Page 83 - ภาษาไทยมอต้น.indd

76

ตนแลเปนที่พึ่งแหงตน ทําดีไดดีทําชั่วไดชั่ว

ใจเปนนายกายเปนบาว ที่ใดมีรักที่นั่นเปนทุกข

หวานพืชเชนไรยอมไดผลเชนนั้น ความพยายามอยูที่ไหนความสําเร็จอยูที่นั่น

ฯ ล ฯ

ตัวอยางการนําคําพังเพยไปใชในความหมายเปรียบเทียบ

เมื่อกอนนี้ดูไมคอยสวย เดี๋ยวนี้แตงตัวสวยมากนี่แหละ ไกงามเพราะขน คนงานเพราะแตง

เจามันฐานะต่ําตอยจะไปรักลูกสาวคนรวยไดยังไง ตักน้ําใสกะโหลกชะโงกดูเงา ตนเอง

เสียบาง

เราอยาไปทําอะไรแขงกับเขาเลย เขากับเราไมเหมือนกัน อยาเห็นชางขี้ขี้ตามชาง

แหม...ฉันวาฉันหนีจากเพื่อนเกาที่เลวแลวมาเจอเพื่อนใหมก็พอ ๆ กัน มันเขาตํารา หนีเสือ

ปะจระเข

เขาชอบถวงความเจริญของหมูคณะอยูเรื่อย แถมยังขัดขวางคนอื่นอีกนี่แหละ คนมือ

ไมพาย เอาเทาราน้ํา
4 อุปมาอุปไมย หมายถึง ถอยคําที่เปนสํานวนพวกหนึ่ง กลาวทํานองเปรียบเทียบ

ใหเห็นจริงเขาใจแจมแจงชัดเจน และสละสลวยนาฟงมากขึ้น การพูดหรือการเขียนนิยมหาคํา
อุปมาอุปไมยมาเติมใหไดความชัดเจนเกิดภาพพจน เขาใจงาย เชน คนดุ หากตองการให

ความหมายชัดเจน นาฟง และเกิดภาพพจนชัดเจนก็ตองอุปมาอุปไมยวา “ดุ เหมือน เสือ”

ขรุขระมาก การสื่อความยังไมชัดเจนไมเห็นภาพ ตองอุปมาอุปไมยวา “ขรุขระเหมือนผิวมะกรูด”

หรือ “ขรุขระเหมือนผิวพระจันทร” ก็จะทําใหเขาใจความหมายในรูปธรรมชัดเจนมากยิ่งขึ้น

ในการเขียนบทรอยแกวหรือรอยกรองก็ตาม เราไมอาจเขียนใหละเอียดลึกซึ้ง เพื่อสื่อ

ความไดแจมแจงเทากับการพูดบรรยายดวยตนเองได ก็จําเปนตองใชอุปมาเพื่อเปรียบเทียบให

ผูรับสารจากเราไดรับรูความจริง ความรูสึก โดยการใชคําอุปมาเปรียบเทียบ ในการแตงคํา

ประพันธก็นิยมใชอุปมากันมากเพราะคําอุปมาอุปไมยจะชวยตกแตงถอยคําสํานวนการเขียนให

ไพเราะนาอาน กินใจ ประทับใจมากขึ้น สังเกตการใชอุปมาอุปไมยเปรียบเทียบในตัวอยางตอไปนี้

ทานจะไปทัพครั้งนี้ อยาเพิ่งประมาทดูแคลนเลาป ดวยเลาปไดขงเบงมาไวเปนที่ปรึกษา

อุปมา เหมือนเสืออันคะนองอยูในปาใหญ ทานเรงระวังตัวจงดี

ตัวอยางอุปมาที่ควรรูจัก

แข็งเหมือนเพชร กรอบเหมือนขาวเกรียบ

กลมเหมือนมะนาว กลัวเหมือนหนูกลัวแมว

ภาษาไทย ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น : พท21001 83
ส�ำนักงำน กศน.จังหวัดกำฬสินธุ์