Page 17 - 10_niigem_sudlal_Neat

БҮЛЭГ
НИЙГЭМ, НИЙГМИЙН ХАРИЛЦАА
1

Тоон давтамж Пропорц нь Хувийн жин Коэффициент
гэдэг нь тодорхой сонгогдсон нэг шинж гэдэг нь нь тодорхрой
тохиолдол хэдэн удаа бѷхий тохиолдлын пропорцыг шинж бѷхий
илэрч буйг тоогоор тоог нийт тохиолдлын 100-аар тохиолдлын тоог
илэрхийлэхийг хэлнэ. тоонд харьцуулсныг ѷржѷѷлэх нийт тохиолдлын
Жишээ нь, хѷснэгт хэлнэ. Жишээ нь, замаар тоонд хуваан 100,
1.2-т 3782 эмэгтэй хѷн эмэгтэйчѷѷдийн тооцдог 1000, 10000 гэх мэт
гэмт хэрэг ѷйлдсэн ѷйлдсэн гэмт хэргийн ѷзѷѷлэлт. хѷн амын тоогоор
байгаа нь тоон тоог нийт тоонд хуваах ѷржѷѷлэх замаар
давтамж юм. замаар тооцно. тооцдог ѷзѷѷлэлт.

Гэмт хэрэг нь ихэнх нийгэмд
хамгийн тѷгээмэл илэрдэг гажуудлын
нэгдэх тѵрѵл бѵгѵѵд тѵрѵѵс албадлага
ашигладаг. Нийгмийн хуульчлан
тогтоосон хэм хэмжээг ноцтойгоор
зѵрчиж, бусдад гэм хор, хор хохирол
учруулсан ѷйлдэл, эс ѷйлдлийг гэмт
хэрэг гэх ба бѷхий л талаараа нийгмийн
зохицуулалтыг гажуудуулж буй хэрэг
мѵн. Юуг гэмт хэрэг гэх нь нийгмээсээ
хамаарч ялгаатай ч, бѷхий л нийгэмд
хулгай хийх, бусдын эрѷѷл мэндэд гэмтэл учруулах, амь насыг хохироох, эд
хѵрѵнгѵд хохирол учруулах ѷйлдлийг гэмт ѷйлдэлд тооцдог. Гэмт хэрэг нь
нийгмийн давхраажилтын хувьд ялгаатай ба гол тѵлѵв ядуучуудын ѷйлдсэн
гэмт хэрэг илѷѷтэй бѷртгэгдэж, шийтгэгддэг бол дундаас дээш давхрааныхны
ѷйлдэх гэмт хэргийн хор хохирол ѷлэмж их байхын хамт тѷѷнийг илрѷѷлэхийн
тѵлѵѵ асар их мѵнгѵ зарцуулах шаардлагатай болдог. Цаашлаад гэмт хэргийн
бѷртгэлээс гадуур ѵнгѵрѵх нь олонтоо тохилддог. Тѵр засаг ч гэмт ѷйлдэл
хийдэг. Тухайлбал, нацистын яргалал, улс тѵрийн хилс хэргээр яллах зэрэг
олон тооны гэмт хэргийг тѵр засгийн зѷгээс ѷйлдсэн байдаг.
Тѵрѵѵс албадлага ашигладаг гажуудлын хоѐрдахь тѵрѵл бол сэтгэцийн
Ѵвчин юм. 200 гаруй жилийн ѵмнѵ сэтгэцийн ѵвчтэй хѷнийг ѵвчтѵн гэхээсээ
галзуурсан, ад зэтгэрт хорлогдсон гэж ѷздэг байв. Сэтгэцийн ѵвчин нь
физиологийн шалтгаантай хэдий ч хѷрээлэн буй орчны ѷйл явдлыг хѷлээн
авахгѷй байх, бусад хѷмѷѷсийн ѷйлдлийн утгыг ѷл ойлгох, тэдний зѷгээс
шаардаж буй хѷлээлтийг ѷл биелѷѷлэх зэрэг тохиолдолд хѷмѷѷсийн зѷгээс хэн
нэгэнд ѥсэтгэцийн ѵвчтэйѦ гэж хаяг нааснаар гажуудагч бий болдог. Тѷѷнчлэн,
зарим нийгэмд улс тѵрийн тэрс ѷзэлтэнг шѷѷхээс гадуур шийтгэхийн тулд
ѥсэтгэцийн ѵвчтѵнѦ хэмээн нэрийдэж, эмнэлэгт хорьдог. АНУ-д хийгдсэн зарим
судалгаагаар эдийн засгийн хямралын жилѷѷдэд нийгмийн халамжийн тусламж
дэмжлэг хангалттай бус тохиолдолд ѥсэтгэцийн эмнэлэгт хэвтэгсдийн тооѦ ѵсѵж
байгаа нь ажиглагджээ. Ийнхѷѷ сэтгэцийн ѵвчний гажуудалд нийгмийн хѷчин
зѷйлс зохих хэмжээнд нѵлѵѵлдѵг байна.

17