Page 98 - หลักสูตรวิชาป้องกันทุจริต
P. 98
ำ
กล่�วโดยสรุป “พลเมือง” มีคว�มแตกต่�งจ�กค�ว่� “ประช�ชน” และ “ร�ษฎร” ตรงที่ว่�
พลเมืองจะแสดงออกถึงคว�มกระตือรือร้นในก�รรักษ�สิทธิต่�งๆ ของตน รวมถึงก�รมีส่วนร่วมท�งก�ร
เมืองโดยก�รแสดงออกซึ่งสิทธิ เสรีภ�พในก�รแสดงคว�มคิดเห็น คว�มเป็นพลเมือง (Citizen) มีคว�ม
หม�ยที่สะท้อนให้เห็นถึงบทบ�ท หน้�ที่ และคว�มรับผิดชอบของสม�ชิกท�งสังคมที่มีต่อรัฐ ต่�งจ�กคำ�
ว่� ประช�ชน ที่กล�ยเป็นผู้รับคำ�สั่งทำ�ต�มผู้อื่น ดังนั้น ก�รเปลี่ยนแปลงที่สำ�คัญจึงอยู่ที่ก�รเปลี่ยนให้
ประช�ชนคนธรรมด� กล�ยเป็นพลเมืองที่มีสิทธิกำ�หนดทิศท�งของประเทศได้
๔.๒ ความหมายและแนวคิดเกี่ยวกับการศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมือง
๔.๒.๑ ความหมายของพลเมืองศึกษา
์
พลเมืองศึกษ� (Civic education) หม�ยถึง ก�รจัดก�รศึกษ�และประสบก�รณเรียนรูเพื่อพัฒน�
้
้
่
้
ผูเรียนใหเปนพลเมืองดีของประเทศ มีคว�มภ�คภูมิใจในคว�มเปนพลเมืองตนเอง มีสิทธิมีเสียง สนใจตอ
็
็
ส่วนรวม และมีส่วนร่วมในกิจก�รบ้�นเมืองต�มระบอบก�รปกครองแบบประช�ธิปไตย หรือก�รเรียนรู้
เกี่ยวกับรัฐบ�ล รัฐธรรมนูญ กฎหม�ย ระบบก�รเมืองก�รปกครองสิทธิและคว�มรับผิดชอบของพลเมือง
ระบบก�รบริห�รจัดก�รส�ธ�รณะและระบบตุล�ก�ร
๔.๒.๒ คุณลักษณะของพลเมือง
“พลเมือง” ในระบอบประช�ธิปไตย ประกอบด้วยลักษณะ ๖ ประก�ร (ปริญญ� เทว�นฤมิต
รกุล, ๒๕๕๕) คือ
้
๑) มีอิสรภ�พและพึ่งตนเองได หม�ยคว�มว� ประช�ธิปไตย คือ ระบอบก�รปกครองที่ประช�ชน
่
้
้
็
็
้
็
เปนเจ�ของอำ�น�จสูงสุดในประเทศ ประช�ชนจึงมีฐ�นะเปนเจ�ของประเทศ เปนเจ�ของชีวิตและมีสิทธิ
เสรีภ�พในประเทศของตนเอง ระบอบประช�ธิปไตยจึงทำ�ให้เกิดหลักสิทธิเสรีภ�พ และทำ�ให้ประช�ชน
มีอิสรภ�พ คือ เป็นเจ้�ของชีวิตตนเอง “พลเมือง” ในระบอบประช�ธิปไตยจึงเป็นไท คือ เป็นอิสระชนที่
์
่
่
พึ่งตนเองและส�ม�รถรับผิดชอบตนเองได และไมยอมตกอยูภ�ยใตอิทธิพลอำ�น�จ หรือ “ระบบอุปถัมภ”
้
้
ของผู้ใด
ำ
๒) เห็นคนเท่�เทียมกัน หม�ยคว�มว่� ประช�ธิปไตยคือระบอบก�รปกครองที่อ�น�จสูงสุด
ในประเทศเป็นของประช�ชน ดังนั้น ไม่ว่�ประช�ชนจะแตกต่�งกันอย่�งไรทุกคนล้วนแต่เท่�เทียมกัน
็
ในฐ�นะที่เปนเจ�ของประเทศ “พลเมือง” จึงตองเค�รพหลักคว�มเสมอภ�คและจะตองเห็นคนเท�เทียม
้
้
้
่
กัน คือ เห็นคนเป็นแนวระน�บ (horizontal) เห็นตนเท่�เทียมกับคนอื่น ทุกคนล้วนมีศักดิ์ศรีของคว�ม
เป็นเจ้�ของประเทศอย่�งเสมอกัน ถึงแม้จะมีก�รพึ่งพ�อ�ศัยแต่จะเป็นไปอย่�งเท่�เทียม
๓) ยอมรับคว�มแตกต่�ง หม�ยคว�มว่� ประช�ธิปไตย คือ ระบอบก�รปกครองที่ประช�ชน
เป็นเจ้�ของประเทศ ประช�ชนจึงมีเสรีภ�พ ระบอบประช�ธิปไตยจึงให้เสรีภ�พและยอมรับคว�มหล�กหล�ย
ของประช�ชน ประช�ชนจึงแตกต�งกันได ไมว�จะเปนเรื่องก�รเลือกอ�ชีพ วิถีชีวิต คว�มเชื่อท�งศ�สน�
่
่
้
็
่
ำ
หรือคว�มคิดเห็นท�งก�รเมือง ดังนั้น เพื่อมิใหคว�มแตกต�งน�ม�ซึ่งคว�มแตกแยกในสังคม “พลเมือง”
้
่
หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติม “การป้องกันการทุจริต” 91
