมีคํารองประกอบ

เครื่องแตงกาย ผูหญิงสวมเสื้อแขนกระบอกนุงผาซิ่นตีนจกหมสไบทับเสื้อเกลา

มวยประดับดอกไมตางหูสรอยคอกําไลขอมือขอเทาสะพายกระติบขาว ผูชายที่เปนนักดนตรี

สวมเสื้อแขนสั้นสีดําหรือกรมทานุงผาโจงกระเบนสีแดง หรือโสรงมีผาคาดเอว

ศิลปศึกษา ระดับประถมศึกษา : (ทช11003) 53
ส�ำนักงำน กศน.จังหวัดกำฬสินธุ์