Page 40 - Nefes8TÜMÜ_Neat

Nurtaç Akgöz DOĞALTAŞ ÜRETİMİ, TASARIM,
SİLKAR MADENCİLİK MAKALE
SANAYİ TİC. A.Ş İNOVASYON VE SÜREKLİLİK
Ekmeğini Taştan Çıkaranlar

DOĞAL TAŞLAR TÜRKİYE ÜRETİMİ Alman Parlamentosu, Fransa Parlamentosu ve ABD
Doğal taşlar, doğadan çıkarıldıktan sonra ticari olarak Temsilciler Meclisi Elazığ vişnenin kullanıldığı diğer
işletilebilen en eski inşaat malzemeleridir. Tarih boyun- mekânlardır. Dünyanın en önemli eğlence merkezlerin-
ca insanoğlu tarafından yapılarda ve anıtlarda güzelliği, den Disneyland’da 18 bin metrekare Türk mermeri yer
dayanıklılığı nedeniyle kullanılmıştır. Zamanla kullanımı alırken; dünyanın dört bir yanındaki pek çok lüks otelin
artan doğal taşlar günümüzde özellikle inşaat, kaplama, ıslak zeminlerinde Türk mermeri tercih edilmiştir.
döşeme, heykelcilik, mezar taşı yapımı, mıcır, porselen Sektör; yüksek ihracat potansiyeli, iç piyasa tüketimi,
ve cam sanayi, optik sanayi ve süs eşyası yapımında doğal taş makineleri üretimi ve ihracatı ile Türkiye eko-
kullanılmaktadır. Doğal taş sektörü, son dönemde yeni nomisine önemli bir katkı sağlamaktadır. Özellikle son
üreticilerin de pazara girmesiyle ivme kazanan; hem ül- dönemde mermer üretiminde, klasik mermer üretim
kemiz hem de dünya ticareti için önem arz eden sektör- yöntemlerinin değişmeye başlaması, nitelikli işgücü ve
ler arasındadır. ileri teknolojiye dayanan modern üretim yöntemlerinin
Dünyanın en zengin mermer yataklarının bulunduğu Alp daha çok kullanılmaya başlanması, büyük firmaların
kuşağında yer alan Türkiye, 5,1 milyar m3 –13,9 milyar yapmış oldukları yatırımlarla birlikte bütünleşmiş üretim
ton muhtemel mermer rezervine sahiptir. Bu değer 15 yapan tesislerin de devreye girmesiyle işlenmiş mermer
milyar m3 olduğu tahmin edilen dünya rezerv toplamı- üretiminde büyük artış kaydedilmiştir. Uygulanmaya
nın %33’üne karşılık gelmektedir. Türk doğal taş sektörü; başlanan modern ocak üretim yöntemleri ve son teknik-
çeşit ve rezerv zenginliği, sektör deneyimi, ham mad- ler sayesinde rekabetin çok yoğun olduğu dünya doğal
de bolluğu, deniz ulaşımında nakliye kolaylığı, dinamik taş pazarına uygun üretim ve pazarlama yapabilecek
sektör yapısı, kullanılan yeni teknolojiler ve geniş renk ürünler hazırlayan tesis sayımız artmıştır. Türkiye dünya
skalası ile dünya doğal taş piyasasında önemli bir yere doğal taş üretiminde lider on büyük üreticiden biri ko-
sahiptir. numuna gelmiştir.
Türkiye’de çeşitli renk ve desenlerde kristalin kalker Üretimin tamamına yakın kısmı özel sektör tarafından
(mermer), kalker, traverten oluşumlu kalker (oniks), yapılmaktadır. Türkiye’de yıllık doğal taş üretimi 11,5 mil-
konglomera, breş ve magmatik kökenli kayaçlar (granit, yon ton civarında olup işleme tesislerinin toplam plaka
siyenit, diyabaz, diyorit, serpantin, vb.) bulunmaktadır. üretim kapasitesi 6,5 milyon m2 civarındadır.
Dünya pazarlarında beğeni kazanabilecek nitelikte do- Doğal taşlar grubunda mermerden sonra ikinci önemli
ğal taş çeşidine sahip olan Türkiye’de, rezervler Anadolu doğal taş granittir. Plütonik magmatik kökenli bir ka-
