Page 11 - 10_niigem_sudlal_Neat

БҮЛЭГ
НИЙГЭМ, НИЙГМИЙН ХАРИЛЦАА
1

Нийгэмшилт нь эцэг эх, багш гэх зэрэг ахмад ѷеэсээ суралцаж, ѷе
тэнгийнхний нѵлѵѵн дор явагддаг. Тэдний нѵлѵѵгѵѵр нийгэм, нийгмийн байр
сууриуд, ѷѷргѷѷдийн талаарх тѵсѵѵлѵл хувь хѷнд бѷрэлдэн, нийгмийн байр
суурь, ѷѷрэгт хамаарах ѷйлдлѷѷдийг хэрэгжѷѷлэх чадвартай болдог.
Нийгэмшилт нь нэг талаас хувь хѷн нийгмийн орчны хѷлээлтэд зохицох,
нѵгѵѵ талаас тэрхѷѷ хѷлээлт, шаардлагыг ѵѵрчлѵх, ѵѵрийнхѵѵрѵѵ бѷтээх гэсэн
хоѐр талт ѷйл явц юм. Эцэг эх, багш, ѷе тэнгийнхэн зэрэг нийгэмшѷѷлэгчдээс
суралцах замаар явагддаг ч нѵгѵѵ талаас тэднийг ѵѵрийнхѵѵрѵѵ ѵѵрчлѵх нь ч
бий. Ийнхѷѷ нийгэм ѵѵрчлѵгдѵх нѵхцѵлийг нийгэмшилт хангадаг.
Хѷний нийгэмшилтэд биологийн хязгаарлагдмал боломж нѵлѵѵлдѵг. Жишээ
нь, хоѐр сартай хѷѷхдээс хѵл дээрээ зогсохыг шаардах боломжгѷй. Гэхдээ 8
настай хѷѷхдийн ѐс суртахууны тѵлѵвшил нь 80 настай хѷнийхээс доогуур гэж
дѷгнэж болохгѷйтэй адил харьцангуй мѵн чанартай. Иймээс нийгэмшилтэд
нийгэм-соѐлын хѷчин зѷйлс хамгийн чухал ѷѷрэгтэй байдаг. Тухайн нийгмийн
соѐлын ѷнэлэмж нь юунд суралцах, юунд итгэж ѷнэмших, юуг дагаж мѵрдѵх,
юуг мѵрѵѵдѵх, юуг хийхийг чиглѷѷлдэг. Ѵнѵѵдѵр бид спортыг ѷнэлдэг учраас
олимпийн аварга Н.Тѷвшинбаярыг хѷндэтгэж, шинжлэх ухаанд итгэж байгаа
учраас тѷѷнийг судалж, амьдрал ахуйдаа ашиглаж байна. Нийгэмшилт хѷнийг
тѵрѵхѵѵс эхлэн насан эцэслэх хѷртэл нь тасралтгѷй ѷргэлжилдэг.

ДААЛГАВАР
Мэдээллийг шинжлээрэй
6
Мэдээлэл 1. Õүүхэд төрсөн цагаасаа эхлэн хүрээлэн буй бүхэнд бүтээлчээр хариу
үçүүлж, нийгэмøиж эхэлдэг. Íялх балчир үåэсээ эхтэйгээ ойртон дотносох хүчтэй
мэдрэмж нь түүний цааøдын нийгмийн хөгжлийнх нь суурь болж өгдөг. Èйнхүү ойр
дотныхонтойгоо харилцах, дуурайх, дүрд тоглох, багаар тоглох, суралцах çэргээр
нийгэмøин хөгждөг.
Мэдээлэл 2. Íасанд хүрэгчид нь øинэ байр суурь, үүргийн øаардлага, хүлээлтийг
хүлээн авах, арга барил эçэмøих, турøлага хуримтлуулах çэргээр нийгэмøдэг.
Íасанд хүрэгчид нь үнэлэмждээ тулгуурлан дүрмийг дагах эсэхээ өөрсдөө
сонгодог. Тэд çайлøгүй болон гэнэт тохиолдох хямралыг даван туулах байдлаар
нийгэмøиж байдаг.
Мэдээлэл 3. Ахмад настай хүний нийгэмøилт хөгжих гэхээсээ биå, сэтгэхүйн
чадамж буурсантайгаа çохицох, даван туулахад чиглэнэ. Судлаачдын дүгнэж
байгаагаар настайчуудад гарч буй байр суурь, үүргийн хүлээлт нь тодорхойгүй
тул бага өөрчлөгддөг. Çарим нийгэмд хүчтэй, çалуу харагдахыг хичээж байхад
нөгөө нийгэмд ийм çан төлөвийг øүүмжлэх çэргээр харилцан адилгүй çан үйлийг
øаарддаг.
Мэдээлэл 4. Бүх хүний нийгэмøилт нь өмнөх турøлага дээрээ тулгуурласан
өгсөх çамаар явагддаггүй. Урьд өмнө тогтсон үнэт çүйлс, өөрийн мэдрэмж, çан
үйлийн çагвараа эрс өөрчлөх нь бий. Гол төлөв сэтгэцийн эмнэлэгт хэвтэх,
øоронд хоригдох çэрэг тохиолдолд итгэж байсан çүйлээсээ ухарч, хатуу øирүүн
дэг журамд çохицон, өөрийгөө хүлээн авах дүр çургаа өөрчлөх гарцаагүй нөхцөлд
ордог. Үүнийг дахин нийгэмшилт гэдэг.

11