Page 96 - หลักสูตรวิชาป้องกันทุจริต
P. 96
ี
็
้
่
ในสวนที่เปนหน�ที่พลเมืองก็ลอกม�จ�กบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ ฉบับป ๒๔๗๕ เรื่อยม�จนถึง
รัฐธรรมนูญ ฉบับปี ๒๔๗๕ แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ.๒๔๙๕ และเลิกใช้เมื่อจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ทำ�ก�ร
้
่
รัฐประห�รเมื่อวันที่ ๑๖ กันย�ยน ๒๕๐๐ แตวิช�หน�ที่พลเมืองก็ยังคงเรียนและสอนกันตอม�อีกหล�ยป ี
่
ำ
ำ
จึงเลิกไปพร้อมๆ กับค�ว่� “พลเมือง” โดยต่อม�ก็ใช้ค�ว่� “ปวงชน” แทน ค�ว่�ร�ษฎรคงเป็นก�ร
ำ
ำ
ำ
ใช้แทนค�ว่� “ประช�ชน” หรือค�ว่� People ในภ�ษ�อังกฤษ อ�จจะม�จ�กอิทธิพลของอเมริก�
สืบเนื่องม�จ�กสุนทรพจน์เกตทีสเบิร์กของประธ�น�ธิบดีอับร�ฮัม ลินคอล์น ที่ให้ค�จ�กัดคว�มของ
ำ
ำ
รัฐบ�ลประช�ธิปไตยไว้ว่� เป็น “รัฐบ�ลของประช�ชน โดยประช�ชน และเพื่อประช�ชน”
แต่แทนที่เร�จะใช้คำ�ว่� “ประช�ชน” แทนคำ�ว่� “ร�ษฎร” เร�กลับใช้คำ�ว่� “ปวงชน” แทน อย่�งไร
ำ
ก็ต�ม ค�ว่�ปวงชนก็ใช้แต่ในรัฐธรรมนูญฉบับต่�งๆ เท่�นั้น แต่ไม่ติดป�กที่จะใช้กันทั่วไปในที่อื่นๆ
ไม่ว่�ในหน้�หนังสือพิมพ์หรือในสื่ออื่นๆ ยังนิยมใช้คำ�ว่� “ประช�ชน” ม�กกว่�คำ�ว่� “ปวงชน”
อย่�งไรก็ต�ม คำ�ว่� “พลเมือง” ได้ม�ปร�กฏอีกครั้งในร่�งรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน เริ่มตั้งแต่
หมวดที่ ๒ ประช�ชน ส่วนที่ ๑ คว�มเป็นพลเมืองและหน้�ที่ของพลเมือง ม�ตร� ๒๖ บัญญัติไว้ว่�
ำ
“ประช�ชนช�วไทยย่อมมีฐ�นะเป็นพลเมือง” ที่น่�สังเกตก็คือ ในม�ตร�นี้ใช้ค�ว่� “ประช�ชน”
ำ
ำ
ช�วไทย แทนค�ว่� “ปวงชน” ช�วไทยที่เขียนไว้ในม�ตร� ๓ “อ�น�จอธิปไตยเป็นของปวงชน
ช�วไทย” และม�ตร� ๕ “ปวงชนช�วไทยไม่ว่�เหล่�กำ�เนิดเพศหรือศ�สน�ใด ย่อมอยู่ในคว�มคุ้มครอง
ำ
แห่งรัฐธรรมนูญเสมอกัน” ซึ่งร่�งรัฐธรรมนูญมีทั้งค�ว่� “ปวงชน” “ประช�ชน” และ “พลเมือง”
ในที่ต่�งๆ แทนคำ�ว่� “ปวงชน” เหมือนรัฐธรรมนูญฉบับอื่นๆ (วีรพงษ์ รามางกูร, ๒๕๕๘)
สำ�หรับคำ�ว่� “พลเมือง” มีนักวิช�ก�รให้คว�มหม�ย สรุปได้พอสังเขป
พจน�นุกรมนักเรียนฉบับร�ชบัณฑิตยสถ�น ให้คว�มหม�ย “พลเมือง” หม�ยถึง ช�วเมือง
ช�วประเทศประช�ชน“วิถี” หม�ยถึง ส�ย แนว ท�ง ถนน และ “ประช�ธิปไตย” หม�ยถึง แบบก�ร
ปกครองที่ถือมติปวงชนเป็นใหญ่ ดังนั้น คำ�ว่� “พลเมืองดีในวิถีชีวิตประช�ธิปไตย” จึงหม�ยถึง พลเมือง
ที่มีคุณลักษณะที่ส�คัญ คือ เป็นผู้ที่ยึดมั่นในหลักศีลธรรมและคุณธรรมของศ�สน� มีหลักก�รท�ง
ำ
ำ
ประช�ธิปไตยในก�รด�รงชีวิตปฏิบัติตนต�มกฎหม�ยด�รงตนเป็นประโยชน์ต่อสังคม โดยมีก�รช่วย
ำ
็
้
่
้
เหลือเกื้อกูลกันอันจะกอใหเกิดก�รพัฒน�สังคมและประเทศช�ติ ใหเปนสังคมและประเทศประช�ธิปไตย
อย่�งแท้จริง
้
้
็
์
วร�ภรณ ส�มโกเศศ อธิบ�ยว� คว�มเปนพลเมือง หม�ยถึง ก�รเปนคนที่รับผิดชอบไดดวยตนเอง
่
็
มีคว�มสำ�นึกในสันติวิธี มีก�รยอมรับคว�มคิดเห็นของผู้อื่น
ปริญญ� เทว�นฤมิตรกุล กล่�วว่� คว�มเป็นพลเมืองของระบอบประช�ธิปไตย หม�ยถึง
ก�รที่สม�ชิกมีอิสรภ�พ ควบคู่กับคว�มรับผิดชอบ และมีอิสรเสรีภ�พควบคู่กับ “หน้�ที่ ”
จ�กคว�มหม�ยของนักวิช�ต่�งๆ พอสรุปได้ว่� “พลเมือง” หม�ยถึง ประช�ชนที่นอกจ�ก
เสียภ�ษีและปฏิบัติต�มกฏหม�ยบ้�นเมืองแล้ว ยังต้องมีบทบ�ทในท�งก�รเมือง คือ อย่�งน้อยมีสิทธิไป
หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติม “การป้องกันการทุจริต” 89
