Page 8 - 10_niigem_sudlal_Neat

БҮЛЭГ
1 НИЙГЭМ, НИЙГМИЙН ХАРИЛЦАА

Õувь хүний үйлдлийн Íийгмийн эмх цэгц, дэг
Онолын хандлагууд мөн чанарыг хэрхэн журам хэрхэн тогтдог
тайлбарладаг вэ? вэ?
Бүтэц-үүргийн онол
Ìарксиçм
Бэлгэ тэмдгийн
харилцан үйлдлийн онол

Э.Дюркгейм (1858-1917). “Өөрийнхөө санаа бодлыг
илэрхийлэхдээ хэрэглэж буй бэлгэ тэмдэг, худалдаа
арилжаандаа хэрэглэж буй мөнгөний тогтолцоо, мэргэжлийн
çүгээс дагаж мөрдөх горим журам гэх мэт çүйлс надаас, миний
хэрэглээнээс үл хамааран орøдог” гэсэн Э.Äюркгåймийн
тайлбар ямар утгатай вэ?
“Бүтэц-чиг үүргийн онол”-ын хандлага О.Конт,
Э.Äюркгåйм нараас үүсэлтэй ба АÍУ-ын социологич
Т.Парсонс орчин үåийн дүр төрхийг нь тодорхойлсон юм. Бүтэц-чиг үүргийн
онолоор нийгмийг амьд биåтэй төстэй хэмээн үçэж, эд эрхтэн нь тухайн
амьд биåийг амьдруулахын төлөө үүрэг гүйцэтгэж байдгийн адил нийгмийн
институт нь нийгмийн болон бусад институтийн орøин тогтнолын төлөө
тодорхой үүрэг гүйцэтгэж байдаг гэж үçнэ. Энэхүү онолын хандлага ёсоор
боловсролын институтийн хүрээнд багø хүн çалуу хойч үåийнхний нийгэмøин
хөгжихөд хувь нэмэр оруулахаар ажилладаг бол түүний орон байранд
амьдрах хэрэгцээг хангахаар эдийн çасгийн институтийн хүрээнд барилгачид
ажиллана. Èйнхүү уг онол нь хувь хүний үйлдэл нийгмийн институт дэх түүний
байр суурь, үүргээр тодорхойлогдоно гэдэгт анхаарна.
БѶдѶѶвч 1.1. Чиг ѷѷргийн Тухайн ѷйлдлийг
хэлбэрѷѷд гѷйцэтгэгчээс мэдэж
Èл чиг үүрэг
тооцоолсон ѷр дагаврыг
ил чиг ѷѷрэг гэнэ.
Èнститут

Äалд чиг үүрэг Сөрөг чиг үүрэг

Нийгмийн ѷйлдэгчдийн тодорхой ѷр дагаварт
Далд чиг ѷѷрэг нь ѷйлдэгч хѷрэхээр зорьж хийсэн ѷйлдэл нь зорьсныхоо
урьдчилан тооцоолоогѷйгээр эсрэг ѷр дагаварт хѷргэх тал бий бѵгѵѵд
бий болсон ѷр дагавар юм.
ѷѷнийг сѵрѵг чиг ѷѷрэг гэнэ.
Íийгмийн институтийн чиг үүргийг (функц) судална гэдэг нь түүний
гүйцэтгэж буй үүрэг буюу үйлдлийн үр дүнд ямар үр дагавар бий болов гэдгийг
судлах хэрэг гэж уг онолын төлөөлөгч Ð.Ìåртон үçдэг. Жиøээ нь, эхчүүдийн
орлогыг нэмэгдүүлэх çорилготой халамжийн бодлого нь тэдний хөдөлмөр
эрхлэлтийн түвøинг бууруулан, бусдаас хамааралт байдлыг нэмэгдүүлж
болçоøгүй байдаг ба энэ нь сөрөг чиг үүрэг юм.

8