Page 19 - 10_niigem_sudlal_Neat

БҮЛЭГ
НИЙГЭМ, НИЙГМИЙН ХАРИЛЦАА
1

1.4. НИЙГМИЙН СУДАЛГАА
Õүн өдөр тутамдаа “Энэ юу юм бэ?”, “Яагаад ийм çүйл болов?”, “Ямар
øалтгаантай, ямар үр дагавартай вэ?” çэрэг асуултуудыг сонирхон дэвøүүлж
байдаг. Үүний адилаар эрдэмтдийн судалгааны ажил асуулт дэвøүүлж, түүнд
хариулахад чиглэдэг. Эрдэмтэд үндэслэл, найдвартай байдлыг хангаж чадах
тусгай арга тåхникийг хэрэглэн мэдээлэл цуглуулж, түүгээрээ тодорхой санааг
батлах эсвэл няцаахаар судалгааг явуулдаг.
Нийгмийн судалгаа гэдэг нь судлаачид нийгмийн åртөнцийн тухай асуултад
хариулт хайж буй үйл явц юм. Íийгмийн судалгаа бол судлаач нийгмийн тухай
үнэн, бодит, øинэ çүйлийг илрүүлэх ажиллагааг хэрэгжүүлэх аргуудын цогц.
Äэвøүүлсэн асуултад øинжлэх ухааны логик çарчим, горимуудыг баримтлан,
тохирох арга, аргачлалыг аøиглан, тодорхой үå øатын дагуу хариулахаар
судлаачид ажилладаг. Судлаач судалгааг çохион байгуулах, төлөвлөх, асуулт
бүрд тохирсон мэдээлэл цуглуулах, øинжлэх арга тåхникийг сонгох çэрэг олон
чадварыг эçэмøсэний үр дүнд амжилттай явуулж чадна.

Судлагдаж буй субъåкт нь хүн тул ёс çүйн хэм хэмжээг баримтлахын хамт
хүндэтгэлтэй, ухаалаг харилцаж байж тэдний итгэлийг төрүүлэн, тэднээс үнэ
цэнтэй мэдээллийг авч чадсаны үндсэн дээр судалгааг явуулдаг онцлогтой.
Íийгмийн åртөнцийг хэрхэн судалдаг талаар социологийн онолын хандлагууд
маргалддаг.

ДААЛГАВАР
13 Эх сурвалжтай ажиллаарай
Эх сурвалж 1.
Судалгааны сэдэв: Ѵрхийн нийгэм-эдийн засгийн судалгаа (тѷѷвэр судалгаа)
Судалгааны асуулт: Хѷн амын амьжиргаа болон ядуурал ямар тѷвшинд байна вэ?
Судалгааны загвар: Ѷндэсний статистикийн хороо (ѶСХ), Дэлхийн банк
(ДБ)-ны дэмжлэгтэйгээр олон улсын аргачлалын дагуу ѵрхийн орлого, зарлагын
судалгааг нэгтгэн 2007 оноос хойш тэгш тоотой жил бѷр тус судалгааг явуулдаг.
Мэдээлэл цуглуулахдаа маягт 1, 2а, 2б, 3 гэсэн 3 тѵрлийн асуулгын аргыг
ашигладаг. Маягт 1 нь ѵрхийн гишѷѷдийн боловсрол, ажил эрхлэлт, эрѷѷл мэнд
гэх мэт ерѵнхий мэдээлэл, ѷйлдвэрлэл, аж ахуй, хадгаламж, зээл, хѷнсний бус
зарлага зэрэг мэдээлэл цуглуулна. Харин Маягт 2а, 2б, 3-ыг ашиглан тодорхой
хугацаан дахь ѵрхийн хѷнсний хэрэглээний тухай мэдээлэл цуглуулдаг байна.
Мэдээлэл цуглуулалт: 2014 (2 жил тутам) оны хувьд Улаанбаатар хот, 21
аймгийг хамруулан, хоѐр шатат энгийн санамсаргѷй тѷѷврээр 16174 ѵрхѵѵс
мэдээлэл цуглуулжээ.
Мэдээллийн шинжилгээ: Хѷнс, хѷнсний бус, сууц, удаан эдэлгээт,
эрчим хѷч гэсэн 5 бѷрэлдэхѷѷнтэй хэрэглээг ѵрхийн нийгэм-эдийн засгийн
байдлыг илтгэх зохистой, нарийвчилсан ѷзѷѷлэлт хэмээн урьдчилан
сонгон авсан. Энэ дагуу судлагдсан ѵрхийн ядуу, ядуу бус эсэхийг
тодорхойлон, байршил, боловсрол, ѵрхийн тэргѷѷний хѷйс, ажил эрхлэлт,
эрѷѷл мэндийн байдал зэргээр нь шинжилсэн. Мэдээллийг Stata-12.0
программ ашиглан, математик статистикийн аргуудаар шинжилдэг.

19