Page 143 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN
P. 143
142
các điều kiện nhƣ ngƣời xúi giục, tức là ngƣời giúp sức phải thuyết phục,
khuyên bảo, đe dọa hoặc bắt buộc ngƣời đƣợc giúp sức không thực hiện tội
phạm hoặc tự ý nửa chừng chấm đứt việc thực hiện tội phạm ở giai đoạn chuẩn
bị phạm tội hoặc phạm tội chƣa đạt chƣa hoàn thành.
Trong trƣờng hợp ngƣời giúp sức không thuyết phục, bắt buộc đƣợc
ngƣời đƣợc giúp sức thì phải có hành động tích cực báo cho cơ quan nhà nƣớc
hoặc nạn nhân biết để kịp thời có biện pháp ngăn chặn tội phạm. Cũng đƣợc
coi là ngƣời giúp sức đã làm mất tác dụng của hành vi giúp sức nếu hành vi của
ngƣời đƣợc giúp sức không diễn ra nữa hoặc hành vi đƣợc thực hiện mà không
phụ thuộc vào xử sự trƣớc đó của ngƣời giúp sức và ngƣời giúp sức đã cố gắng
ngăn chặn hành vi một cách tự nguyện và dứt khoát. Nhƣng nếu tội phạm vẫn
xảy ra thì ngƣời giúp sức vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự cùng với những
ngƣời đồng phạm khác với vai trò giúp sức và việc có những hành vi nhằm vô
hiệu hóa sự giúp sức của ngƣời giúp sức đƣợc coi là tình tiết để giảm nhẹ trách
nhiệm hình sự khi cá thể hóa hình phạt.
Hành vi giúp sức chƣa đạt có thể đƣợc xác định khi ngƣời giúp sức bắt
đầu thực hiện hành vi giúp sức nhƣng do nguyên nhân ngoài ý muốn của họ,
ngƣời đƣợc giúp không sử dụng sự giúp sức đó vào việc thực hiện tội phạm.
Hành vi giúp sức chƣa đạt có thể xảy ra các trƣờng hợp nhƣ sau: Ngƣời đƣợc
giúp sức không thực hiện bất cứ hành vi phạm tội nào; ngƣời đƣợc giúp sức
không có khả năng sử dụng sự giúp sức đó; ngƣời giúp sức đã sai lầm về đối
tƣợng đƣợc giúp sức...
Việc xác định trách nhiệm hình sự của ngƣời giúp sức trong trƣờng hợp
này phải căn cứ vào điều luật quy định tội phạm mà ngƣời giúp sức thực hiện,
điều luật về giúp sức thực hiện tội phạm và điều luật quy định về phạm tội chƣa
đạt.
d. Trách nhiệm hình sự của người xúi giục trong trường hợp tự ý nửa
chừng chấm dứt việc phạm tội
Ngƣời xúi giục là ngƣời kích động, thúc đẩy ngƣời khác thực hiện tội
phạm, vì vậy việc tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội của ngƣời xúi giục
phụ thuộc vào giai đoạn thực hiện hành vi xúi giục và mức độ thực hiện ý đồ
phạm tội chung. Trong trƣờng hợp hành vi xúi giục ở giai đoạn chuẩn bị phạm
tội, giữa ngƣời xúi giục và ngƣời bị xúi giục chƣa hình thành quan hệ đồng
phạm thì việc tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội của ngƣời xúi giục chỉ
cần đáp ứng yêu cầu về mặt chủ quan và thời điểm chấm dứt việc phạm tội nêu