ve Trakya boyunca geniş bir bölgeye yayılmıştır. Rezerv- yaç olan granit, asidik bir bileşime sahiptir. Grinin çeşitli
lerin bölgelere göre dağılımı, Ege Bölgesi %32, Marmara tonlarında renklere sahip olan granitler, genellikle dış
%26, İç Anadolu % 11, Doğu Anadolu, Güneydoğu Ana- kaplama ve yer döşemesinde kullanılmaktadır. Özellik-
dolu, Karadeniz ve Akdeniz Bölge’si %31 şeklindedir. le inşaat sektöründe kullanılan granit, iyi cila alma, renk
Sektörde yaklaşık 1.500 adet doğal taş ocağı, fabrika çekiciliği ve sağlamlığı sayesinde aynı zamanda figür iş-
ölçeğinde faaliyet gösteren 2.000 kadar tesis, orta ve lemeciliğinde de kullanılmaktadır.
küçük ölçekli 9.000 atölye faaliyet göstermektedir. İs-
tihdam edilen kişi sayısı 300.000 civarındadır. Üretimin TÜRKİYE’DE DIŞ TİCARET
en fazla olduğu iller; Balıkesir, Afyon, Bilecik, Denizli ve İhracat
Muğla’dır. Bu bölgelerdeki üretim, tüm üretimin % 65‘ini Türkiye’nin doğal taş sektöründeki ihracat kompozisyo-
oluşturmaktadır. nuna baktığımızda, Çin’in %31,2’lik pay ile ilk sırada yer
Ülkemizde 80’nin üzerinde değişik yapıda, 120’nin üze- aldığı görülmektedir. Çin’e yapılan ihracat 2020 yılında
rinde değişik renk ve desende mermer rezervi belirlen- ilgili sektörde yaklaşık %22 gibi bir düşüş yaşamış olup,
miştir. Uluslararası piyasada en tanınmış mermer çeşit- yaklaşık 540 milyon ABD Doları civarında gerçekleşmiş-
leri; Süpren, Elazığ Vişne, Akşehir Siyah, Manyas Beyaz, tir. Ayrıca doğal taş sektöründe 2020 yılında yalnızca
Bilecik Bej, Kaplan Postu, Denizli Traverten, Ege Bordo, Çin’e olan ihracatta değil, sektörün toplam ihracatında
Milas Leylak, Gemlik Diyabaz ve Afyon Şeker’dir. Ulusla- da yaklaşık %7’lik bir azalış meydana gelmiş sektör ihra-
rarası pazarda bilinen bu mermer çeşitlerimizin dışında, catı 2020 yılı sonunda 1,73 milyar ABD Doları seviyesin-
son dönemde kayrak taşı, dere ve deniz aşındırması ile de gerçekleşmiştir.
oluşmuş çakıl taşları ve tüfler de dış ticaretimizde öne Türkiye’nin 2020 yılı doğal taş sektöründeki ihracat ürün
çıkan doğal taş çeşitleridir. kompozisyonuna baktığımızda ise mermerin toplam do-
Türk mermeri, farklı renk skalası ve kalitesiyle dünyanın ğal taşlar ihracatı içinde %95 payla ilk sırada olduğu, iş-
pek çok ülkesinde, dünyaca tanınmış mekânlarda kulla- lenmiş mermerin 994 milyon ABD Doları, blok mermerin
nılmaktadır. Vatikan’ın en önemli kiliselerinden biri olan ise 658 milyon ABD Doları seviyesinde ihracatı olduğu
Saint Pierre kilisesinin girişindeki sütun ve kaplamalarda görülmektedir.
Afyon İscehisar mermerleri kullanılmıştır. ABD'de Beyaz 2020 Yılı içerisinde Çin’de başlayarak tüm dünyaya ya-
Saray'da yetkililerin basın açıklamaları yaptıkları alanda yılan Korona Virüs pandemisinin ticarete etkilerinin de
kullanılan mermer Elazığ’da üretilen Elazığ Vişne’dir. 2020 yılı içerisinde ihracattaki olumsuz seyri derinleştir-
diği görülmektedir. 2017 yılında 940 milyon dolar sevi-

40 NEFES LİK SAYI 07-2022 SAYI 07-2022 NEFES LİK 41

6.06.2023 00:03:30
e-Nefes8.indd 40
e-Nefes8.indd 40 6.06.2023 00:03:30