Page 27 - GEL2201
P. 27
ภาษาไทยเชิงวิชาการ
6) เพื่อก่ออิทธิพลต่อท่าทีการวางตัวให้เป็นที่ยอมรับในสังคม เช่น
ประเทศที่ปกครองด้วยระบอบคอมมิวนิสต์ ใช้ชื่อประเทศว่า สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชน...
เพื่ออธิบายว่าเป็นประเทศที่ปกครองด้วยความเป็นประชาธิปไตยโดยประชาชน ซึ่งมีอิทธิพลต่อ
ท่าทีการวางตัวเพื่อให้เป็นที่ยอมรับในสังคม
2.2.4.3 หลักในการนิยามศัพท์
ผู้ทรงคุณวุฒิหลายท่าน ได้แก่ กีรติ บุญเจือ (2542 , หน้า 96 – 98)
อมร โสภณ วิเชษฐวงศ์ (2520 , หน้า 53 - 54) จิตรา ทับแสง (ม.ป.ป.,หน้า.15 - 16) วิทยา
ศักยาภินันท์ (2548, หน้า 197 – 201) และ โกเมนทร์ ชินวงศ์ (2556, หน้า 37 - 39) กล่าวถึงหลัก
หรือกฎในการนิยามศัพท์ไว้สอดคล้องกันว่า
1) ต้องกล่าวถึงคุณลักษณะทั้งหมดของสิ่งนั้น
2) ต้องให้ความหมายอย่างชัดเจน แจ่มแจ้ง ไม่เป็นคําเปรียบเทียบ ไม่
เป็นคําที่คลุมเครือ
3) ต้องมีความพอดีระหว่างตัวนิยามกับคําที่ต้องนิยาม ไม่นิยามแคบ
หรือกว้างเกินไป
4) ต้องไม่กล่าวซํ้าคําเดิมหรือคําพ้องของคํานั้นซึ่งเป็นการวกวน
5) ไม่ควรเป็นข้อความปฏิเสธแต่ถ้าจําเป็นก็ใช้ได้ เช่น อมนุษย์ คือ
ไม่ใช่มนุษย์
2.2.4.4 กลวิธีการนิยาม
ปรีชา ช้างขวัญยืน (2548, หน้า 135-136) กล่าวถึงวิธีการนิยามศัพท์
ว่า อาจทําได้หลายวิธี ด้วยการบอกลักษณะร่วมและลักษณะต่าง เช่น “คน” คือ สัตว์ที่มีเหตุผล
นั่นคือ คนมีลักษณะร่วมอยู่ในประเภทสัตว์ และต่างจากสัตว์ตรงที่มีเหตุผล นอกจากบอก
ลักษณะร่วมหรือต่างแล้ว สามารถใช้วิธีการบอกความสัมพันธ์ในการนิยามศัพท์ เช่น วงกลม คือ
รูปที่ทุกจุดบนเส้นรอบวงห่างจากจุดศูนย์กลางเท่ากัน การนิยามวิธีนี้จะนําจุดศูนย์กลางเป็นหลัก
และอธิบายความสัมพันธ์กับจุดบนเส้นรอบวง นอกจากนี้อาจใช้วิธีบอกส่วนประกอบในการนิยาม
ศัพท์ได้ เช่น สีเขียว คือ สีที่เกิดจากสีนํ้าเงินรวมกับสีเหลือง หรืออาจใช้วิธีบอกที่มาในการนิยาม
ศัพท์ เช่น เพชร คือ อัญรูปของคาร์บอนหรือคาร์บอนที่ถูกอัดใต้แรงกดดันสูง และใช้วิธีบอกเกณฑ์
ตัดสิน ซึ่งอาจมีหลายข้อ เช่น นิยามสสาร โดยบอกเกณฑ์ ว่ากินที่ ครองเวลา มีมวล รับรู้ได้ทาง
ประสาทสัมพันธ์
65
