Page 15 - 10_niigem_sudlal_Neat

БҮЛЭГ
НИЙГЭМ, НИЙГМИЙН ХАРИЛЦАА
1

1.3. НИЙГМИЙН ГАЖУУДАЛ

ДААЛГАВАР Тохиолдол шинжлээрэй
9

Тохиолдол 1. Í.Копåрник “Тэнгэрийн эрхсийн хөдөлгөөний
тухай” хэмээх бүтээлээрээ “Äэлхий бол бүх орчлон åртөнцийн
төвд хөдөлгөөнгүй орøдог” гэсэн өмнөх үåийн тайлбарт
хатуу цохилт өгч, Буд, Ангараг, Сугар болон бусад гарагууд
нь дэлхийг бус харин нарыг тойрдог гэсэн дүгнэлт хийжээ.
Түүний үçэл санааг үргэлжлүүлэгчдийн нэг бол Ж.Бруно
бөгөөд тэрээр энэхүү øинжлэх ухаанч тайлбарыг дэлгэн
тавьсных нь төлөө ноёрхогчдын çүгээс эрүү үүсгэн, олны
нүдэн дээр цааçлан хороосон.

Тохиолдол 2. Ë.Толстойн “Анна Карåнина” çохиолд XIX çууны
үåийн гэрлэсэн эмэгтэйн хайр сэтгэлийн тухай өгүүлдэг. Çалуу
офицåр гүн Âронский, Анна Карåнина нар гэрлэлтээс гадуур
хайр сэтгэлийн холбоотой болсноо хүмүүсээс нуугаагүй юм.
Гэвч олон нийтийн çүгээс ёс çанøил, øаøин уламжлалаа
сахиагүй, ёс суртахуунгүй эмэгтэй хэмээн Аннаг ад øоо үçдэг.
Анна нөхрөөсөө гэрлэлтээ цуцлуулах хүсэлт гаргахад нөхөр
нь çөвøөөрдөггүй. Анна Âронскийн гаргасан øийдвэртээ
эргэлçэж байгааг мэдэрч, хүмүүсийн үçэн ядсан харилцаанаас çалхсандаа
амиа хорлохоор øийддэг.

1. Тохиолдол тус бүрд ямар асуудлууд хөндөгдсөн байна вэ?
2. Äээрх тохиолдлуудад нийтлэг ажиглагдаж байгаа ямар асуудал байна вэ?
3. Уг асуудалд юу нөлөөлж байна вэ?
Нийгэм нэгдэлтэй, тогтвортой оршин байхын тулд хѷмѷѷс нийгмийн
хэм хэмжээ, дэг журмыг сахих шаардлагатай байдаг, ѷѷнд тѵрсѵн цагаасаа
эхлэн суралцдаг, нийгэмшдэг тухай бид ѵмнѵ судалсан. Хѷмѷѷсийн ѷйлдлийг
нийгмийн хэм хэмжээнд нийцсэн ба ѷл нийцсэн гэж хоѐр хувааж болно. Дээрх
тохиолдлууд нь нийгмийн олонхын ѥзѵв эсвэл ѷнэнѦ гэж ѷзэж байсан хэм
хэмжээг зѵрчсѵн хѷмѷѷсийн ѷйлдэл, тѷѷнийг таслан зогсоох, бусад хѷмѷѷст
ийм ѷйлдэлд хѷргэхгѷйн тулд шийтгэж байгаа тухай ѵгѷѷлжээ. Бидний хамтын
амьдралын хаана ч, хэзээ ч, ѥзѵв эсвэл ѷнэнѦ-ий тухай ѷнэлгээ, хяналт байх ба
энэ нь ѥнийгмийн гажуудал (девиаци)Ѧ-тай холбогддог.
Нийгмийн гажуудал гэдэг нь нийгэм, нийгмийн бѷлгийн олонх гишѷѷдийн
хѷлээн зѵвшѵѵрсѵн хэм хэмжээ, хѷлээлттэй ѷл нийцэх тѵлвийг хэлнэ. Нийгмийн
хэм хэмжээ, хѷлээлтэд нийцэх тѵлѵвийн аялдах (конформист) ѷйлдэл гэнэ.
Гажуудал болон аялдах ѷйлдлийн аль, аль нь жам ѐсны шинжтэй. Нийгмийн
бѷтэц, соѐлын ялгаа нь гажуудал ѷѷсэх нѵхцѵл болдог.
Гажуудлыг тодорхойлох шалгуур нь олон утгатай, нѵхцѵл байдлаас

15