Page 5 - 10_niigem_sudlal_Neat

БҮЛЭГ
НИЙГЭМ, НИЙГМИЙН ХАРИЛЦАА
1

1.1. ХУВЬ ХҮНИЙ ҮЙЛДЭЛ БА НИЙГМИЙН БҮТЭЦ

ДААЛГАВАР Баримтуудыг дараах асуултын хүрээнд
1 шинжлээрэй.
1926 онд Гåрман улсад 1963 оны байдлаар дээд 2014-2015 оны хичээлийн
13-25 насны 35 сурагч боловсролтой хүн ам жилийн байдлаар дээд
суралцахаар мордсоны 30 11847 байсны 77.44 хувь боловсролын сургалтын
нь эрэгтэй, 5 нь эмэгтэй нь эрэгтэй, 22.56 хувь нь байгууллагад суралцагчдын
сурагч байжээ. эмэгтэйчүүд байжээ. 56.8 хувь нь эмэгтэй, 43.2
Эх сурвалж: mongolstudy. Эх сурвалж: ҮСХ, 2003: 286 хувь нь эрэгтэй байв.
blogspot.com/2016 Эх сурвалж: БСШУСЯ, 2016.

1. Äээрх баримтууд ямар асуудлыг хөндсөн байна вэ?
2. Гурван өөр цаг үå дэх эмэгтэйчүүдийн байр суурийн ялгааг тоон
баримтыг түøиглэн тодорхойлно уу.

Бид нэг талаас нийгмийн нѵлѵѵн дор амьдардагаас гадна бид нийгмээ
бѷтээдэг. Нийгэм нь хѷн амын болон соѐлын нѵхѵн ѷйлдвэрлэлээрээ ѵѵрийн
залгамж, тогтвортой чанарыг хангадаг, нэг нутаг дэвсгэр дээр амьдардаг,
ѵѵрийн зохион байгуулалт, эмх цэгц бѷхий, улс тѵрийн хувьд биеэ даасан,
ѵѵрсдийгѵѵ тухайн нийгэмд харьяалуулдаг хѷмѷѷсийн тогтвортой нэгдэл юм.
Нѵгѵѵ талаас нийгэм нь хѷмѷѷс хэрэгцээгээ хангах, зѵрчил маргаан, эмх
замбараагѷй байдалд хѷргэхгѷйн тулд ѷѷргээ хуваарилан зохион байгуулалтад
орж, хянаж, зохицуулах замаар амьдарч буй хамтын амьдралынх нь хэлбэр
юм.

Нийгмийн мѵн чанарыг ойлгоход туслах тулгуур ойлголт бол нийгмийн бѷтэц
юм. Бидний ѵдѵр тутамдаа хийж буй ѷйлдэл, эргэн тойронд гарч буй ѷйл явдал
бѷгд эмх замбараагѷй, санамсаргѷй хийгддэг зѷйл биш юм. Нийгмийн бѷтэц
нь хѷмѷѷсийн ѷйлдэл, тэдгээрийн хоорондын харилцаанд илрэх ба тодорхой
орон зай, цаг хугацаанд тогтвортойгоор буюу дахин давтагдах байдлаар
ажиглагдана. Социологич В.Занден (1994) ѥНийгмийн бѶтэц гэдэг нь нийгмийн
хэсэг, элементѷѷдийн хооронд бэхжсэн тогтвортой харилцаа холбоог хэлнэѦ
гэжээ. Нийгмийн бѷтэц нь микро тѷвшинд хувь хѷний нийгэмд амьдрах зан
ѷйлийг тодорхойлж ѵгдѵг. Бид ямар ѷйлдлийг, хэрхэн хийх вэ гэдгийг нийгмийн
бѷтэц тогтоодог. Жишээ нь, 1920-иод оноос ѵмнѵ эмэгтэй хѷнд цалин хѵлстэй
ажил хѵдѵлмѵр эрхлэх, эмчээр ажиллах сонголт байгаагѷй.

Хувь хѷн ѵдѵр тутамдаа ямар ѷйлдлийг, хэрхэн хийх вэ гэдэг сонголт нь
байр сууриас (status) нь хамаардаг. Жишээ нь, эцэг эсвэл эх хѷн гэр бѷлийн
болоод албан ажил, нийтийн ѵмнѵ хѷлээж буй ѷѷргээ хэрэгжѷѷлэх замаар ѵдѵр
бѷрийг ѵнгѵрѵѵдѵг. Ямар ѷйлдэл хийх нь хѷмѷѷсийн байр суурьтай нь бѷхэлдээ
холбогдоно. Байр суурь гэдэг нь хувь хѷний эдлэх эрх, боломж, гѷйцэтгэх
ѷѷрэг, бусдын зѷгээс хандах хандлагын цогцоор тодорхойлогдоно. Тухайн байр
сууриас ѷѷдэн бий болж, заавал биелѷѷлэх ѐстой, хэм хэмжээлэг шинжтэй зан
ѷйлѷѷдийн цогц бол ѶѶрэг (role) юм. Энэ нь бусад хѷнтэй харилцахдаа юуг хийх

5