Page 3 - Okuma Kültürü_Kültür ve Edebiyat Bülteni_Neat

31 MART 2025 / VESSELAM GAZETESİ ÖZEL SAYI / 5 OKUMA KÜLTÜRÜ

Kavram Olarak “Okumak”

Türkçe sözlükte (1998:1675) okumak, “Yazıya geçirilmiş bir metne bakarak
bunu sessizce çözümleyip anlamak veya aynı zamanda seslere çevirmek.”
şeklinde tanımlanmıştır.

Okuma, yazı dilinin anlamlı olarak yorumlanmasıdır. Okuma, geçmiş yaşantılar
aracılığıyla oluşturulan anlamların hatırlanması ve okuyucunun hâlen sahip
olduğu kavramları kullanarak yeni anlamlar kurması için uyarıcı olarak görev
yapan basılı ve yazılı sembollerin tanınması, algılanmasını içerir.

Okuma, yazılı ve yazısız kaynaklar, okuyucu ve çevrenin karşılıklı etkileşimi
sonucu oluşan anlam kurma sürecidir. Tanımdan da anlaşılacağı üzere, anlam ne
yalnızca kitabın kendisinde, ne de içinde bulunulan ortamdadır. Şu hâlde anlam
okuyucunun rehberliği ve diğer unsurların da yardımına dayanan bir etkinliğin,
etkileşimin sonucu oluşturulmaktadır. Söz konusu etkileşimde, okurun daha önce
okudukları, izledikleri, yaşadıkları, kültürel birikimi, inançları ve değer yargıları
gibi birçok faktör etkilidir.

Temel dil becerilerinden biri olan okumak, ‘yazılı materyalin çözümlenerek
anlamlı olarak algılanması’ şeklindeki tanımının yanı sıra, bir alışkanlık olarak
edinilen okuma uğraşını da kapsamaktadır. Okuma, bir birey olarak
insanoğlunun ‘kendi farkındalığını’ duyumsatan ve ‘kendini gerçekleştirme’
adına yapabileceklerini hissettiren özel bir eylemdir.

 HARRIS, Albert J. and E. R. SIPAY. (1990). How to Increase Reading Ability. (Ninth Edition). New York: Longman.
 TINKER, Miles A. and C. M. McCULLOUGH. (1968). Teaching Elementary Reading. (Third Edition). New York:
Appleton-Century-Crofts
 COŞKUN Eyyup, Okumanın Hayatımızdaki Yeri ve Okuma Sürecinin Oluşumu, TÜBAR-XI-/2002-Bahar
 https://okuyayplatformu.com/wp-content/uploads/2020/12/Okuma_Kulturu_web_Resimli.pdf

SAYFA 3

Karşıyaka Hacı Fatma Bodur Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Kültür ve Edebiyat Bülteni