Page 28 - GEL2201
P. 28
ภาษาไทยเชิงวิชาการ
สวนิต ยมาภัย (2532 , หน้า 182 – 183) ได้กล่าวถึงกลวิธีการนิยามไว้
สรุปได้ ดังนี้
1) นิยามโดยอาศัยผู้ทรงคุณวุฒิ เป็นการนิยามตามที่มีผู้ทรงคุณวุฒิเคย
ให้ไว้ เช่น
เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี ได้นิยามคําว่า “ผู้ดี” ว่าหมายถึง
บุคคลผู้ที่ประพฤติดี ประพฤติชอบ ทั้งกายกรรม วจีกรรมและมโนกรรม
2) นิยามโดยอาศัยที่มาของศัพท์ เช่น
“อนุมัติ” ที่มาของศัพท์คือ อนุ แปลว่า ตาม มัติ คือ เห็นพ้องหรือเห็นชอบ
คําอนุมัติจึงนิยามได้ว่า หมายถึง เห็นชอบตามที่เสนอมา
3) นิยามโดยการสาธกหรือยกตัวอย่าง เช่น
ในการนิยามคําว่าอานุสาสนียปาฏิหาริย์ ผู้นิยามอาจนิยามว่าดังนี้
“คําอานุสาสนียปาฏิหาริย์ ในที่นี้ข้าพเจ้าหมายถึงความมหัศจรรย์ของบุคคล ดังเช่น ในกรณีที่
พระพุทธเจ้าสามารถเทศนาสั่งสอนองคุลีมาลซึ่งเป็นผู้โหดร้าย ให้กลับกลายเป็นผู้ที่เลื่อมใสในธรรม
ของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ ด้วยคําพูดสั้นๆว่า เราหยุดแล้ว แต่ท่านสิยังไม่หยุด
4) นิยามโดยอาศัยการเปรียบเทียบ เช่น
“ข้าพเจ้าใคร่จะแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างระบบนายทุนกับ
ระบบสังคมนิยม ระบบนายทุนนั้นดังที่ท่านทราบอยู่ดีแล้วว่ามีลักษณะสําคัญ ๓ ประการคือ ประการที่
หนึ่งระบบนายทุนมุ่งหวังที่จะแสวงหากําไร ประการที่สอง ระบบนายทุนส่งเสริมการแข่งขันระหว่าง
หน่วยกิจการประเภทเดียวกัน ประการที่สาม กิจการของระบบนายทุนอยู่ในความควบคุมของบุคคลที่
เป็นนายทุน ส่วนสังคมนิยมนั้น ประการแรก แทนที่จะประกอบกิจการเพื่อหวังผลกําไร แต่มุ่งหวังจะ
จัดบริการทดแทนให้ดีขึ้น ประการที่สอง แทนที่จะส่งเสริมการแข่งขันระหว่างหน่วยกิจการ แต่ส่งเสริม
การร่วมมือกันและประการที่สาม แทนที่จะอยู่ในความควบคุมของนายทุนแต่อยู่ในความควบคุมของ
รัฐ ถือว่าประชาชนเป็นเจ้าของร่วมกัน”
5) นิยามโดยวิธีปฏิเสธเสียก่อน แล้วจึงบ่งชี้คํานิยามลงไป ตามวิธี
ข้างต้น เช่น
“เสรีภาพ มิได้หมายถึงการที่บุคคลจะทําอะไรต่าง ๆ ได้ตามอําเภอใจของ
ตน มิได้หมายถึงการที่บุคคลทุกคนไม่ต้องเคารพยําเกรงซึ่งกันและกัน มิได้หมายถึงการที่ใครใคร่พูด
พูด ใครใคร่ทํา ทํา หรือใครใคร่เรียน เรียน แต่หมายถึง การมีโอกาสที่จะคิด กระทําและแสดงออก ได้
ตามความประสงค์ตน ภายในขอบเขตอันสมควร...”
66
